زندگینامه شیخ احمد امینی
شیخ عبدالحسین امینی یکی از علماو دانشمندان بزرگ شیعه که در قرن 14 به دنیا آمد و در آغوش پدرش یکی از علمای زمان خود بود پرورش یافت .ایشان دو کار بزرگ انجام دادند یک تاسیس کتابخانه امیرالمومنین که دارای نسخه های خطی بسیاری است .دو نوشتن کتاب الغدیر برای اثبات غدیر خم برای اهل سنت .
ولادت علامه امینی
شیخ عبدالحسین فرزند شیخ احمد امینی در سال 1281ه. ش در روستای سردها شهرستان سراب و در خانوادهای سرشناس دیده به جهان گشود. جد وی امینالشرع از روحانیان بنام تبریز بود. تحصیلات مقدماتی را در تبریز گذراند. در جوانی به نجف رفت و پس از گذراندن مراحل تحصیلی و نیل به رتبه اجتهاد نزد مراجع معروف وقت نجف، دوباره به تبریز بازگشت. بعد از مدتی تدریس و تحقیق در تبریز دوباره به نجف رفت و برای انجام و بسط پژوهشهای تاریخی معروف خود برای همیشه در آنجا ماند. وی در سال 1335 قمری تألیف کتاب «شهداء الفضیله» را آغاز کرد. موضوع این کتاب درباره? «عالمانی بود که در راه حق به شهادت رسیدهاند». در این کتاب زندگی بیش از 100 عالم شیعه از قرن 4 تا 14 ذکر شدهاست.
خاندان پاک علامه
شیخ احمد امینی تبریزی، پدر بزرگوار علامه امینی از عالمان با تقوا بود و مردم به ایشان همواره به دیده احترام مینگریستند. ایشان در سال 1287 هـ.ق در سَردها از توابع تبریز به دنیا آمد. میرزا احمد از فقها و مجتهدین زمان خود و در زهد و پارسایی زبانزد عموم بود. او در سال 1304 ه.ق به تبریز مهاجرت نمود و برای همیشه ساکن آنجا گردید.
برخی آثار به یادگار مانده از ایشان عبارتند از: شرحی بر قصیده المفجع و تعلیقاتی بر مکاسب شیخ انصاری. این مرد بزرگ در سال 1370 ه. ق، دیده از جهان فرو بست و در قبرستان نو شهر مقدس قم دفن گردید.
علامه امینی(ره) در مقام اجتهاد، منزلت و جایگاه والایی داشتند و بیشتر ساعات ایشان به تحقیق و مطالعه میگذشت. و از منابع علمی اسلامی توشه برمیگرفت. ایشان در تفسیر، حدیث، تاریخ و علم رجال صاحبنظر بودند.
پدربزرگ علامه امینی، مولی نجفقلی مشهور به امین الشرع بود که نام خانوادگی علامه نیز از همین لقب گرفته شده است. ایشان در سال 1257ه. ق، در روستای سَردها ـ از توابع تبریز پا به عرصه هستی نهاد و به یادگیری دانش و ادب پرداخت. وی نیز بعدها ساکن شهر تبریز گردید. مردی زاهد، فاضل، پرهیزگار و ادیبی برجسته بود که به گردآوری اخبار ائمه اطهار علیهم السلام علاقه بسیاری داشت و چند مجموعه روایت نیز تدوین کرده و اشعاری به فارسی و ترکی از وی به جا مانده است. او در شعر خود به “واثق” تخلص میکرد و نقش مُهر او – آن طوری که در پشت برخی از رسائلش مشهود است – ” الواثق بالله الغنیِ عبدهُ نجفقلی” بوده است . وی در سن 83 سالگی در سال 1340ه. ق از دنیا رفت و در وادی السلام نجف اشرف به خاک سپرده شد.
وادی السلام
واقعه عجیبی در مورد مرحوم نجفقلی نقل میکنند که ایشان بعد از رحلت، در تبریز دفن شدند اما بنا بر وصیت خود ایشان، جنازه آن بزرگوار پس از گذشت 13 سال به نجف اشرف منتقل گردید و در قبرستان وادی السلام آرام گرفت. کسانی که در آن روز حضور داشتند نقل میکنند که پیکر ایشان پس از 13 سال کاملا سالم بود
فرزندان
تعداد فرزندان وی هشت فرزند که پنج پسر با نامهای محمد هادی، رضا، صادق، احمد، محمد و سه دختر میباشند.
دوران کودکی و جوانی علامه امینی
کودکی عبدالحسین مانند دیگر همسالانش سپری نشد، بلکه او از همان کودکی، استعداد و تیزهوشی عجیبی از خود نشان میداد. وی از آغاز زندگی، با حافظه قوی و سرعت عجیبش در درک مسائل دینی،همه نگاهها را به خویش جلب کرد. روح پرسشگر و جست و جوگر عبدالحسین نمیگذاشت تا او مانند دیگر کودکان باشد. هر کس در کودکی او را درک میکرد، از تیزهوشی وی خبر میداد.
خانوده مذهبی و علاقهمند به دانش و معرفت علامه نیز، زمینه رشد و تعالی عبدالحسین را آماده کردند. ایشان شاگردی و یادگیری را در محضر پدر بزرگوارش آغاز نمود و با مبانی دانش آشنا شد.
