آداب حمام رفتن در دین اسلام چیست؟

 

نظافت جسمی یا همان حمام رفتن  یکی از اساس مهم در شیوه زندگی اسلامی است، که حتی برای آن آداب و دعاهای ذکر شده است .به طوری که در احادیث و روایات،به نظافت شخصی وحمام رفتن بسیار تاکید شده است .در دین اسلام، معنویت و نظافت  شخصی ارتباط تنگاتنگی با یکدیگر دارند و گواه این امر وارد شدن غسل های متعدد واجب و مستحبی است .در دسته احکام دینی می توانید با احکام غسل های واجب آشنا شوید

 

حمام رفتن و اداب آن 

منقول است که عمر درباره حمام رفتن گفت : ((حمام بد خانه اى است ! عورت را ظاهر مى کند و پرده آدمى را مى درد.))،

اما حضرت امیرالمؤ منین (علیه السلام ) فرمود: ((حمام خانه خوبى است ! جهنم را به یاد انسان مى آورد و چرک را از بدن مى برد.))
1. سزاوار است که انسان هر روز به حمام نرود. چرا که بدن را لاغر مى کند و گرده ها را مى گدازد.
2. سزاوار است که انسان در زیر آسمان ، بدون لنگ غسل نکند. همچنین خوب است که بدون لنگ در نهرها داخل نشود. زیرا در روایت است که ملائکه در نهرها ساکن هستند.
3. کراهت دارد با معده پر وارد حمام شود.
4.- انسان نباید در حمام ، آب سرد و خربزه بخورد.
5.انسان نباید در حمام بر خود آب سرد بریزد. چرا که بدن را ضعیف مى کند.
6.سزاوار است که انسان هنگام بیرون آمدن از حمام آب سرد بر پایش ‍ بریزد. چرا که درد را از بدنش بیرون مى کشد.
7.سزاوار است بعد از بیرون آمدن از حمام سر را بپوشاند تا مبتلا به سردرد نشود.
8.مستحب است که انسان در حمام جرعه اى از آب گرم بخورد. در روایت است که این کار، مجراى بول را پاک مى کند.
9. به پشت خوابیدن در حمام خوب نیست . زیرا پیه گرده ها را مى گدازد.
10 شانه کردن مو در حمام باعث تنک شدن مو مى شود.
11. خوب نیست در حمام سر را با گل بشوید. چرا که غیرت را مى برد. همچنین نباید سفال را بر بدن بمالد که مورث پیسى است .
12. در حمام نباید لنگ را بر صورت و چهره بمالد. چرا که آبرو را مى برد.
13.قرآن خواندن در حالى که عریان است ، مکروه است ، مگر این که لنگ بسته باشد.
14. مسواک کردن در حمام کراهت دارد. چرا که باعث ریزش دندان ها مى شود.
15. دارو کشیدن مستحب است . زیرا وقتى موى بدن بلند مى شود، آب پشت را قطع مى کند، یعنى فرزند به وجود نمى آید و ضعف و تنبلى مى آورد.

استفاده از نوره آب پشت را زیاد مى کند، بدن را قوى مى کند و پیه گرده ها را زیاد مى کند و بدن را فربه مى سازد.
16 .از بین بردن موى زیر بغل نیز با دارو و نوره مستحب است . زیرا در روایت آمده است که شیطان در آنجا پنهان مى شود. همچنین کندن موى زیر بغل خوب نیست .

چرا که دوش ها (شانه ها) را سست مى کند. در حدیث آمده است که دارو گذاشتن زیر بغل بهتر از تراشیدن آن است .
17. براى مرد کراهت دارد که تا چهل روز موى پشت زهار را از بین نبرد و براى زن تا بیست روز.
18.مستحب است که انسان هنگام استفاده از نوره بگوید: صلى اللّه على سلیمان بن داود کما امر بالنوره . همچنین مستحب است که انسان دعاهاى وارده دیگر را بخواند.
19. نوره کشیدن در روز چهارشنبه کراهت دارد.
20. مستحب است که بعد از نوره کشیدن بر بدن حنا بمالد

21 .روغن مالی بدن (ماساژ)
22.پس از حمام خواندن دو رکعت نماز مستحب است.

