آشنایی با گیاه پلم
گیاه پلم یا پهلم (آقطی سیاه) (Sambucus nigra) گیاه یکساله با برگ های سبز بیضوی، دندانه دار و ارتفاع ۱۰ متری می باشد. گلهای این گیاه سفید و خوشه ای بوده و در اواخر بهار ظاهر می گردد . میوه آقطی سیاه گوشتی، ریز مانند انگور و برنگ آبی سیر می باشد . این گیاه در نواحی مرطوب و سایه دار،کنار جاده‌ها و حاشیه جنگل‌ها می‌روید.
نکته جالب توجه در مورد این گیاه است که کودکان هنگام گزش با گزنه، بوته آن را روی دست و محل گزش می زنند تا آثار گزش از بین برود.
نام های دیگر این گیاه عبارتند از : انگور کولی و خمان کبیر
خواص درمانی گیاه پلم
طبع گیاه پلم سرد و خشک می باشد.
- بند آوردن خونریزی : استنشاق برگ خشک پلم یا آقطی باعث بند آوردن خونریزی می گردد.
- رفع آسیب های کبدی : بررسی ها نشان می دهد ترکیب آلفا و بتا آمیرین پالمیتات و نیز سامبوکولین A موجود در پلم فعالیت آنتی هپاتوتوکسیک قوی علیه آسیب کبدی بروز می دهد. علاوه بر این گیاه می توان از خواص درمانی گیاه بوقناق استفاده نمود.
- رفع اسهال : بدین منظور ازدم کرده برگهای خشک شده آن استفاده گردد. گیاهان دارویی موثر دیگر در درمان و رفع اسهال گیاه مورد و فرفیون می باشد.
- برطرف کردن درد و التیام بواسیر : برگهای تازه این گیاه را له نموده و با آن پماد تهیه نمایید و روی بواسیر بگذارید. همچنین می توان از خواص درمانی گیاه کلیر و همچنین افسنتین استفاده نمود.
- درمان کننده استسقاء : پلم آب اضافی را از بدن و از بین انساج خارج می نماید و به این صورت درمان کننده استسقاء می باشد.
- رفع خارش بدن : پوست ساقه آن را در روغن جوشانده و سپس آن را صاف نموده و پس از سرد شدن روی قسمت های خارش داربزنید .
- مداوای شکستگی استخوان : از دم کرده ریشه این درختچه می توان برای مداوای شکستگی استخوان و جوش خوردن استخوان استفاده نمود.
- درمان سرما خوردگی و رفع گریپ : از دم کرده گلهای خشک شده آقطی سیاه استفاده گردد. همچنین می توان از گیاه داروش و علف چای به این منظور استفاده نمود.
- ملین و ضد یبوست : این گیاه بهترین دارو برای رفع یبوست در افراد سالخورده و کسانی است که انقباضات روده بزرگ در آنها ضعیف شده که علاوه بر آن می توان از خواص درمانی گیاه دغدغک به همراه شیشعان استفاده نمود.
- درمان روماتیسم و درد مفاصل: برای تسکین درد روماتیسم از ضماد این گیاه استفاده شود، همچنین می توان از خواص دارویی گیاه نیز بهره مند شد.
- [ type=”red”]گیاهان دارویی موثر دیگر برای درمان روماتیسم عبارتند از: بابونه رومی، علف هفت بند، پیرو ، توج و …
- درمان بیماریای سل : گل های گیاه پلم دارای خواص درمانی مفیدی هستند که باعث می گردد اخلاط چسبناک را از گلو خارج نماید بدین منظور از بخور گلهای آقطی سیاه برای درمان بیماریای سل استفاده گردد.
- درمان و معالجه برونشیت و ذات الجنب : از جوشانده گلهای خشک شده این گیاه استفاده گردد.
- ضد زخم معده : اخیرا در مطالعه ای دیگر خواص ضد زخم معده (آنتی اولسروژنیک) دو فلاونول گلیکوزید isorhamnetin و quercetin موجود در برگ های آقطی جهت درمان گاستریک مزمننیز تایید گردید. امروزه میوه های آقطی هم به عنوان آنتی اکسیدان و هم منبع با ارزشی از ترکیبات قدرتمند ضد ویروس (علیه هرپس سیمپلکس) مطرح شده اند.
- درمان زخم های اگزما : از جوشانده گلهای خشک شده آقطی سیاه و گیاه گزنه بصورت کمپرس استفاده گردد.
- تقویت مو و سیاه شدن مو : مالیدن این گیاه بر سر باعث تقویت مو و سیاه شدن مو می گردد. همچنین می توان این گیاه را به همراه روغن منداب استفاده نمود.
- درمان سوختگی : از جوشانده گلهای آقطی سیاه بر روی سوختگی ها استفاده گردد.
