.[ type=”blue”]گیاه بسپایک یا بسفایج از گیاهان دارویی ایران می باشد. خواص درمانی گیاه بسپایک عبارتند از : درمان بیماری لقوه، درمان نقرس، رفع سوء هاضمه و ..
آشنایی با گیاه بسپایک
گیاه بسپایک یا بسفایج با نام علمی Polupodium، از خانواده پلی پودیاسه Polypodiaceae می باشد. بسپایک گیاهی است چند ساله با برگهای کوچک و مثلثی شکل می باشد. ریشه ی این گیاه بسفایج نامیده می شود و ساقه آن در زیر خاک و دارای ریزوم پایا بوده که برگ ها را تولید می نماید و به رنگ خاکستری مایل به سیاه می باشد.. مغز ریشه ی جوان آن به رنگ سبز مانند مغز پسته ولی هر چه بیشتر کهنه شود به سرخی وسیاهی می رود. این گیاه در بهار رشد میکند و در تابستان می رسد و چون از سرخسهاست یعنی از نهان زادان آوند دار است، بی گل است .گیاه دارویی بسفایج در نواحی معتدل و مرطوب زمین مثلاً در شمال ایران و در روی دیوارها و تخته سنگ ها رشد می کند و همچنین در بسیاری از گلخانه ها در گلدان کشت می شود.
نام های دیگر بسفایج: بسپایک، ثاقب الحجر، اضراس الکلب، بسفایج، دارحماز، تشتیوان، کثیرالارجل، قمی، بنکارعلا، بولوخوریو، اشتران، سکی رغلا، پولیپود، پولوپودیون، اشتیوان و دارچماز می باشد.
تاریخچه گیاه گیاه بسپایک
بسفایج به عنوان یک گیاه دارویی از زمان باستان در میان ملل مختلف مورد استفاده قرار می گیرد. دیوسکورید در قرن اول میلادی بسفایج را برای درمان ترک دست ها، زخم بین انگشتان و به عنوان خلط آور توصیه کرده است و همچنین در طب قدیم از بسفایج جهت درمان مشکلات تنفسی و به خصوص بهبود سرفه و همچنین در سرما خوردگی استفاده می کردند و در دارونامه های کشورهای مختلف حتی تا قرن بیستم ثبت شده و مصرف آن معمول بوده است.
هندی های مقیم آمریکای شمالی ریزوم های بسفایج را برای کاهش سرفه های دردناک و گلو درد مصرف می کرده اند. حتی از ریزوم ها برای طعم دادن به غذاها نیز استفاده می شد. هندی ها بسفایج را به صورت چای برای تسکین درد معده،زخم گلو، سینه پهلو، کهیر و مرهم آن را برای رفع التهاب و ورم ها مورد استفاده قرار می دادند.
ابن سینا در کتاب قانون راجع به گیاه بسپایک یا بسفایج چنین گفته است:
بسپایک عبارت از چوبی است باریک، خاکی رنگ، گره دار و کمی به سیاهی و سرخی می زند یا مایل به سبز است. شاخه هایی شبیه کرم هایی که پاهای دراز دارند. مزه اش تا اندازه ای شیرین و گس است. بهترین نوع آن کلفتی اش به اندازه انگشت کوچک و رنگ مایل به سرخی است. نوع زرد پرمایه و شاداب و ترد که کمی تلخی و گوارایی همراه گسی دارد و مزه اش به میخک شباهتی دارد، خوب است. طبیعت آن گرم و خشک و بی نهایت خشکاننده است. ضد نفخ و از بین برنده رطوبت است. ضماد آن در درد عصب سودمند است. شکم را روان می کند و بلغم را بیرون می راند.
خواص درمانی گیاه بسپایک
طبع گیاه بسپایک گرم و خشک است.
- درمان بواسیر : بدین منظور روزانه گیاه بسفایج را با عناب و مقداری سیزاب دم نموده و پس از صاف کردن ان را بنوشید.
- رفع رطوبت منجمده در معده : برای رفع رطوبت در معده یک مثقال گیاه بسپایک را با هل قراب جوشانده و صبح ناشتا آب آن را میل کنید.
- تحلیل قولنج و نفخ شدید : آب جوشانده گیاه بسپایک را با ماءالشعیر یا آب و عسل و کنجد مخلوط نموده و میل کنید.
- رفع سرفه و تنگی نفس : گیاه بسفایج را با ریشه شیرین بیان پوست گرفته و انیسون دم نموده و آب صاف کرده آن را بنوشید. همچنین می توان از خواص درمانی پنجه گرگ استفاده نمود.
