[ type=”blue”]گیاه ترشک در لیست گیاهان دارویی ایران قرار دارد. از خواص درمانی گیاه ترشک می توان به تسکین درد مفاصل، تصفیه کننده خون، درمان یرقان، تسکین گواتر و … اشاره نمود.
آشنایی با گیاه ترشک
گیاه ترشک با نام علمی Rumex Acetosella از خانواده علف هفت بند (حمّاض ) می باشد. این گیاه تک جنسی دارای ارتفاع 1 متر و نیم است. ریشه ی این گیاه قوی و دوکی شکل، برگ های آن نیزه ایی و به رنگ سبز روشن، گل های سبز رنگ و میوه ی فندقی شکل می باشد. گیاه ترشک بومی قاره اروپا بوده و در استان های گیلان ، مازندران ، گلستان ، لرستان ، کرمان ، آذربایجان شرقی ، تهران و البرز دیده می شود.
از این گیاه در زمان های گذشته به عنوان یک سبزی مفید و مؤثر استفاده می شده است چرا که دارای کالری کم و میزان زیادی آب می باشد.
نام‌های دیگر گیاه ترشک: حماض، ترشک اسفناجی، حماض البقر، حماض‌الماء، ترشه، حمیضه، ساق تروشک،، رومکس، ساق ترشک، نیره خراسانی، اوزیل ، استاک، ترشک درشت، حماض شیرین ، پاسیانها، ترشکهای شیرین ، حلیمون، طوطاق، اشلیه پاتم، امروله و اشلیه کیاتم
گیا ترشک بسیار شبیه اسفناج است و به همین علت یکی از نام های آن ترشک اسفناجی می باشد.
انواع گونه های ترشک
- گیاه ترشک کوهی
- گیاه ترشک شبدری
- ترشک درشت
- ترشک میشی
- ترشک مواج
خواص درمانی گیاه ترشک
طبع گیاه ترشک سرد و خشک می باشد.
خواص درمانی گیاه ترشک برای پوست و مو
- درمان خشکی و آسیب دیدگی مو: گیاه ترشک دارای ویتامین A، B۹ و C می باشد که این ویتامین ها برای رفع خشکی و آسیب دیدگی مو بسیار موثرند.
- ضد پیری و چین و چروک پوست: آنتی اکسیدان های موجود در گیاه ترشک باعث رفع چین و چرو ک پوست می شوند.
- درمان مشکلات پوستی( اگزما، پسوزیاریس)
ماسک صورت با گیاه ترشک :جهت جمع شدن و سفت شدن پوست صورت برگ ترشک را له کرده با عرق رازیانه مخلوط کرده به صورت ضماد گذاشته شود.
خواص درمانی گیاه ترشک برای سلامتی
- کاهش وزن: گیاه ترشک کاهش دهنده کلسترول و کاهش دهنده میزان تری گلیسیرید می باشد و همچنین با افزایش تولید ادرار در به کاهش وزن کمک می نماید. همچنین می توان از خواص رازیانه برای لاغری استفاده نمود.
- تسکین دهنده ی درد: در زمان قدیم عشایر از دانه های این گیاه به منظور تسکین دردها استفاده می کردند. آن ها دانه های این گیاه را آسیاب و سپس بعد از مرطوب نمودن در محل درد و مفاصل قرار می دادند.
- درمان بیماری گواتر: استفاده از گیاه ترشک مانند سبزی خوردن به درمان بیماری گواتر کمک می نماید.
- درمان کم خونی: یکی دیگر از خواص درمانی گیاه ترشک درمان و رفع کم خونی می باشد. زیرا این گیاه سرشار از آهن بوده و مصرف گرد آن به میزان ۳ گرم در روز توصیه می گردد. گل های خشک شده ی گیاه لعل کوهستان استفاده نمود.
- تصفیه کننده ی خون: به منظور تصفیه کردن خون از ۲۵ گرم ترشک در یک لیتر آب استفاده گردد. همچنین می توان با استفاده از خواص و ماده ی موثره در گیاه علف هفت بند خون را تصفیه نمود.
- رفع کورک و دمل های چرکی: از دم کرده ی گیاه استفاده گردد. همچنین می توان سبزی ترشک را آسیاب و پس از پختن بصورت ضماد استفاده نمود.
- درمان بیماری حرب: گیاه را پخته با آرد تخم کتان و پیه بز مخلوط نموده و ضماد را روی محل قرار داده شود.
- درمان ورم لثه و دندان: ورم لثه و دندان که در اثر کمبود ویتامین ث به وجود می آید با مصرف گیاه ترشک رفع می گردد زیرا این گیاه منبعی از ویتامین ث می باشد. همچنین می توان از خواص درمانی گیاه تاجریزی و شیرین بیان استفاده نمود.
- رفع خارش: به منظور رفع خارش بدن پودر ترشک را در آب معمولی یا سرکه دم نموده و در حمام بر روی بدن استعمال گردد. همچنین می توان از مخلوط گرد پوست میوه ی گیاه فاخره با سرکه استفاده نمود.
- درمان کمر درد: به منظور رفع درد ناحیه ی کمر دانه ترشک را دم نموده و سپس مصرف گردد.
- رفع زگیل: از ضماد گیاه ترشک استفاده گردد.
- تقویت معده: یکی دیگر از خواص درمانی گیاه ترشک کمک به تقویت معده می باشد. بدین منظور از این گیاه به عنوان سبزی خوردن استفاده گردد و یا می توان شبدر ترشک را پخته و سماق مصرف نمود.
