دانستنی های سلامتشناخت داروهاطب سنتی و داروهای گیاهی

خواص درمانی گیاه زنیان برای درمان انواع بیماری ها|عوارض

4.2/5 - (6 امتیاز)

[ type=”blue”]گیاه زنیان از پرکاربردترین گیاهان دارویی ایران می باشد. از خواص درمانی گیاه زنیان می توان به رفع یبوست، اسهال،‌درمان بیماری ‌های معده و … اشاره نمود.

خواص درمانی گیاه زنیان برای درمان انواع بیماری ها|عوارض
خواص درمانی گیاه زنیان برای درمان انواع بیماری ها|عوارض

 

آشنایی با گیاه زنیان

گیاه زنیان با نام علمی TRACHYSPERMUM از تیره چتریان می باشد. این گیاه بوته‌ ای و علفی دارای ارتفاع 30 تا 90 سانتی‌ متر، برگ های نازک، گل های سفید رنگ، میوه ی بیضوی و به رنگ قهوه ای مایل به زرد می باشد. میوه ی گیاه زنیان دارای بویی شبیه بوی تیمول است و بر روی آن خطی طولی نخی شکل، به رنگ روشن و تیره وجود دارد. گیاه زنیان در هند، ایران و مصر می روید و در ایران می توان در شهر های آذربایجان، اصفهان، فارس، کرمان، خراسان، سیستان و بلوچستان، خوزستان مشاهده نمود.

نام گیاه زنیان در کتب طب سنتی انیسون بری، کمون حبشی، اجوان، اسپری کای و نانخواه می باشد.

خواص درمانی گیاه زنیان

طبع گیاه زنیان گرم و خشک (صفراوی) می باشد.

خواص درمانی گیاه زنیان برای پوست و مو

  • درمان اگزما: به منظور تسکین خارش، رفع سوختگی و اگزما دانه ی زنیان را با آب ولرم مخلوط نموده و بر روی نقاط آسیب دیده گذاشته شود. همچنین می توان برای رفع  تورم ناشی از سوختگی یا اگزما دانه زنیان را پس از خرد‌شدن با آب لیمو ترکیب و استفاده نمود. علاوه بر این گیاه می توان محل اگزوما را با روغن قره قاط ماساژ داد.
  • درمان جوش: پودر دانه ی زنیان را با ماست ترکیب نموده و روی جوش ها قرار دهید.
  • متوقف نمودن سفیدی موها: برای این کار به ۲ تا ۳ عدد برگ کاری (زردچوبه هندی)،۲ عدد کشمش، مقدار کمی دانه زنیان و مقداری شکر برای طعم دادن لازم است. حال برگ کاری، کشمش و دانهٔ زنیان را با مقداری آب پخته و روزی یک لیوان از آن میل گردد.
  • درمان کهیر

