در این مقاله به آنتیاکسیدانها و اینکه آنها چگونه به ما کمک میکنند تا در جهانی آلوده سالم بمانیم، میپردازیم. این موضوع بدون شک یکی از بحث برانگیزترین مباحث در زمینه سلامت است. آنتیاکسیدانها با رادیکالهای آزاد مبارزه و از چندین بیماری کشنده جلوگیری میکنند. آنها تقویتکننده سیستم ایمنی بدن هستند. برخی آنتیاکسیدانها در بدن تولید می شوند، اما بسیاری دیگر باید از یک رژیم متعادل که موضوع اصلی این پست است، دریافت شود. لطفا ما را همراهی کنید و با فواید آنتی اکسیدان ها آشنا شوید.
آنتی اکسیدان چیست؟
- همانطور که نام این عبارت نشان میدهد، آنتیاکسیدان شامل هر مادهای میشود که اکسیداسیون را مهار و با عوامل مضر اکسید کننده درون بدن یک ارگانیسم زنده مبارزه می کند.
- این مواد اکسید کننده، که معمولاً رادیکالهای آزاد نامیده میشوند، مولکولهایی هستند که بدن ما در فرایند تجزیه غذا یا در معرض آلودگی، سموم یا تابش اشعههای مضر تولید میکند.
- این مکمل سلولها را از آسیب ناشی از این مولکولها محافظت میکنند.
چه غذاهایی سرشار از آنتی اکسیدان هستند؟
- میزان آنتیاکسیدان موجود در هر ماده غذایی با درجه آن اندازه گیری میشود.
- درجه آنتیاکسیدان هر ماده غذایی خاص را با توجه به ظرفیت جذب رادیکال اکسیژن تعیین می کند.
- هرچه این میزان بالاتر باشد، درجه آنتیاکسیدان بیشتر است.
- در زیر غذاهای سرشار از این مکمل را ملاحظه میکنید که شامل ترکیبی از گیاهان، میوهها، سبزیجات، نوشیدنیها و مکملها است.
میوه های حاوی آنتی اکسیدان
- زغال اخته وحشی (9,621)
- کنگر فرنگی پخته (9,416)
- توت فرنگی (5,938)
- تمشک (5,905)
- انگور قرمز (1,837)
سبزیجات سرشار از آنتی اکسیدان
- سیب زمینی پخته (4,649)
- کلم پیچ نارس (1,770)
- کلم بروکلی نارس raw (1,510)
- اسفناج (1,513)
خشکبار حاوی آنتی اکسیدان
- گردو (17,940)
- فندق (1,419)
حبوبات سرشار از آنتی اکسیدان
- ذرت قرمز (14,000)
- لوبیا قرمز (8,606)
- نان سبوس دار
گیاهان دارای آنتی اکسیدان
- میخک (314,446)
- دارچین (267,537)
- پونه (159,277)
- زردچوبه (102,700)
- زیره (76,800)
- جعفری خشک (74,359)
- ریحان (67,553)
- زنجبیل (28,811)
- شکلات تیره (20,816)
نوشیدنی حاوی آنتی اکسیدان
مکملهای دارای آنتی اکسیدان
- گلوتاتیون
- کوئرستین
- لوتئین
- ویتامین C
- ویتامین E
- رسوراترول، ماده ضد پیری
- سلنیوم
روغنهای اساسی حاوی آنتی اکسیدان
فواید آنتیاکسیدانها چیست؟
- آنتیاکسیدانها که برای مبارزه با رادیکالهای آزاد و التهاب ناشی از آن شناخته شدهاند، سلامت قلب را تقویت کرده و عملکرد شناختی را نیز بهبود میبخشند.
- آنها همچنین ایمنی بدن و قدرت بینایی را تقویت کرده، خاصیت ضد التهابی آنها به رفع بیماریهای مزمن مانند آرتروز کمک میکند.
- مصرف کافی آنها همچنین میتواند روند پیری را به تأخیر اندازد و سلامت مو را بهبود بخشد.
- اکنون در مورد هر یک از مزایای گفته شده به تفصیل صحبت میکنیم.