- درمان یبوست: به منظور رفع و درمان یبوست 100 گرم برگ ترشک، 300 گرم کاهو، مقداری جعفری خشک، یک لیتر آب حدود 200 گرم نان برشته سبوس‌دار با کمی ادویه را پخته و از این سوپ هر شب یک بشقاب میل گردد. همچنین می توان از برگ های گل مینا که دارای خاصیت ملین هستند، استفاده نمود.
- رفع تب های نوبه: بدین منظور حدود ۱۵۰ گرم شیره ترشک طی چند نوبت به بیمار داده شود.
- درمان سفتی شرائین: به منظور درمان سفتی شرائین از ترشک به صورت آش استفاده گردد.
- درمان یرقان: از دم کرده ریشه این گیاه استفاده گردد.
- درمان بی خوابی: آب ترشک و روغن کرچک و ریواس را به اندازه مساوی ترکیب نموده و مصرف گردد.
- ادرار آور: یکی از خواص درمانی گیاه ترشک مدر بودن آن است. زیرا که این گیاه سرشار از ویتامین C می باشد.
- هضم کننده: این گیاه سرشار از آهن و فسفر بوده که می تواند هضم کننده باشد.
- ضداسکوربوت، قابض
- درمان التهاب های مختلف بدن
- قطع اخلاط خونی، بواسیر، قطع ترشحات رحم
- رفع ترشحات زنانه
- خنک کننده بدن
- آرامش بخش و شادی آور
- درمان ناراحتی های ادراریف اسهال خونی
- درمان بیماری های کلیوی
- درمان خنازیر: به صورت ضماد اسفاده گردد.
- رفع اختلالات خونی
- رفع آلرژی های بهاری
- درمان سل
- رفع اختلالات حاد پوستی
- اشتهاآور
- معالجه جوش‌های موضعی و پوستی
- سلامت قلب
- تقویت کبد
- درمان آرتروز
- درمان روماتیسم
طریقه تهیه و مصرف گیاه ترشک
به منظور بهره از خواص درمانی گیاه ترشک می توان آن را بصورت جوشانده مصرف نمود. به منظور تهیه ی جوشانده مقداری آب جوش بر روی گیاه ریخته و ان را به مدت ۱۰ الی ۱۵ دقیقه دم نموده و سپس صاف و میل گردد.
ترکیبات شیمیایی موجود در گیاه ترشک
ترکیبات شیمیایی موجود در گیاه ترشک عبارتند از: آهن ،پتاسیم ، سدیم ،کلسیم و فسفر بوده و این گیاه منبع غنی از ویتامین ث، ویتامین آ، اکسالات پتاسیم، اسید تارتاریک، هاپیترین، اسید کریزوفانیک، اسید تانیک، انتراکینون و …
موارد احتیاطی و منع مصرف
- مصرف بیش از اندازه از گیاه ترشک به دلیل مقدار زیادسید اکسولید باعث آسیب رساندن به کلیه و مثانه می گردد.
- مصرف گیاه ترشک برای زنان باردار با مشورت پزشک انجام گیرد.
- مصرف بیش از 30 گرم از ریشه گیاه ترشک باعث مسمومیت و تهوع و استفراغ می گردد. همچنین ضربان قلب را زیاد نموده و بهتر است که برای درمان این علایم از مایعات فروانی استفاده شود.
- مصرف آن برای افرادی که درد مفاصل و همچنین اسید اوریک دارند توصیه نمی گردد.
- از پختن ترشک در ظروف مسی به علت ایجاد مسمومیت پرهیز گردد.
- مصرف ترشک باعث کاهش میل جنسی می گردد پس بهتر است افراد سرد مزاج استفاده نکنند.
کاربردهای دیگر گیاه ترشک
- چند برگ ترشک را در شیشه‌ای روغنی ریخته و با اضافه نمودن آب به آن پاک کننده ی بسیار قوی تولید نمایید.
- برای پاک نمودن لکه جوهر از لباس چند برگ تازه ترشک را به لکه مالیده و سپس با صابون شست و شو داده شود.
نکات بیشتر درباره گیاه ترشک
- گیاه ترشک از نظر گیاه شناسی به خانواده ی سبزیجاتی مانند ریواس و گندم سیاه تعلق دارد. این گیاه در زمین های سبزیجات فرانسوی ها کشت میشود.
- گیاه ترشک دارای اسید اگزالیک هم بوده که موجب مزه اسیدی آن می گردد که این گیاه کم کالری و حاوی مقدار زیادی آب می باشد.
نکته قابل توجه : گیاهان دارویی همواره در سلامتی انسان نقش بسیاری داشته اند اما مصرف بیش از حد آن ممکن است خطرات و عوارض جبران ناپذیری به همراه داشته باشد. ذکر این نکته ضروری است که مطالب درج شده در این بخش از سایت نماگرد صرفا جنبه ی اطلاع رسانی و بالا بردن آگاهی نسبت به گیاهان دارویی داشته و بهتر است قبل از استفاده از هرگونه گیاهان دارویی حتما با پزشک مربوطه مشورت گردد.
[ type=”green”] در این مطلب ممکن است تمامی خواص گیاه ترشک ذکر نشده نباشد، در صورتی که در خانواده شما یا محل زندگی شما از این گیاه برای موارد دیگری استفاده می شود آن مورد را در بخش نظرات با ما در میان بگذارید تا پس از بررسی به مطلب اضافه شود.
گرد آوری و تنظیم : نماگرد
