حکام روزه بارداری و شیر دهی
احکام روزه گرفتن زنان باردار و شیرده
گروه مذهبی نماگرد با ارائه احکام روزه داری در زمینه سر فرو بردن در آب ،استفراغ عمدی روزه دار ،آب گرداندن در دهان در نظر دارد .در این مبحث به احکام روزه داری برای زنان باردار و شیرده که ازشیرین ترین دوران زندگی مادران است بپردازد .
فتوای مراجع عظام در مورد روزه گرفتن زنان باردار و شیرده چیست؟
مقام معظم رهبری
• آیا روزه گرفتن زن باردارى که نمى‌داند روزه برای جنین او ضرر دارد یا خیر، واجب است؟
اگر بر اثر روزه، خوف ضرر بر جنین وجود داشته باشد .و خوف وى هم داراى منشا عقلایى باشد، افطار بر او واجب است.
در غیر این صورت، واجب است روزه بگیرد.
• تکلیف زنى که شیر مى‌دهد، در مورد روزه چیست؟
اگر روزه گرفتن باعث کمى شیر او و ناراحتى بچه شود. یا براى خودش ضرر داشته باشد، روزه بر او واجب نیست .
و در صورت اول باید براى هر روز، یک مد طعام (تقریبا 750 گرم گندم یا نان یا برنج یا مانند آن) به فقیر بدهد.
در فرض دوم، این امر احتیاط واجب است و در هر حال، روزه‌ها را باید قضا کند.
آیت‌الله مکارم شیرازی
• آیا روزه بر مادرى که بچه شیر مى‌دهد، واجب است؟
زنانى که بچه شیر مى‌دهند (خواه مادر بچه، خواه دایه) اگر روزه گرفتن باعث کمى شیر آنها و ناراحتى بچه شود، روزه بر آنها واجب نیست.
ولى براى هر روز، کفاره (یک مد طعام) واجب است و بعدا نیز باید روزه را قضا کنند اما اگر روزه براى خودشان ضرر داشته باشد، کفاره لازم نیست .
ولى بعدا روزه‌هایی را که نگرفته‌اند، باید قضا کنند.
• خانمی که یک سال به دلیل بارداری و 2 سال به دلیل شیردهی روزه نگرفته و هر 3 سال کفاره تمام روزه‌هایش را داده است،
حکم قضای روزه‌هایش چگونه است و اصلا باید روزه قضا بگیرد یا خیر؟
چنانچه روزه گرفتن در این مدت برای او ضرر داشته، قضا ندارد. ولی اگر برای بچه ضرر داشته، باید قضای آن را هم به جا بیاورد.
روزه گرفتن در چه ماهی برای زنان باردار واجب نیست؟
آیت‌الله صافی گلپایگانی
• برای خانم‌های باردار از چه ماهی روزه گرفتن واجب نیست؟
معیار، ماه چندم نیست و روزه بر او واجب است. مگر وقتی که از یک منشا عقلایی
و قابل اعتماد مانند تجربه خود یا گفته پزشک مورد اطمینان،خوف ضرر برای خودش یا بچهاش وجود داشته باشد.
• زنی که باردار است و نمی‌داند روزه برایش ضرر دارد یا نه، آیا باید روزه بگیرد؟
اگر خوف ضرر برای خودش یا جنین وجود داشته باشد، نباید روزه بگیرد و اگر خوف ضرر ندارد، باید روزه بگیرد.
• زن شیردهی که فرزندی دارد که علاوه بر خوردن غذا، از شیر مادر نیز استفاده می‌کند
ومادر به علت شیردهی، ضعف کرده و چند روز را روزه نگرفته، وظیفه‌اش چیست؟
در فرض سوال، چنانچه روزه براى بچه یا مادر او به خاطر شیر دادن ضرر داشته یا احتمال عقلایى ضرر مى‌داده که قهرا موجب خوف ضرر می‌شود.
خوردن روزه اشکال نداشته ولى باید براى هر روزی که خورده یک مد طعام مانند گندم و جو و برنج به فقیر غیرسید بدهد.
و دادن پول اینها کفایت نمى‌کند و باید قضاى روزه‌ها را نیز بگیرد.
احکام روزه در ماهای آخر بارداری
آیت‌الله وحید خراسانی
• تکلیف زنی که زایمان او نزدیک است و روزه برای حمل او یا برای خودش ضرر دارد چیست؟
در فرض مذکور روزه او صحیح نیست .و بعدا باید روزه خود را قضا بنماید و در موردی که روزه برای حمل او ضرر داشته باشد.