- تسکین درد معده : مغز فلوس سائیده شده یا ترنجبین را در آب با گیاه بسپایک دمکرده و میل کنید. همچنین به منظور تسکین درد معده می توان از خواص میوه درخت علف خرس بهره مند شد.
- درمان مالیخولیا : ۲ گرم بسپایک را با ۲ گرم مغز فلوس مخلوط و تا یک هفته میل شود.
- رفع تب و لرز : عرق ریزوم های بسفایج برای رفع تب و لرز مفید می باشد. همچنین می توان از دمکرده ی گیاه خار مقدس و یا نوک لکلکی استفاده نمود.
- برای رگ به رگ شدن به صورت ضماد استفاده گردد.
- درمان ترک پوست : بسفایج را غلیظ بجوشانید و با آب آن پوست را بشوئید.
- درمان سردی و درد معده : ۲ گرم بسفایج و ۲ گرم سنبل‌الطیب را دم کرده میل شود.
- رفع عفونت کلیه و مثانه : از دمکرده گیاه استفاده گردد.
- درمان جوش‌های غرور جوانی : گیاه بادیان، بسفایج و آویشن شیرازی از هر کدام ۵ گرم را در ۳۰۰ سی‌سی آب جوشانده به ۳ نوبت به مدت ۱۵ روز میل شود خانم‌ها بعد از پاک شدن به مدت ۱۲ روز استفاده کنند.
- ضد بلغم و سودا: علاوه بر این گیاه می توان از دانه های خربق سیاه بعنوان داروی ضد بلغم استفاده نمود.
- درمان جذام
- درمان صرع
- درمان بیماری لقوه
- درمان ورم کلیه
- درمان رماتیسم : به صورت ضماد استفاده گردد.
- تصفیه کننده خون
- کاهش علایم سرماخوردگی
- مفید برای طحال
- درمان نقرس
- رفع سوء هاضمه
- ضد کرم
- ضد درد موضعی
- صفرا آور : جوشانده ریشه آن صفرا آور است.
- ادرارآور
- ملین
- مسهل
- تسکین‌دهنده دردهای سینه در سرماخوردگی
- تقویت‌کننده قوای جنسی
- اشتهاآور
- درمان آسم و برونشیت
- درمان ترک دست و زخم بین انگشتان
- تسکین زخم گلو، سینه پهلو و کهیر
- رفع ورم مثانه
- ضد انگل : ۴ گرم از گیاه در روز به صورت دمکرده میل شود.
- رفع درد عصب و شقاق بین انگشتان : از ضماد آن استفاده گردد.
- رفع التهابات و ورم ها
ترکیبات شیمیایی موجود در گیاه بسپایک
ترکیبات شیمیایی موجود در گیاه بسپایک اسانس، تانن، قند، گیکوزیدی به نام پُلی‌پودین، گلی‌سریزین، مانیتول، پروتئین، نشاسته، کربوهیدرات، گلی‌سریزیک اسید، اسیدهای چرب بوتیریک، سالیسیلات متیل (ضد درد موضعی)، استر، رزین، ساپونین اوسلادین (مزه شیرین ریزوم)، پتاسیم، سدیم، کلسیم، منیزیم، منگنز، آلومینیوم، آهن، باریوم، اسیدهای گیاهی از جمله: سیتریک، مالیک، کلروژنیک، کافئیک و آسکوربیک، اسیدهای چرب مانند: پالمیتیک، اولئیک و لینولئیک می باشد.
موارد احتیاطی و منع مصرف
- مصرف گیاه بسپایک در حد دارویی فاقد عوارض جانبی می‌باشد.
- حتما برای مصرف دارویی از این گونه استفاده شود، گونه‌های دیگر دارای مواد سرطان‌زا هستند.
- خوردن بسفایج باعث سقط جنین می‌شود.
[ type=”green”] ممکن است در این مطلب تمامی خواص گیاه بسپایک ذکر نشده نباشد، در صورتی که در خانواده شما یا محل زندگی شما از این گیاه برای موارد دیگری استفاده می شود آن مورد را در بخش نظرات با ما در میان بگذارید تا پس از بررسی به مطلب اضافه شود.نکته قابل توجه : گیاهان دارویی همواره در سلامتی انسان نقش بسیاری داشته اند اما مصرف بیش از حد آن ممکن است خطرات و عوارض جبران ناپذیری به همراه داشته باشد. ذکر این نکته ضروری است که مطالب درج شده در این بخش از سایت نماگرد صرفا جنبه ی اطلاع رسانی و بالا بردن آگاهی نسبت به گیاهان دارویی داشته و بهتر است قبل از استفاده از هرگونه گیاهان دارویی حتما با پزشک مربوطه مشورت گردد.
گرد آوری و تنظیم : نماگرد