خواص درمانی گیاه زنیان برای سلامتی 

  • رفع مشکلات هاضمه: یکی از مهم ترین خواص درمانی گیاه زنیان رفع مشکلات هاضمه ایی می باشد. بدین منظور دانه زنیان را با زیره سبز( از هرکدام یک قاشق غذاخوری) و مقداری پودر زنجبیل مخلوط نموده و به صورت روزانه مصرف گردد. این ترکیب برای رفع مشکلات هاضمه ایی و همچنین برای درمان اسیدیته و مشکل رفلاکس اسیدی استفاده می گردد.
  • درمان یبوست: یکی دیگر از خواص درمانی گیاه زنیان کمک به رفع یبوست می باشد.
  • رفع اختلالات کلیوی: به منظور رفع اختلالات کلیوی و همچنین درمان سنگ‌های کلیه از دانه ی گیاه زنیان استفاده گردد.
  • رفع آسم: به منظور درمان و رفع آسم(تنگی نفس) دانه ی زنیان با آب گرم مخلوط نموده و دوبار در روز استفاده گردد. همچنین می توان از میوه ی گیاه شوکران استفاده نمود.
  • رفع مشکلات کبد و کلیه: برای رفع مشکلات کبد و کلیه  آب زنیان نوشیده شود.
  • رفع مشکلات دهان و دندان: دانه ی زنیان دارای خواص درمانی بسیار مهمی برای مشکلات دهان و دندان می باشد. این دانه  بوی بد دهان را از بین برده و همچنین به درمان درد دندان می پردازد. به همین منظور دهان را با مقداری روغن زنیان و آب شستشو دهید.
  • درمان علائم سرماخوردگی: برای درمان سرماخوردگی از بخور زنیان در آب داغ استفاده گردد.
  • میکروب کش: دانه زنیان دارای خواص درمانی میکروب کشی می باشد و همچنین بر روی بعضی میکروبها مانند سالمونلا تیفوزا، میکروسپوریوم پیوژنز و اشرشیاکلی اثر دارد.
  • درمان اسهال: یکی دیگر از خواص درمانی گیاه زنیان درمان اسهال می باشد. به منظور رفع و درمان اسهال مقداری از دانه زنیان را یک جوشانده و پس از سر شدن  دوبار در روز استفاده گردد. همچنین با توجه به طبع گیاه مورد می توان از این گیاه پرخاصیت برای درمان اسهال استفاده نمود.
  • درمان عفونت‌ های ویروسی: دانه ی گیاه زنیان قادر به درمان عفونت‌ های ویروسی می باشد. بدین منظور ماست را با پودر دانه ی زنیان مخلوط نموده و بصورت خمیر درآورده و این خمیر از شب تا صبح بر روی پوست گذاشته شود.
  • درمان آنفولانزا: برای درمان آنفولانزا دانه زنیان را با دارچین در آب جوشانده و سپس از صافی رد شود. از این ترکیب ۴ بار در روز استفاده گردد.
  • دفع پشه: برای دفع پشه و رفع حشرات موذی دانه ی آسیاب‌ شده زنیان را با روغن خردل مخلوط نموده و بر روی تکه های از مقوا گذاشته شود.
  • رفع ناتوانی جنسی: برای رفع ناتوانی جنسی دانه ی زنیان را با مقداری هسته ی تمبر هندی و کره ی تصفیه‌شده برشته نموده و پس از آسیاب نمودن یک قاشق چای‌ خوری از این مخلوط به یک لیوان شیر و عسل اضافه گردد.
  • ازدیاد شیر مادر: ۱ قاشق چای‌ خوری دانه ی زنیان را به ۱ لیتر آب اضافه نموده و به مدت ۵ دقیقه جوشانده و پس از سرد شدن مصرف گردد.
  • رفع گرفتگی‌ های قاعدگی: دانهٔ زنیان به گرفتگی‌ های قاعدگی کمک می کند. برای اثر بخشی بیشتر می توان ماهیچه ها را با این روغن ماساژ داد.
  • درمان هموروئید (بواسیر): گل‌ های خشک‌شده ی انار را با دانه خشخاش و برگ‌ های خشک‌شده چریش یا نیم (neem) را با هم ترکیب نموده و به هنگام خونریزی مقعدی دوبار در روز از این مخلوط به همراه شیر استفاده گردد.
  • تسکین و التیام درد: برای تسکین و التیام درد دانه ی زنیان را با دانه ی پیاز و دانه ی شنبلیله و مقداری اسفرزه آسیاب و مخلوط نموده و روزانه یک قاشق چای‌ خوری از آن مصرف گردد.
  • سلامت قلب: برای داشتن قلبی سالم یک قاشق چای‌ خوری شکر زرد را با مقداری دانه ی زنیان مخلوط نموده و مصرف گردد. همچنین برای تحریک قلب یک قاشق غذاخوری دانه ی زنیان با آب گرم مصرف گردد.
  • ترک مشروبات الکلی: دانه ی زنیان را روزانه بجوید.
  • درمان انزال زودرس: دانه زنیان را با مقداری هسته ی تمبرهندی و کره ی تصفیه‌شده برشته نموده و سپس آسیاب گردد. حال یک قاشق چای‌ خوری از این ترکیب در یک لیوان شیر و عسل حل و مصرف گردد.
خواص درمانی گیاه زنیان برای درمان انواع بیماری ها|عوارض
خواص درمانی گیاه زنیان برای درمان انواع بیماری ها|عوارض

 