علاوه بر قضا باید برای هر روز یک مد طعام به فقیر بدهد و احتیاط مستحب این است .
که در صورتی هم که روزه برای خودش ضرر دارد، یک مد طعام به فقیر بدهد.
• آیا زنی که بچه شیر میدهد می‌تواند روزه بگیرد؟
اگر شیر او کم باشد و روزه برای بچه یا برای خودش ضرر داشته باشد جایز نیست روزه بگیرد .
بلکه باید بعدا قضای آن را بجا آورد و این حکم در صورتی است .
که شیر خوردن این بچه از راه دیگری میسر نباشد و اگر میسر باشد واجب است آن زن روزه بگیرد و در صورتی که روزه برای بچهاش ضرر داشته باشد.
علاوه بر قضا باید فدیه هم بپردازد یعنی برای هر روز یک مد طعام به فقیر بدهد و احتیاط مستحب این است.
که در صورتی که روزه برای خودش ضرر داشته باشد برای هر روز یک مد طعام به فقیر بدهد.
فتوای دیگر مراجع در مورد روزهای ماه آخر بارداری
آیت سیدعلی سیستانی
• زنى که زاییدن او نزدیک است و روزه براى خودش یا حملش ضرر دارد، روزه بر او واجب نیست و باید براى هر روز یک مد طعام به فقیر بدهد .
در هر دو صورت روزه‌هایى را که نگرفته باید قضا نماید.زنـى کـه بـچه شیر مى‌دهد و شیر او کم است چه مادر بچه یا دایه او باشد، یا بى‌اجرت شیر دهد.
اگـر روزه بـراى خودش یا بچهاى که شیر مى‌دهد ضرر دارد، روزه بر او واجب نیست و باید براى هر روز یـک مـد طعام به فقیر بدهد.
و در هر دو صورت روزه‌هایى را که نگرفته باید قضا نماید ولى بنابر احتیاط واجـب ایـن حـکـم اخـتصاص به موردى دارد.
که شیر دادن بچه منحصر به همین راه باشد و اما اگر راه دیـگـرى بـراى شـیر دادن بچه باشد
مثلا این که چند زن در شیر دادن او شرکت کنند – ثبوت این حکم محل اشکال است.
فتوای دیگر مراجع در مورد روزه بارداری
آیت‌الله سیدمحمد حسینی‌شاهرودی
• زنى که زاییدن او نزدیک است و روزه براى خودش یا حملش ضرر دارد، روزه بر او واجب نیست
و باید براى هر روز یک مد طعام یعنى گندم یا جو یا نان و مانند اینها به فقیر بدهدو روزهایى را که نگرفته باید قضا نماید؟
زنى که بچه شیر مى‌دهد و شیر او کم است. چه مادر بچه و یا دایه او باشد، یا ى اجرت شیر دهد، اگر روزه براى او و یا بچهاى که شیر مى‌دهد ضرر دارد.
، روزه بر او واجب نیست و باید براى هر روز یک مد طعام یعنى گندم یا جو یا نان و مانند اینها به فقیر بدهد و روزه‌هایى را که نگرفته باید قضا نماید.
ولى اگر کسى پیدا شود بى اجرت بچه را شیر دهد، یا براى شیر دادن بچه از پدر یا مادر بچه یا از کس دیگرى که اجرت او را بدهد اجرت بگیرد،
اقوى آنست که بچه را به او بدهد و روزه بگیرد.
روزه گرفتن زنان باردار از نظرعلم پزشکی
بارداری شرایط خاصی را برای مادر ایجاد می کند،
از جمله این که با تغییر هورمون ها، سیستم گوارشی دچار تغییر می شود
نمی تواند حجم زیاد غذا را تحمل کند. به همین دلیل مادران برای تامین انرژی مناسب
باید حجم کم غذا را به دفعات و با فواصل کم میل کنند .
تا میزان انرژی لازم دوران بارداری که حدود 300 کیلوکالری در روزاست
که بیش از رژیم یک زن غیرباردار است، تامین کنند.
علاوه بر این بسیاری از مادران در طول سه ماهه اول بارداری
دچار سوءتغذیه و کاهش وزن می شوند و نیاز به بستری در بیمارستان پیدا می کنند.
ضررهای روزه گرفتن زنان باردار
روزه داری سبب افزایش برداشت از ذخایر چربی و به دنبال آن افزایش ترکیبات کتونی در خون مادر می شود،.