تقویت سلامت قلب و عروق با آنتی اکسیدان
- اگرچه همه آنتیاکسیدانها در برابر بیماریهای قلبی مؤثر نیستند (البته باعث ایجاد آن هم نمیشوند)، برخی مانند ویتامین C ،E، سلنیوم، مس و روی دارای فعالیتهای محافظت کننده قلبی قدرتمندی هستند.
- برای مثال ثابت شده مصرف کافی ویتامین C احتمال خطر سکته مغزی را تا 50 درصد کاهش میدهد.
- صدها مطالعه دیگر وجود دارد که بیان میکند، رعایت رژیم غذایی حاوی میوه و سبزیجات تازه از قلب محافظت و از بروز مشکلات قلبی عروقی جلوگیری میکند.
- میوهها و سبزیجات حاوی مقادیر زیادی آنتی اکسیدان هستند.
آیا می دانید؟
مصرف چربیهای اشباع نشده، نیاز به مصرف آنتیاکسیدانها را افزایش میدهد. این امر به این دلیل است که چربیهای اشباع نشده در برابر اکسیداسیون و تشکیل رادیکالهای آزاد بسیار حساس هستند. بنابراین در مصرف آنها بیشتر احتیاط کنید و با مصرف آنتیاکسیدانهایی مانند ویتامینE، پلیفنولیکها و غیره تأثیر آنها را خنثی کنید.
بهبود سلامت شناختی
- آنتیاکسیدانها برای بهبود حافظه و کاهش خطر زوال عقل مؤثر هستند.
- ویتامینها و مواد معدنی آنتیاکسیدانی مانند ویتامینهای C وE، سلنیوم و روی به عنوان داروی “ضد افسردگی” طبیعی عمل میکنند، به ویژه هنگامی که در فرم ارگانیک مصرف شوند.
- مانند ویتامین طبیعیE ، روی (گلیسینات) و مخمر سلنیوم که اثر بیشتری نسبت به انواع غیر ارگانیک خود دارند.
- آنتیاکسیدانها همچنین باعث بهبود سلامت عروق و بهبود میکروسیرکولاسیون در رگهای خونی کوچک مغز میشوند.
- این کار را از طریق ارتقای تحویل اکسیژن و مواد مغذی به سلولهای عصبی انجام میدهند.
- آنتیاکسیدانها در سیستم عصبی مرکزی در نقش واسطه عمل میکنند و از این طریق از التهاب جلوگیری کرده و باعث تقویت سلامت شناختی میشوند.
- بیشتر بیماریهای مغزی با آسیب اکسیداتیو همراه هستند (با نام “استرس اکسیداتیو”)، که با مصرف بیشتر آنتیاکسیدانها می توان از آن جلوگیری کرد و بهبود یافت.
- این مواد قدرتمند همچنین در جلوگیری از بیماریهای دیگر مانند آلزایمر نقش مهمی دارند.
- مصرف بیشتر کاروتنوئیدها (شاخه دیگری از آنتیاکسیدانها) از غذاهایی مانند سیب زمینی شیرین، مربا و هویج به مزایای شناختی در بزرگسالان مرتبط است.
کمک به درمان آرتریت
- یک مطالعه نشان داده است که مداخله آنتیاکسیدان میتواند علائم بالینی آرتریت روماتوئید را بهبود و تسکین بخشد.
- این اثر را میتوان به خواص ضد التهابی آنتیاکسیدانها نسبت داد.
- آنتوسیانین موجود در انواع توتها و ویتامین C موجود در مرکبات با رادیکالهای آزاد مسئول علائم آرتریت مبارزه میکنند.
پیشگیری از سرطان
- طبق گفته موسسه ملی سرطان، حتی مکمل های آنتیاکسیدانی رژیم غذایی با توجه به توانایی آنها در مبارزه با استرس اکسیداتیو و التهاب میتوانند به درمان سرطان کمک کنند.
- مطالعه دیگری اثر آنها را در کاهش طول درمان سرطان نشان داد.
- این بدان معنی است که مکمل آنتیاکسیدان به فرایند درمان هم کمک میکند.
- با این حال، توصیه میکنیم در این رابطه حتماً بر اساس تجویز پزشک خود عمل کنید.
- زیرا برخی از مطالعات حاکی از آن است که مقادیر بالای مکملها به عنوان مثال ویتامین E و آلفا توکوفرول ممکن است در بهبودی فرد و برخی از معالجات مداخله کند.
