آشنایی با گیاه کنگر فرنگی
کنگرفرنگی یا آرتیشو که در کتب طب سنتی با نامهای حرشف بستانی، کنگر بستانی، عکوب بستانی، خربع بستانی، زلم بستانی، خرشوف نامیده می شود گیاهی است چندساله، پایا، که ارتفاع آن به حدود یک متر میرسد. این گیاه دارای برگهایی پهن دراز مانند برگهای کاهو و بزرگتر و بریدگیهای عمیق می باشد. رنگ برگها غباری و سبز تیره بوده و ساقه ی آن راست عمودی است که در انتهای ساقه، کاپی تول آن دیده میشود که در حالت سبزی پوشیده از گل برگ ضخیم گوشتی که آن را به شکل یک سیب است.گلهای کنگر فرنگی آبی و بنفش و میوه آن قهوه ای درخشان که انتهای آن تارهای سفید دیده می شود. کنگر فرنگی یا آرتیشو (کلمه Artichoke از کلمه ایتالیائی Articicco مشتق شده که به معنی میوه کاج میباشد و آرتیشو هم مانند میوه کاج است.) گیاهی دائمی و بومی اروپای جنوبی بوده و به طور وسیعی در نواحی مدیترانهای و اروپای مرکزی کشت می گردد.
تاریخچه گیاه کنگر فرنگی
- رومیها در حدود ۲۰۰۰ سال پیش به پرورش این گیاه مشغول بوده و به عنوان سبزی در سالاد استفاده میکردند.
- کنگر فرنگی در قرن شانزدهم در انگلستان و فرانسه برده شد و سپس در قرن نوزدهم در آمریکا کشت شد و اکنون کالیفرنیا و سواحل اقیانوس آرام مرکز کشت کنگر فرنگی میباشد.
خواص درمانی گیاه کنگر فرنگی
طبع کنگر فرنگی گرم و کمی خشک است.
قسمت مورد استفاده آرتیشو برگها و قسمت وسط آن است که بهنام قلب آرتیشو معروف میباشد.
- درمان بیماریهای کبدی : کنگر فرنگی نقش محافظتی و ترمیمی در کبد داشته که این امر باعث تقویت کبد و محافظت آن از مواد شیمیایی مضر شده و به این ترتیب در درمان بیماریهای کبدی موثر می باشد.تنظیم اعمال کبد : برگهای گیاه کنگر فرنگی به دلیل دارا بودن ویتامینهای گروه B، C و پروتئین، آهن، فسفر، پتاسیم، سدیم و کلسیم غنیترین سبزیها برای تهیه انواع سالادها، آشها و غذاهای گیاهی هستند همچنین برگهای پهن و سرشار از ویتامین و املاح معدنی بوده که بهخوبی عملکرد کبد را کنترل و تنظیم می کند.
- افزایش ترشح صفرا
- جلوگیری از تجمع چربی کبد : کنگر فرنگی از تجمع چربی در کبد جلوگیری نموده و مصرف آن برای افرادی که کبد چرب دارند توصیه می گردد.
- درمان یرقان
- تقویت سیستم ایمنی بدن : جهت تقویت سیستم ایمنی بدن می توان از 2 بار در هفته آش کنگر فرنگی که در ادامه به توضیخ آن پرداخته شده است استفاده نمود.
- بهبود عملکرد کلیه : کنگر فرنگی دارای خاصیت مدر می باشد که و به بهبود عملکرد کلیه و افزایش ادرار کمک می کند
- ادرار آور : کنگر فرنگی از احتباس آب جلوگیری می کند.
- تببر
- درمان رماتیسم
- درمان یبوست : کنگر فرنگی در درمان یبوست های ناشی از عدم صفرا بسیار موثر می باشد.از این رو می توان این گیاه را در سوپ و یا از برگ و میوه ی آن به عنوان جایگزینی برای سبزی استفاده نمود.
- درمان ورم روده
- دافع سنگ کیسه صفرا
- افزایش نیروی جنسی
- دافع گاز و نفخ معده و روده
- کمک به هضم غذا
- کاهش کلسترول خون : افراد مبتلا به کلسترول میتوانند با مصرف روزانه سالاد کنگر فرنگی میزان کلسترول خون خود را کنترل نموده و از پیشروی بیماری و تشدید آن در بدن پیشگیری کنند.
- کاهش وزن و لاغری : آرتیشو یا کنگرفرنگی به افزایش میزان سوخت کالری غذا کمک نموده و موجب کاهش وزن و لاغری میشود.به این منظور روزانه از این گیاه به عنوان سالاد و یا بصورت خرد یا رنده شده استفاده نمایید.
- رفع سرگیجه
- تنظیم قند خون بیماران دیابتی : وجود عصاره هیدروالکلی در گیاه کنگر فرنگی یکی از عوامل کنترل بروز دیابت نوع یک در افراد می باشد که براساس این تحقیقات، کنگر و برگهای آن میتواند با کاهش قابل توجه میزان گلوکز، کلسترول و تریگلیسرید خون به پیشگیری از ابتلا به دیابت نوع یک کمک نماید.
گیاه دیگری که به تنظیم قند خون بیماران دیابتی کمک می کند گیاه کلپوره می باشد.