این ترکیبات از طریق جفت وارد گردش خون جنین می شود .و به سیستم عصبی او آسیب می رساند.
در مادر باردار، پروتئین نقش مهمی در رشد و نمو جنین دارد؛
بنابراین در شرایط گرسنگی طولانی و مصرف پروتئین برای تامین نیاز انرژی بدن مادر،
جنین با کمبود پروتئین مواجه می شود.در طول سه ماهه اول بارداری سلول های عصبی و مغزی در حال رشد و نمو هستند.
چنانچه جنین با کمبود تغذیه ای مواجه شود، احتمال بیماری های سیستم عصبی و مغزی و بیماری روانی شیزوفرنی افزایش می یابد.
از طرفی مادر در دوران بارداری به ویژه سه ماهه سوم که جنین بیشترین افزایش وزن را دارد،
به شدت نیاز به کلسیم و آهن و دیگر مواد معدنی و ویتامین ها دارد.
همین طور باید به میزان کافی کالری دریافت کند .تا سلامتش برای زمان زایمان و پس از آن در دوران شیردهی حفظ شود.
روزه گرفتن زنان باردار در ماه اول بارداری ضرر دارد؟
روزه گرفتن زنان باردار در چه ماه هایی ممنوع است؟
در سه ماهه اول و سوم بارداری، روزه داری توصیه نمی شود،
در حالی که در سه ماهه دوم بارداری و تحت نظر پزشک متخصص، روزه گرفتن منعی ندارد.
به دلیل طول مدت بارداری و از آنجایی که یک سوم بارداری ها در ماه رمضان اتفاق می افتد،
روزه داری در این دوران از اهمیت بالایی برخوردار است .
و طبق احادیث در صورتی که روزه گرفتن برای زن باردار خطر داشته باشد
و یا در ماه های پایانی موجب کاهش شیر شود، روزه داری توصیه نمی شود.
زنان بارداری که در سه ماه دوم و سوم بارداری روزه می گیرند
باید روزانه در ساعت های 12، 14، 16، 18 و 20 کتون ادرار خود را آزمایش کنند.
اگر حوالی ساعت 12 یا 14 کتون افزایش یابد نباید روزه بگیرند
اما بالا بودن کتون ادرار حوالی ساعت 18 و 20 عادی است و مانعی برای روزه داری نیست.
برای این کار نوارهای آزمایش اندازه گیری کتون ادرار وجود دارد
که طریقه مصرف آن ها داخل بروشور آن وجود دارد.
خطرهای روزه گرفتن زنان باردار
در صورت مشاهده علائم زیر فورا با پزشک خود تماس بگیرید:
اگر تغییرات قابل توجهی در تحرک جنین احساس کردید.
اگر احساس دردهایی مشابه دردهای انقباضی کردید.
اگر احساس سرگیجه، ضعف، گیجی و یا خستگی کردید و حتی پس از یک استراحت خوب بهتر نشدید.
اگر وزن اضافه نمی کنید و یا وزن از دست می دهید.
اگر خیلی تشنه می شوید، کم ادرار می کنید و یا ادرار شما تیره شده و بوی تندی دارد.
اگر سردرد، تب و درد در نواحی مختلف بدن دارید.
اگر حالت تهوع دارید و یا استفراغ کردید.
نکته های لازم برای روزه گرفتن زنان باردار
پیش از فرا رسیدن ماه رمضان باید دست به کار شوید و موارد زیر را انجام دهید:
با پزشک یا ماما در خصوص روزه گرفتن مشورت کنید. در صورت روزه گرفتن باید قند خون خود را زود به زود کنترل کنید.
کمی قبل از آغاز ماه رمضان مصرف نوشیدنی های کافئین دار را به تدریج کم کنید.
اگر شاغل هستید با کارفرمای خود در خصوص مدیریت کارها در ماه رمضان صحبت کنید.
به متخصص تغذیه مراجعه کنید تا نیازهای تغذیه ای شما را تعیین کند.
یک دفترچه مخصوص غذاها تهیه کنید، تا بدانید چه غذاها و نوشیدنی هایی را مصرف کرده و می کنید.
کارها و خرید های خود را پیش از فرا رسیدن ماه رمضان انجام دهید.
در صورت روزه گرفتن، وزن خود را به طور منظم در خانه چک کنید.
منبع :بیتوته
گردآوری :نماگرد