تقویت بینایی با مصرف آنتی اکسیدان
- ویتامینهای طبیعی آنتیاکسیدانی با دوز بالا میتوانند از پیشرفت دژنراسیون ماکولا بیماری چشمی ناشی از افزایش سن و سایر مشکلات بینایی جلوگیری کنند.
- برخی گزارشها بیان میکند که مکمل طبیعی ویتامینهای C و E و دی – آلفا توکوفرول پیشرفت آب مروارید را در کمتر از سه سال کاهش میدهند.
- دیگر آنتیاکسیدانهای مهم برای سلامتی بینایی، لوتئین و زاکزانتین هستند که از تخریب ماکولای چشم در اثر افزایش سن جلوگیری میکنند.
- ویتامین A نیز شبکیه و سایر ساختارهای چشم را تغذیه و محافظت میکند و برای جلوگیری از بیماری شب کوری خوب است.
تقویت ایمنی بدن
- مصرف بیشتر میوه و سبزیجات یکی از راههای مطمئن برای تقویت ایمنی بدن است.
- ویتامینهای A ، C ،E و کاروتنوئیدهای موجود در آنها سلامت ایمنی را تقویت میکنند.
- یک گزارش تغذیه بالینی میگوید رژیم غذایی دارای آنتی اکسیدان از سیستم ایمنی بدن محافظت کرده و باعث سلامتی در پیری میشود.
- این مواد غذایی همچنین به درمان سایر موارد مرتبط با ضعف ایمنی مانند سرماخوردگی و عفونتهای برونشیت کمک میکند.
ارتقای سلامت کبد
- مشکلات کبدی معمولاً هنگامی رخ میدهد که آن تحت استرس اکسیداتیو شدید قرار گیرد.
- در اینجا آنتیاکسیدانها به کمک میآیند.
- آنها می توانند از فعالیت طبیعی کبد محافظت کرده و آن را احیا کنند.
تقویت باروری
- مطالعات در این مورد محدود است.
- با این حال، در یک مطالعه گفته شده است که آنتیاکسیدانها مانند ویتامین های C ، E، روی و سلنیوم می توانند کیفیت و میزان باروری اسپرم را بهبود بخشند.
درمان عفونت دستگاه ادراری
- مطالعات نشان داده اند که عفونت ادراری منجر به استرس اکسیداتیو و کاهش آنزیمهای آنتیاکسیدانی شود.
- به همین دلیل استفاده از مکمل آنتی اکسیدانی این شرایط را بهبود میبخشد.
- پلی فنول ها، کلاس دیگری از آنتیاکسیدانها در انواع توت ها و میوهها به مقدار فراوان وجود دارد و برای مبارزه با این عفونت شناخته شدهاند.
- این ترکیبات به دفع آهن در ادرار کمک و از رشد باکتری جلوگیری می کنند.
سلامتی کلیه
- مکملهای آنتی اکسیدانی میتواند باعث کندی پیشرفت بیماری مزمن کلیوی شود.
- آنتیاکسیدانها به ویژه برای افرادی که دیالیز میشوند بسیار مفید هستند.
تقویت عضلات ورزشکاران با مصرف آنتی اکسیدان
- بروز استرس اکسیداتیو در افرادی که تمرینات ورزشی انجام میدهند، در صدمات و بهبودی اختلال ایجاد میکن.
- مصرف آنتیاکسیدانها به بهبودی و تسریع درمان کمک میکند.
- همانطور که میدانید، ورزش باعث ایجاد رادیکالهای آزاد میشود، که آنها بر روی بافت عضله و زمان بهبودی تأثیر میگذارد.
- آنتیاکسیدانها، به خصوص ویتامین C، به ترمیم بافتها کمک میکنند.
برای افراد سیگاری مفید است
- برخی مطالعات نشان دادهاند که مصرف انواع میوه و سبزیجات سالم یک راهکار محافظتی برای افراد سیگاری است.
- در افراد سیگاری استرس اکسیداتیو افزایش یافته و فعالیت آنتی اکسیدانی را به خطر میاندازد.
- به همین دلیل است که مصرف این مکمل ها میتواند مفید واقع شود.
درمان آکنه
- رادیکال های آزاد در بدن حرکت کرده و الکترونها را از سلول های سالم سرقت میکنند.