- از بین بردن ورم چشم : بدین منظور چشم ها را با جوشانده گلهای این گیاه شستشو دهید.
- رفع آفت درختان و سبزیجات : جوشانده برگ این درخت را آفت درختان و سبزیجات را از بین می برد .
- پاک نمودن آرایش : دم کرده آقطی سیاه برای پوست حساس و همچنین پاک نمودن آرایش مفید است.
- رفع لکه ها و کک و مک : عصاره پلم بدلیل وجود موسیلاژ اثرات نرم کننده بر پوست داشته و همچنین به رفع لکه ها و کک و مک های پوست کمک می کند. گلهای خشک شده آقطی سیاه را دم نموده و مقداری پودر باقلای خشک را در ظرفی ریخته و سپس دم نمایید آقطی سیاه را روی آن ریخته و خمیری تهیه کنید . این خمیر را بصورت ماسک روی صورت بگذارید و پس از یک ربع ساعت بجوشانید این ماسک را هر روزه روی پوست خود بگذارید تا صورت را جوان و شاداب کند. همچنین به منظور رفع کک و مک می توان از خواص درمانی جغجغه بهره مند گردید.
- درمان بیماری های دستگاه تنفسی
- درمان نقرس
- ضد ویروس
- خلط آور
- درمان اسهال خونی مزمن
- درمان سرطان
- صاف نمودن خون
- درمان بیماریهای کلیه و مجاری ادرار
- دفع سنگ کلیه
- ازیاد شیر مادران
- درمان بیماری های صرع
طریقه تهیه و مصرف گیاه پلم
در ادامه طرز تهیه جوشانده گیاه پلم، سرکه آقطی سیاه، دم کرده آقطی سیاه، شیره یا آب میوه این گیاه آمده است.
- جوشانده: مقدر 60 گرم پوست ساقه، برگ و یا میوه این درختچه را در یک لیتر آب ریخته و سپس جوشانده تا حجم آن به نصف برسد . سپس آن را از صافی گذارنده و مصرف نمایید.
- سرکه آقطی سیاه: 10-20 گرم برگهای خشک شده این درختچه را در یک لیتر سرکه ریخته و بگذارید تا مدت دو هفته بماند و هر روز آن را هم زنید پس از این مدت آنرا صاف کرده و در شیشه در بسته نگهداری نمایید.
- دم کرده آقطی سیاه : مقدر 100 گرم گل خشک شده این درختچه را در یک لیتر آب جوش ریخته و بمدت 10 دقیقه دم نمایید . از این دم کرده متوان برای شستشوی زخم ها استفاده نمود.
- شیره یا آب میوه: میوه های رسیده آقطی سیاه را فشار داده تا شیره آن خارج گردد. مقدار مصرف این شیره یک قاشق چایخوری مخلوط در یک لیوان آب می باشد.
مقدر مصرف این شربت یک قاشق غذا خوری قبل از هر غذا می باشد.
ترکیبات شیمیایی موجود در گیاه پلم
ترکیبات شیمیایی موجود در گیاه پلم عبارتند از : پوست این درختچه و برگ آن دارای موادی مانند سامبوسین Sambucine سامبو نیگرین Sambunigerine، کولین، سیکوتین Cicutine و مقدر کمی نیترات پتاسیم (پوست این درختچه و برگ آن دارای این ترکیبات هستند.) همچنین در گلهای این گیاه الدرین Elderine و مقدر کمی اسانس وجود دارد. میوه آقطی سیاه درای کریزان تمین Chrysanthemin، مواد قندی، اسانس، صمغ، اسید والزیانیک و اسید استیک می‌باشد.
موارد احتیاطی و منع مصرف
- آقطی سیاه سرد است و بنابراین افراد سرد مزاج حتماً باید آنرا با عسل بخورند.
- استفاده زیاد از آقطی سیاه ممکن است باعث تهوع و همچنین ورم روده‌ها شود.
[ type=”green”] ممکن است در این مطلب تمامی خواص گیاه پلم ذکر نشده نباشد، در صورتی که در خانواده شما یا محل زندگی شما از این گیاه برای موارد دیگری استفاده می شود آن مورد را در بخش نظرات با ما در میان بگذارید تا پس از بررسی به مطلب اضافه شود.نکته قابل توجه : گیاهان دارویی همواره در سلامتی انسان نقش بسیاری داشته اند اما مصرف بیش از حد آن ممکن است خطرات و عوارض جبران ناپذیری به همراه داشته باشد. ذکر این نکته ضروری است که مطالب درج شده در این بخش از سایت نماگرد صرفا جنبه ی اطلاع رسانی و بالا بردن آگاهی نسبت به گیاهان دارویی داشته و بهتر است قبل از استفاده از هرگونه گیاهان دارویی حتما با پزشک مربوطه مشورت گردد.
گرد آوری و تنظیم : نماگرد