پدر؛ ادبیات فارسی، عربی، منطق و تا اندازهای فقه و اصول را به فرزندش آموخت. در کنار اینها، عبدالحسین به کتابهای حدیثی و اعتقادی نیز اشتیاق زیادی داشت، ولی با این همه، «قرآن و نهجالبلاغه دو کتاب گرانقدر برای آموزش این محصل جوان بود.»
از همان کودکی، وجود عبدالحسین از آیههای قرآن و سخنان والای امیرالمؤمنین علی علیهالسلام و امامان دیگر پر شد. پس، عشق به اهلبیت علیهم السلام در تار و پود وجودش نفود کرد.
بدین ترتیب، علامه امینی با کوشش علمی و با استعداد و پشتکار خویش، خانواده و اطرافیانش را به آینده خود امیدوار میساخت.
علامه در سن 16 سالگی برای ادامه تحصیل راهی نجف اشرف شد و تا حدود سن 32 سالگی در آنجا مشغول کسب معارف الهی بود. در این سالها در محضر اساتیدی چون: آیه الله سید محمدبن محمدباقر الحسینی فیروزآبادی، آیه الله سید ابوتراب بن ابوالقاسم خوانساری، آیه الله میرزا علی بن عبدالحسین ایروانی و آیه الله میرزا ابوالحسن بن عبدالحسین مشکینی زانوی ادب زده و کسب علم نمودند .
توکل و انقطاع علامه امینی از غیر، زبانزد عام و خاص بود. علامه هرگاه با مشکلی مواجه میشدند متوسل به اهلبیت، خصوصا امیرالمومنین علی علیه السلام میشدند.
ایشان در سن 32 سالگی به زادگاه خود تبریز مراجعت نموده و برای مدت کوتاهی در آنجا ماندگار شد. اوقات ایشان در آن ایام به تدریس و تحقیق مصروف گردید و در آن زمان بود که کتاب نفیس تفسیر فاتحه الکتاب توسط ایشان به نگارش درآمد.
علامه امینی(ره) که عشق امیرالمومنین علی علیه السلام در جانش شعلهور بود، بیش از این در فراق از حضرتش تاب نیاورده و مجدداً راهی نجف اشرف شد.
ایشان در نجف ضمن تحقیق و مطالعه فراوان در مجالس اساتید برجسته و مراجع تقلید آن روزگار به استمرار حاضر میشدند و در ضمن آن بود که از جهت علمی و تقوا به مرتبه والای اجتهاد نائل گردیده و همچنین از علما و مجتهدین بزرگ آن عصر اجازه روایت نیز دریافت داشتند. بعضی از مشایخ روایت ایشان عبارتند از:
آیه الله سید ابوالحسن موسوی اصفهانی، آیه الله شیخ علی اصغر ملکی تبریزی، آیه الله شیخ محمد محسن (آقا بزرگ) تهرانی.
علامه امینی(ره) در مقام اجتهاد، منزلت و جایگاه والایی داشتند و بیشتر ساعات ایشان به تحقیق و مطالعه میگذشت. و از منابع علمی اسلامی توشه برمیگرفت. ایشان در تفسیر، حدیث، تاریخ و علم رجال صاحبنظر بودند.
هجرت به نجف
امینی در 22 سالگی از تبریز به نجف رفت و در درس عالمانی مانند سید محمد فیروزآبادی (م1345ق) و سید ابوتراب خوانساری (م 1346ق) حاضر شد.
اجازه اجتهاد و اجازه روایت علامه حلی
امینی از مراجعی همچون سید ابوالحسن اصفهانی، میرزا محمدحسین نایینی، محمدحسین غروی اصفهانی و شیخ عبدالکریم حائری یزدی اجازه اجتهاد دریافت کرد..با توجه به تاریخ درگذشت مراجع مورد اشاره (که بین 1355 تا 1364ق بوده است)، علامه امینی پیش از 35 سالگی اجازه اجتهاد و روایت داشته است.
او پس از اجازه اجتهاد و روایت به تبریز بازگشت، اما پس از چندی دوباره به نجف رفت.
ویژگیهای اخلاقی
برخی از شاگردان و نزدیکان علامه امینی، ویژگیهای اخلاقی او را برشمردهاند. برخی از این ویژگیها از این جملهاند:
عبادت: به گفته محمدرضا حکیمی، امینی به عبادت و راز و نیاز، نمازهای مستحبی و قرآن خواندن، بسیار مشتاق بود؛ نماز شب میخواند و و پس از نماز صبح، یک جزء کامل قرآن را با تدبر تلاوت میکرد
زهد و تقوا: امینی با آنکه 40سال در نجف ساکن بود، خانه شخصی نداشت. سید جعفر شهیدی، علامه امینی را مصداق آیه شریفه «یُجَاهِدُونَ فِی سَبِیلِ اللّهِ وَلاَ یَخَافُونَ لَوْمَهَ لآئِمٍ» دانسته است.
شاگردان علامه امینی
سید عبدالعزیز طباطبایی یزدی معروف به محقق طباطبایی
سید حیدر دانشمند عراقی
ابراهیم انصاری خوئینی زنجانی
درگذشت علامه حلی
امینی در ظهر روز جمعه 12 تیر ماه1349ه. ش (28 ربیعالثانی 1390ه. ق) در شصت و هشت سالگی در تهران درگذشت و پیکر او به کتابخانهای در نجف (کتابخانه امیرالمؤمنین) که خود بنیانگذارش بود انتقال و به خاک سپرده شد.
منبع :ویکی
گردآوری :نماگرد