 

 

 

 

توصیه های امام رضا در مورد حمام رفتن 

امام رضا علیه السلام در سفارشی، استحمام را دارای فواید بسیاری دانسته و می فرمایند:

حمام رفتن  منافع زیاد و قابل توجهى دارد. مزاج آدمى را به اعتدال می کشاند. چرک و پلیدى را بر طرف می کند. رگ هاى تن را از کوچک و بزرگ همه را نرم و ملایم می سازد.

اعضاء را تقویت می کند. فضولات بدن را زایل می نماید؛ مواد زاید را ذوب و نابود می گرداند و عفونت را از میان می برد.

و در سفارشی دیگر برای جلوگیری از ابتلا به برخی از ناراحتی ها می فرمایند: اگر قبل از حمام رفتن در قسمت سر و گردن احساس درد می کردید، موقتا از حمام خودداری کنید.

نیز فرمود : هر که غسل کند از آبی که از غسل مردم جمع شده باشد در حمام و خوره به او برسد، ملامت نکند مگر خود را.

امام رضا (ع) همچنین فرموده اند: کسى که می خواهد در پوست بدنش جوش و تاول پیدا نشود، قبل از اینکه داخل گرمابه شود، یا میان آب گرم برود، به بدن خود روغن بنفشه بمالد.

هرگاه خواستی حمام بروی و در سر خود ناراحتی پیدا نکنی، هنگام ورود به حمام ‌ابتدا پنج جرعه آب گرم بنوش، در این صورت به خواست خدای تعالی، از سردرد و درد شقیقه در امان خواهی بود

امام رضا علیه السلام در بیانی دیگر افراط در حمام رفتن را نهی کرده اند.

سلیمان جعفرى می گوید حضرت رضا علیه السلام فرمود: حمام یک روز در میان گوشت بدن را زیاد می کند، و هر روز حمام رفتن، پیه‏هاى کلیه را آب می سازد.

امام رضا علیه السلام در سخنانی جامع آداب حمام کردن را برشمرده می فرماید: َ

 

إِذَا أَرَدْتَ دُخُولَ الْحَمَّامِ وَ أَنْ لاتَجِدَ فِى رَأْسِکَ مایُه ذیکَ، فَابْدَأْ عِنْدَ دُخُولِ الْحَمَّامِ بِخَمْسِ حَسَواتِ ماءٍ حارٍّ فَإِنَّکَ تَسْلَمُ بِإِذْنِ اللَّهِ تَعالى مِنْ وَجَعِ‏الرَّأسِ وَالشَّقیقَهِ. وَ قیلَ خَمْسَهُ أَکُفِّ ماءٍ حارٍّ تَصُبُّها عَلى رَأْسِکَ عِنْدَ دُخُولِ الْحَمَّامِ. وَ اعْلَمْ أَنَّ تَرْکیبَ الْحَمَّامِ عَلى تَرْکیبِ الْجَسَدِ. لِلْحَمَّامِ أَرْبَعَهُ أَبْیاتٍ مِثْلُ أَرْبَعِ طَبائِعٍَ. أَلْبَیْتُ الْأَوَّلُ: بارِدٌ یابِسٌ، وَالثّانی: بارِدٌ رَطْبٌ، وَالثّالثُ: حارٌّ رَطْبٌ، وَالرّابِعُ. حارٌّ یابِسٌ .

هرگاه خواستی حمام بروی و در سر خود ناراحتی پیدا نکنی، هنگام ورود به حمام ‌ابتدا پنج جرعه آب گرم بنوش، در این صورت به خواست خدای تعالی، از سردرد و درد شقیقه در امان خواهی بود. بعضی گفته‌اند هنگام ورود به حمام پنج مشت آب گرم‌ روی سر خود بریز.