  • رفع مشکلات معدوی: گیاه زنیان به درمان و رفع مشکلات معدوی کمک شایانی می کند. برای نتیجه گرفتن از این دانه به منظور درمان مورد مذکور ۳ قاشق چای‌خوری دانه ی زنیان را در آب لیمو خیس نموده و در سایه خشک گردد، پس از خشک شدن آن را آسیاب کرده و با مقداری نمک سیاه ترکیب و دوبار در روز با آب ولرم خورده شود.
  • درمان گاز معده: زنجبیل خشک‌شده را با دانه ی زنیان و نمک سیاه مخلوط نموده و در  آب گرم حل و سپس مصرف شود.
  • درمان میگرن: برای درمان میگرن از استنشاق سر دانه‌ های زنیان پس از سوزاندن می توان استفاده نمود و یا دانه ها را در یک ورق کاغذ پیچیده و بو نمایید.
  • تقویت مغز و اعصاب: استفاده ی گیاه زنیان با دارچین و گل گاو زبان باعث تقویت مغز و اعصاب می گردد.
  • درمان کولیت: ۱ قاشق چای‌ خوری دانهٔ زنیان و و نصف قاشق چای‌خوری دانه ی رازیانه را در نیم‌ لیتر آب به‌مدت ۵ دقیقه جوشانده و پس از سر شدن و عبور از صافی روزانه بعد از هر وعدهٔ غذایی میل گردد.
  • درمان گوش درد: ۱ قاشق چای‌خوری سیر و ۲ قاشق چای‌ خوری دانه ی زنیان را در روغن کنجد سیاه حرارت داده تا به رنگ قرمز در بیاید پس از سرد شدن صاف نمودن چند قطره از آن را داخل گوش ریخته شود.
  • رفع نفخ شکم: ۳ قاشق غذاخوری دانه ی زنیان را در آب لیمو خیس نموده و پس از خشک شدن در سایه با مقداری نمک سیاه ترکیب و پودر شود. از این مخلوط دوبار در روز به میزان ۱ قاشق چای‌ خوری با آب گرم مصرف گردد.
  • تسکین درد مفاصل: یکی دیگر از پرکاربردترین خواص درمانی گیاه زنیان تسکین درد مفاصل می باشد. به همین منظور مارچوبه، دانهٔ زیرهٔ سیاه، دانهٔ شنبلیله و دانهٔ زنیان را با هم مخلوط  نموده و پس از پودر شدن هر روز صبح نصف قاشق چای‌ خوری از آن مصرف گردد.
  • کاهش وزن: به منظور کاهش وزن هر روز صبح با معدهٔ خالی یک قاشق چای‌ خوری دانه زنیان میل گردد. این کار ۴ تا ۵ کیلوگرم کاهش وزن را در یک ماه به دنبال دارد.
  • درمان تکرر ادرار و شب‌ ادراری: ۵۰ گرم کنجد سیاه، ۲۵ گرم دانهٔ زنیان و ۱۰۰ گرم شکر زرد را با هم مخلوط نموده و روزی دوبار ۱ قاشق چای‌خوری از این مخلوط استفاده گردد.
  • رفع خونریزی های زیاد دوران قاعدگی: برای رفع مشکل مذکور مقداری دانه ی زنیان را در ظرفی پر از آب ریخته و پس از عبور از صافی در وقت صبح میل گردد.
  • درمان درد آرتریت: به منظور درمان درد آرتریت از روغن دانه ی زنیان استفاده گردد به طوری که مفاصل آسیب‌ دیده با این روغن ماساژ داده شود.
  • رفع بی‌ اشتهایی: به منظور رفع بی‌ اشتهایی دانه ی زنیان را با دانه‌ ی رازیانه، پودر زنجبیل خشک‌ شده، نمک و دانهٔ زیرهٔ سیاه را مخلوط و آسیاب نموده سپس روغن داغ به مخلوط اضافه گردد و با برنج پخته‌ شده ترکیب شود. این ترکیب اشتها را زیاد می کند.
  • درمان دیابت: یک قاشق چای‌ خوری پودر دانه ی زیره را با دانه زنیان در شیر داغ مخلوط نموده و به‌ مدت ۳۰ روز آن را مصرف نمایید.
  • پاک‌کننده چشم: گیاه زنیان پاک‌کننده چشم می باشد. به همین منظور یک مشت دانه ی زنیان را در آب جوشانیده و با این آب چشم‌ را شستشو دهید.
  • پاک‌سازی سموم بدن: چای دانهٔ زنیان می تواند به پاک‌ سازی سموم بدن و همچنین تصفیه و بهبود جریان خون در بدن کمک می‌کند.
  • از بین بردن سنگ مثانه: برای دفع سنگ مثانه روزانه ۶ گرم دانه ی زنیان مصرف گردد.
  • رفع سینوزیت: از عرق زنیان استفاده گردد.
  • ضد اسپاسم
  • مقوی، محرک
  • درمان روماتیسم
  • درمان امراض ریه
  • ضد تب
  • درمان بیماری پیسی
  • پایین آورنده فشار خون
[ type=”red”]گیاهان دیگری که باعث کاهش فشار خون می شوند عبارتند از:چای کوهی، ترخون، قره قاط،‌ گیاه سیر خرس و … 