- به این خاطر، التهاب یکی از محرکهای اصلی آکنه و سایر بیماریهای التهابی پوستی است (به عنوان مثال اگزما، درماتیت)، تشدید میشود.
- از آنجا که آنتیاکسیدانها رادیکالهای آزاد را خنثی و با کاهش التهاب از آکنه جلوگیری و یا آن را معالجه کنند.
- آنها همچنین با جلوگیری از نفوذ سموم به لایه پوستی از پوست محافظت میکنند.
- ویتامینهای C باعث ترمیم و بهبود پوست میشود و از این طریق زخمهای آکنه را درمان میکند.
- سلنیوم و روی نیز آنتیاکسیدانهای مهم دیگر برای پیشگیری و درمان آکنه هستند.
ایجاد تأخیر در روند پیری
- آسیب رادیکالهای آزاد به سلول باعث بروز علائم پیری مانند چین و چروک و لکههای تیره میشود.
- این مکمل اثرات رادیکالهای آزاد را خنثی میکنند.
تقویت مو
- مکملهای آنتیاکسیدانی کمبود مواد مغذی که میتواند سلامت موهای شما را به خطر بیاندازد برطرف میکند.
- چون موها به طور مرتب در معرض نور خورشید و آلودگی قرار دارند، دائماً مورد حمله رادیکالهای آزاد قرار میگیرند.
- این مکمل ها میتوانند با این امر مبارزه و از فولیکولهای ظریف مو محافظت کنند.
- همچنین از ریزش مو ناشی از استرس اکسیداتیو جلوگیری میکنند.
آنتی اکسیدان ها در بدن ما چگونه عمل می کنند؟
- اگر بخواهیم بطور اساسی به نحوه عملکرد آنتیاکسیدانها بپردازیم، باید بگوییم که بدن انسان از عناصر مختلف، اتم و الکترون ساخته شده است که دو یا چند اتم یک مولکول را تشکیل میدهند.
- یک مولکول فقط در صورت داشتن تعداد الکترون مناسب میتواند پایدار باشد.
- اگر مولکول الکترون خود را از دست دهد، به یک رادیکال آزاد تبدیل میشود.
- این رادیکال آزاد، بسیار ناپایدار است و می تواند با مولکولهای دیگر واکنش نشان دهد، و به آنها آسیب برساند.
- حتی ممکن است در یک واکنش زنجیرهای مولکولهای دیگر هم تبدیل به رادیکال آزاد شوند و این باعث ایجاد ویرانی در سیستم بدن شود.
- آنتیاکسیدانها این واکنش را در جهت عکس هدایت میکنند.
- آنها الکترونها را به رادیکالهای آزاد میبخشند و از این طریق آنها را به طور کامل خنثی میکنند.
- البته، در بدن باید بین آنتیاکسیدانها و رادیکالهای آزاد تعادل وجود داشته باشد.
- اگر تعداد رادیکالهای آزاد از آنتیاکسیدانها بیشتر شود، منجر به استرس اکسیداتیو می شود.
- حتی رادیکالهای آزاد نقشی در بدن ما دارند.
- سیستم ایمنی بدن با استفاده از رادیکالهای آزاد باکتری، ویروس و قارچهای بیماریزا را از بین میبرد.
- از طرف دیگر هم تعداد اضافی آنتی اکسیدانها میتواند بد باشد.
- مصرف دوز بالای مکمل آنتیاکسیدانی در درمان سرطان یا سلامت قلب و عروق اختلال ایجاد میکند.
- همچنین بر تعادل سطوح مختلف مواد مغذی و مواد شیمیایی بدن تأثیر میگذارد.
- در ضمن اینکه برخی مطالعات از اثرات مثبت آنتیاکسیدانها در مبارزه با بیماری پشتیبانی نمیکنند.
- پس حتماً در این خصوص توصیههای پزشک (یا متخصص تغذیه) خود را رعایت کنید.
- برای دستیابی به نتیجه، مصرف مقدار مناسب و لازم آنتیاکسیدانها مهم است.
- این مواد را با خوردن میوه و سبزیجات تازه به طور مرتب انجام دهید.
گردآوری: نماگرد
منبع: byrdie ، mayoclinic ، health.harvard