بدان که حمام هم ترکیبی مانند ترکیب بدن دارد، یعنی همان‌طور که‌ بدن دارای چهار طبع است حمام نیز دارای چهار خانه می‌باشد:

خانه اول: سرد و خشک است، خانه دوم: سرد و مرطوب، خانه سوم: گرم و مرطوب، و خانه چهارم: گرم و خشک.

 

حمام رفتن توصیه هایی از سایر امامان 

امام علی (ع) حمام را خانه خوبی می دانند که در آن انسان به یاد آتش دوزخ می افتد و چرک و کثافات را از خود دور می کند.

امام موسی کاظم (ع) نیز فرموده اند: «یک روز در میان به حمام رفتن بر گوشت بدن می افزاید و هر روز حمام رفتن، پیه کلیه ها را آب می کند.»

امام صادق (ع) نیز آدابی برای استحمام قائلند به طوریکه می فرمایند: «پس از خروج از حمام پاها را بشویید که درد سر را برطرف می کند و به هنگام خروج عمامه بگذارید (یعنی سر را بپوشانید)».

همچنین ایشان مصرف روغن برای نظافت و نشاط پوست را توصیه کرده و فرموده اند:

«روغن پوست را نرم و عقل را زیاد می کند و مجاری آب بدن را پاک می سازد و آلودگی تن را از بین می برد و رنگ پوست را روشن می گرداند.»

 

دعاها واذکار حمّام رفتن

1. در روایتى معتبر آمده است که امام صادق علیه السلام فرمود: «هنگامى که در رختکن حمّام لباس را درمى‌آورى بگو: اَللّهُمَّ إنْزَعْ عَنِّی رِبْقَهَ النِّفاقِ وَثَبِّتْنی عَلَى الاْیمانِ

وهنگامى که از حمّام خارج شدى به هنگام پوشیدن لباس بگو: اَللّهُمَّ اَلْبِسْنِى التَّقْوى وَجَنِّبْنِى الرَّدى». 

2. از حضرت على علیه السلام روایت شده است که فرمود: «هنگامى که از حمّام خارج شدى کسى که تو را مى‌بیند بگوید: طابَ حَمّامُکَ وَحَمیمُکَ

وتو در جوابش بگو: اَنْعَمَ اللهُ بالَکَ».

3. در حدیث دیگرى مى‌خوانیم: «به کسى که از حمّام بیرون مى‌آید بگویید : اَنْقَى اللهُ غُسْلَکَ  واو در جواب بگوید: طَهَّرَکُمُ اللهُ».

4. در حدیث است که روزى امام حسن علیه السلام از حمّام خارج شد. شخصى به آن حضرت عرض کرد: طابَ اِسْتِحْمامُکَ.

حضرت او را از گفتن این جمله منع کرد. وى گفت: طابَ حَمَّامُکَ. حضرت این جمله را نیز نپسندید. آن شخص براى بار سوم گفت: طابَ حَمیمُکَ. حضرت فرمود: «چنین نگو». گفت: پس چه بگویم؟ فرمود: «بگو: طابَ ما طَهُرَ مِنْکَ وَطَهُرَ ما طابَ مِنْکَ».

یعنى خداوند پاکیزه ونیکو گرداند به نیکى معنوى به سبب مغفرت گناهان وتوفیق طاعات، آنچه در حمّام از اعضاى بدن تو پاک شده است واز لوث گناهان وجهالت وضلالت آنچه پاکیزه ونیکو است از تو پاک گرداند که آن دل ونفس وعقل وسایر قوا واعضاى شریفه است.

ظاهرآ نهى حضرت از سه مورد گذشته براى آن است که در دو مورد اوّل، دعا به شخص نیست بلکه دعا به حمّام است ودر مورد سوم واژه «حمیم» به کار رفته که آب سوزان جهنّم را تداعى مى‌کند. ضمنآ نهى مزبور نهى کراهتى است وبا روایتى که از حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام گذشت منافاتى ندارد.

دعای وضو و اداب آن را مطالعه کنید

 

منبع :بیتوته

گردآوری:نماگرد