خواص درمانی عرق گیاه زنیان

  • درمان کننده استئوآرتریت
  • رفع خشکی شانه ها و التهاب آرنج
  • درمان کشیدگی و التهاب تاندونها

طریقه تهیه و مصرف گیاه زنیان

مقدار مصرف برای بزرگسالان: روزی سه بار دو قاشق غذاخوری عرق زنیان در کمی آب حل کرده بعد از غذا میل گردد.
مقدار مصرف برای کودکان: روزی سه بار دو قاشق مرباخوری عرق زنیان در کمی آب حل کرده بعد از غذا میل گردد.
استعمال خارجی: یک قاشق غذاخوری از این عرق گیاه غرغره و سپس قورت داده شود، همچنینن می توان در دو سوراخ بینی دو قطره چکانده و استنشاق شود.

ترکیبات شیمیایی موجود در گیاه زنیان

ترکیبات شیمیایی موجود در گیاه زنیان در هر صد گرم آن ۱۷/۱ درصد پروتئین، ۲۱/۸ درصد چربی، ۷/۹ درصد موادمعدنی، ۲۱/۲ درصد فیبر و ۲۴/۶ درصد کربوهیدرات می باشد. همچنین دارای کلسیم، تیامین، ریبوفلاوین، فسفر، آهن و نیاسین است.

 

 

خواص درمانی گیاه زنیان برای درمان انواع بیماری ها|عوارض
خواص درمانی گیاه زنیان برای درمان انواع بیماری ها|عوارض

موارد احتیاطی و منع مصرف

  • زیاده روی در مصرف گیاه زنیان باعث بروز آلرژی و حساسیت با علائمی مانند تهوع، استفراغ، سوزش پوست و سردرد می گردد.
  • مصرف گیاه زنیان برای افراد گرم مزاج مضر است . مصلح آن عرق شاتره و کاسنی می باشد.
  • استفاده از عرق زنیان برای زنان باردار، کودکان زیر 7 سال و افراد دارای اختلالات غده تیروئید توصیه نمی گردد مگر با احتیاط و دستور پزشک.

نکات بیشتر درباره گیاه زنیان

  • از گیاه زنیان در قدیم به عنوان ادویه و نگه دارنده ی مواد غذایی استفاده می شده است. همچنین در تهیه پودر کاری، ترشیجات، بیسکویت، اسنک، سس، سوپ، نوشیدنی‌های بدون الکل و ترشی استفاده می‌ گردد.
    گیاه زنیان در صنعت صابون سازی و عطرسازی استفاده می گردد.
  • از اسانس گیاه زنیان تحت نام  آجوان اُیل در هندوستان به عنوان یک ضد میکروب قوی(مشابه تیمول) استفاده می گردد. همچنین از آن به عنوان ضد قارچ پوستی و ضد نزله تنفسی می توان استفاده می شود.
  • از رایحه گیاه زنیان که از میوه های آن به دست می آید، در دهان شویه ها و خمیردندان ها استفاده می شود.
  • گیاه زنیان ضد کرم و ضد حشره است.
  • محصولات گیاه زنیان به اشکال پودر، دئودرانت، پماد، لوسیون و محلول، در بازار عرضه می گردد.

 

نکته قابل توجه : گیاهان دارویی همواره در سلامتی انسان نقش بسیاری داشته اند اما مصرف بیش از حد آن ممکن است خطرات و عوارض جبران ناپذیری به همراه داشته باشد. ذکر این نکته ضروری است که مطالب درج شده در این بخش از سایت نماگرد صرفا جنبه ی اطلاع رسانی و بالا بردن آگاهی نسبت به گیاهان دارویی داشته و بهتر است قبل از استفاده از هرگونه گیاهان دارویی حتما با پزشک مربوطه مشورت گردد.

 

[ type=”green”] در این مطلب ممکن است تمامی خواص گیاه زنیان ذکر نشده نباشد، در صورتی که در خانواده شما یا محل زندگی شما از این گیاه برای موارد دیگری استفاده می شود آن مورد را در بخش نظرات با ما در میان بگذارید تا پس از بررسی به مطلب اضافه شود.

 گرد آوری و تنظیم : نماگرد

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا