اولین نفری باشید که امتیاز میدهد.

زندگینامه محمد باقر مجلسی

علامه محمد باقر مجلسی از علمای بزرگ شیعه در زمان شاه عباس اول بود .ایشان در زمینه های مختلف صاحب اثر هستند .ازجمله فقه ،تفسیر ،اصول ،کلام ،تاریخ و… اثر جاودام علامه مجلسی بحارالانوار شامل 110جلد می باشد .

ولادت‏ علامه مجلسی

محمد باقر، فرزند محمد تقى، فرزند مقصود على مجلسى، معروف به «علامه مجلسى» و «مجلسى ثانى» در سال 1037‌قمری در شهر اصفهان دیده به جهان گشود.
خاندان علامه مجلسى از جمله پر افتخارترین خاندان‌هاى شیعه در قرن‌های اخیر است. در این خانواده نزدیک به یک‌صد عالم وارسته و بزرگوار دیده مى‌‏شود. جد بزرگ علامه، عالم بزرگوار، حافظ ابو نعیم اصفهانى صاحب کتاب‌هایى مانند‏ «تاریخ اصفهان» و «حلیه الأولیاء» است.
پدر علامه، محمد تقى مجلسى، معروف به «مجلسى اول»(1003- 1070 ق) صاحب کرامات و مقامات معنوى و روحى بلند است. او محدّث و فقیهى بزرگ است و کتاب‌هایى نیز تألیف نموده است.
محمد تقى مجلسى(پدر علامه مجلسی) شاگرد شیخ بهایى و میر داماد است. او در علوم مختلف اسلامى صاحب نظر بود و در زمان خویش مرجعیت تقلید را به عهده داشت. مجلسی اول در کنار مرجعیت، از اقامه نماز جمعه و جماعت نیز غفلت نمى‌‏کرد و امام جمعه اصفهان بود.

خاندان علامه مجلسی

گفته شده که چون جدّ او دارای مجالس پر شور بوده یا این که در اشعارش از تخلّص «مجلسی» استفاده می‌کرده، به این نام شهرت یافتند. نقل دیگر آن است که چون محمدتقی در قریه “مجلس” اصفهان می‌زیسته است، این خاندان به مجلسی معروف گردیدند.

نیای خاندان مجلسی حافظ ابونعیم اصفهانی از محدثان و حفاظ است پدربزرگ محمد باقر، ”ملا مقصود“ نیز اهل شعر، ادب و فضل بوده است.جده پدری مجلسی دختر کمال الدین شیخ حسن عاملی نطنزی اصفهانی است. محدث نوری برادران مجلسی، میرزا عزیزالله و ملا عبدالله را مدح کرده است. آمنه بیگم مشهورترین خواهر مجلسی همسر ملا صالح مازندرانی و عالم دینی بوده است.

تحصیلات علامه مجلسی

علامه از همان اوان کـودکـى تحت تربیت و تعلیم پـدر دانشمند و در سایه تـوجه خـاص آن بزرگـوار، پرورش پیدا نمود و بـا هـوش سـرشار و استعداد خـدادادى و پشتکار مخصـوص به تحصیل علـوم متـداوله عصـر در حـوزه علمـى اصفهان پرداخت.
و با توجه به تـوانایـى ذاتـى در مـدت کوتاهى مراحل مختلف علمـى و تحصیلى را طى کرده و سپـس به گـرد آورى علـم حـدیث و آثار اهل بیت عصمت و طهارت دل بست و تحقیق و پژوهش عمیقانه در آن فـن شریف مبذول داشت و تلاش خود را در ایـن مـورد متمـرکز نمـوده تمام اوقـاتـش را صـرف آن کـرد تـا اینکه منشـأ تحـولـى بزرگ در روزگـار خـود گـردید.

اساتید و شاگردان علامه مجلسی

درباره مراحل تحصیل محمد باقر مجلسی آگاهی‌های روشنی در دست نیست. ظاهرا او بیش از هر استاد دیگری نزد پدرش محمد تقی مجلسی آموزش دیده است و از آنجا که پدرش از شاگردان شیخ بهایی بود، می‌توان از تاثیر اندیشه‌های شیخ بهایی بر علامه مجلسی به واسطه پدرش محمد تقی مجلسی سخن راند. افزون بر آن محمد باقر مجلسی از بسیاری از علمای دوران خود حدیث شنیده و از آنان اجازه روایت داشت که از مهم‌ترین این افراد باید به ملا صالح مازندرانی، ملا محسن فیض کاشانی و شیخ حر عاملی اشاره کرد. منابع، 18 تن از استادان وی را نام‌برده‌اند

محمد باقر مجلسی، شاگردان بسیار و مجالس درس متعددی داشته است. برخی منابع، شاگردان او در مجالس درسش را بالغ بر هزار تن ذکر کرده‌اند. از بین شاگردان علامه برخی از مشاهیر علمای شیعه تربیت شدند که از آن جمله می‌توان به میرزا عبدالله افندی اصفهانی، سید نعمت الله جزایری، شیخ عبدالله بحرانی، محمد بن علی اردبیلی، میر محمد حسین خاتون آبادی (نوه دختری‎اش ) و سید ابوالقاسم خوانساری یاد کرد

اوضاع سیاسى زمان علامه مجلسی

علماى بزرگوار شیعه در طول تاریخ با وجود فشارها و محرومیت ها و اختناقهاى فراوان زحمات ارزنده اى کشیده و آثارى گرانبها به یادگار نهاده اند. آنان با خون دل خوردن ها و زحمات طاقت فرسا نهال تشیع را آبیارى نمودند و این میراث عظیم پیامبر صلى الله علیه وآله را به ما رساندند. در این بین هر گاه اوضاع نسبتا مساعدى فراهم مى شد و فشارها بر علیه شیعیان کم مى شد شاهد شکوفایى بى نظیر فقها و علما و فیلسوفان شیعه هستیم. از جمله این موقعیتها عصر شیخ مفید و شیخ طوسى را در حکومت آل بویه مى توان برشمرد. همچنین دوره صفویه و زمان علامه مجلسى شاهدى صادق بر این گفتار است.
علامه مجلسى با عنایت به انتساب شاهان صفویه به تشیع و اینکه آنان خود را منسوب به ائمه اطهار علیهم السلام مى دانستند بیشترین استفاده را در جنبه هاى مختلف نمود. تألیف بزرگترین دائره المعارف حدیث شیعه در غیر چنین زمانى و با عدم امکانات اقتصادى بسیار دشوار میشد

شخصیت معنوى‏ علامه مجلسی

علماى دین نه تنها از استاد خود درس علم و دانش مى‌‏آموزند، بلکه سیر و سلوک معنوى خویش را زیر نظر اساتید عارف سپرى مى‏‌نمایند. علامه مجلسى همزمان با طى مدارج علمى و سریع‌تر از آن، مدارج معنوى و کمالات روحى را پیمود که این ادعا با مرورى بر سجایاى اخلاقى ایشان کاملاً روشن مى‌‏شود. از جمله خصائص بارز اخلاقى علامه مى‌‏توان به این موارد اشاره نمود:
1. زیارت: علامه به «زیارت» ائمه هدى(ع) اهمیت فراوان مى‌‏داد و با وجود مشکلات آن زمان و امکانات بسیار ابتدایى براى مسافرت، چندین بار به زیارت ائمه مدفون در عراق، بقیع و مشهد مقدس نائل شد و هر بار مدتى طولانى در جوار آن بزرگواران سکنا گزید. او چند بار نیز به زیارت خانه خدا مشرف شد.
2. توسل: توجه خاص به توسل معصومین(ع) باعث گردید علامه مجلسى پیرامون ادعیه و زیارات مطالب فراوانى در بحار الانوار بیاورد و به جز آن، چند کتاب مستقل نیز در موضوع ادعیه و زیارت تألیف نماید از جمله: «زاد المعاد» که مرجعى مهم در کتب ادعیه متأخر است. «تحفه الزائر»، ترجمه‌‏هایى از زیارت جامعه کبیره، دعاى سمات و… .
3. زهد و پارسایى: یک ویژگى بسیار مهم در زندگى این بزرگ مرد، زهد و پارسایى و ساده زیستى او است. علامه در عهد صفوى مى‌‏زیست و «شیخ الاسلام» حکومت صفوى بود و در یک کلام، تمام امکانات دولت در اختیار او بود، اما با همه اینها زندگى شخصى علامه در نهایت زهد و سادگى سپرى مى‏‌شد.
4. تواضع: تواضع علامه مجلسى از دیگر خصائص او است. علامه هیچ‌گاه به مقام اجتماعى و بالا و پایین بودن موقعیت یا سنّ افراد نگاه نمى‌‏کرد. او از سید على خان مدنى، شارح گران‌قدر «صحیفه سجادیه» مطالب فراوانى در بحار آورده است، در حالی‌که سید على خان پانزده سال کوچک‌تر از علامه بوده و از حیث مقام و منزلت اجتماعى هم به او نمى‌‏رسید.
خلاصه این‌که جمع شدن همه این خصایص روحى و کمالات معنوى با علم و دانش گسترده علامه، از او شخصیتى ممتاز ساخته بود.

تألیفات‏ علامه مجلسی

علامه مجلسى عمرى بسیار پر برکت داشت. او در عمر 73 ساله خویش بیش از یک‌صد کتاب به زبان فارسى و عربى نوشت که تنها یک عنوان آن بحار الأنوار است با 110 جلد و عنوان دیگر مرآه العقول با 26 جلد.
حدود 40 کتاب نیز به ایشان نسبت داده شده است.
اولین تألیف علامه را کتاب«‏الأوزان و المقادیر» یا «میزان المقادیر» دانسته‌‏اند که در سال‏1063 تألیف شده. آخرین تألیف ایشان هم کتاب ‏«حق الیقین»‏ است مربوط به سال ‏1109 هجرى، یعنى یک سال قبل از وفات ایشان.
برخى کتب علامه عبارت‌اند از:
1. بحار الأنوار، که یک مجموعه بزرگ روایى و تاریخى است و در ضمن آن تفسیر بسیارى از آیات قرآن کریم هم آمده است.
2. مرآه العقول‏، شرح کافى ثقه الاسلام کلینى است در 26 جلد.
3. ملاذ الأخیار، شرح تهذیب شیخ طوسى است در 16 جلد.
4. الفرائد الطریفه، شرح صحیفه سجادیه علیه السلام است.
5. شرح أربعین حدیث‏، که از بهترین کتب در این موضوع مى‌‏باشد.
6. حق الیقین‏، در اعتقادات است و به زبان فارسى نوشته شده. علامه چندین کتاب کلامى دیگر نیز دارد.
7. زاد المعاد، در اعمال و ادعیه ماه‌ها
8. تحفه الزائر، در زیارات
9. عین الحیاه، شامل مواعظ و حکم برگرفته از آیات و روایات معصومین(ع)
10. صراط النجاه
11. حلیه المتقین‏، در آداب و مستحبات روزانه و در طول زندگى
12. حیاه القلوب‏ در تاریخ پیامبران و ائمه علیهم السلام در سه جلد
13. مشکاه الأنوار، که مختصر حیات القلوب است
14. جلاء العیون‏ در تاریخ و مصائب اهل بیت علیهم السلام
15. توقیعات امام عصر عجل الله تعالى فرجه الشریف همراه با ترجمه آنها.
16. کتب فراوانى به‌ عنوان ترجمه احادیث خاص مانند ترجمه توحید مفضل و…
نکته قابل توجه در آثار علامه مجلسى آن است که ایشان اکثر عناوین کتبش را کتاب‌هاى فارسى تشکیل مى‌‏دهد و این نکته توجه علامه را به هدایت جامعه خویش که فارسى زبان بودند به خوبى نشان مى‌‏دهد.( گرچه کتب عمده و منبع، همچون بحار الأنوار و مرآه العقول عربى هستند).