- درمان میگرن
- درمان بیماری آسم
- درمان نقرس
- درمان تصلب شرائین و بیماری کرونری قلب
- درمان اگزما و اکثر بیماریهای پوستی
- دفع سموم بدن
- درمان زخمهای ریه و روده
- جلوگیری از ریزش مو : به این منظور از برگهای آرتیشو پماد تهیه نموده و به سر بمالید.
- برطرف کردن بوی بد زیر بغل :حمام کردن با عصاره آرتیشو یکی از بهترین و طبیعی ترین شیوهها برای رفع بوی بدن می باشد.
- رفع خارش بدن : از عصاره آرتیشو استفاده گردد.
- رفع آب آوردن بدن : به این منظور از جوشانده آرتیشو به مقدار سه فنجان در روز استفاده نمایید.
- درمان سندروم روده تحریکپذیر (IBS) : از عصاره برگ آرتیشو استفاده گردد.
- ایجاد و رشد باکتریهای مفید در کولون و روده : کنگر فرنگی حاوی پروبوتیکهایی مانند اپیژنین و لتولین است که باعث ایجاد و رشد باکتریهای مفید در کولون و روده می شود.
طرز تهیه آش کنگر فرنگی
به این منظور آب قلم و گوشت را با نخود و گندم مخلوط نموده و آرتیشو خرد شده که با پیاز تفت داده شده است را به آن اضافه کنید. سپس ظرف آش را روی حرارت ملایم قرار داده تا آش بهاصطلاح جا بیفتد. پس از این مرحله سبزی آش که برگهای آرتیشو نیز به آن اضافه شده را بهصورت خرد شده به آش اضافه کرده و پس از 10 دقیقه آش را از روی حرارت بردارید و میل نمایید.
برگههای کنگر فرنگی را پس از پختن به مصرف میرسانند.
سایر روشهای مصرف کنگر فرنگی
- چای : ۳- ۱۰ گرم برگ آرتیشو را در ۴ لیوان آب جوش دم نموده صبح و ظهر وشب قبل از هر غذا ۲ استکان با کمی شکر میل نمایید.
- کپسول و تنتور : این گیاه به صورت کپسول و تنتور نیز در بازار یافت میشود.
طرز تهیه انواع غذا با کنگر فرنگی
سوپ کنگرفرنگی و زردچوبه
به این منظور 2 عدد کنگر فرنگی، 1قاشق چای خوری زردچوبه، 2 فنجان آب، نمک دریا برای چشیدن را با هم مخلوط نموده و به مدت 30 دقیقه بپزید و سپس نمک دریا را به آن اضافه نموده و نیم ساعت قبل از غذا بخورید.
کنگر فرنگی کبابی با لیمو:
به این منظور کنگر را در فویل آلومینیوم پوشانده و حداقل 40 دقیقه بپزید که به منظور طعم و پاکسازی بهتر کبد چرب، آن ها را با عصاره لیمو، فلفل سیاه، روغن زیتون و نمک دریایی ترکیب نمایید.
سالاد کنگر فرنگی ، تربچه ،چغندر
به این منظور کنگر فرنگی را با تربچه و چغندر که دارای خاصیت التیام و تمیز کنندگی هستند مصرف نمایید.
ترکیبات شیمیایی موجود در گیاه کنگر فرنگی
این گیاه خوراکی که سرشار از فیبر، ویتامین و موادمعدنی است. منبع خوبی از ویتامین C، A، اسیدفولیک، بیوتن، منگنز، پتاسیم، نیاسین، ریبوفلاوین و تیانین است.
موارد احتیاطی و منع مصرف
- مصرف کنگر فرنگی در دوران باراری و زمان شیردهی توصیه نمی گردد.
- به علت داشتن طبع گرم کنگر فرنگی ممکن است در بعضی از اشخاص تولید سودا کند پس بهتر است با سرکه خورده شود.
- مصرف آن ممکن است باعث حساسیت در بعضی افراد شود.
- مصرف کنگر فرنگی ممکن است اثر داروهای کاهش کلسترول را افزایش دهد.
نکات بیشتر درباره گیاه
به هنگام خرید کنگر فرنگی دقت نمایید که برگها باز نشده و سفت و سبز باشد. برگهای قهوهای آن شان دهنده کهنه بودن آن میباشد.
دقت نمایید کنگر فرنگی را با کنگر کوهی اشتباه نگیرید.
[ type=”green”]ممکن است در این مطلب تمامی خواص گیاه کنگر فرنگی ذکر نشده نباشد، در صورتی که در خانواده شما یا محل زندگی شما از این گیاه برای موارد دیگری استفاده می شود آن مورد را در بخش نظرات با ما در میان بگذارید تا پس از بررسی به مطلب اضافه شود.نکته قابل توجه : گیاهان دارویی همواره در سلامتی انسان نقش بسیاری داشته اند اما مصرف بیش از حد آن ممکن است خطرات و عوارض جبران ناپذیری به همراه داشته باشد. ذکر این نکته ضروری است که مطالب درج شده در این بخش از سایت نماگرد صرفا جنبه ی اطلاع رسانی و بالا بردن آگاهی نسبت به گیاهان دارویی داشته و بهتر است قبل از استفاده از هرگونه گیاهان دارویی حتما با پزشک مربوطه مشورت گردد.
گرد آوری و تنظیم : نماگرد