دهم ماه رجب تولد امام جواد فرزند امام رضا (ع)
امام محمد تقی معروف به جواد (بخشنده )در سال 195 هجری قمری در مدینه به دنیا آمدند . و تنها فرزند امام رضا علیه السلام است .به همین دلیل به ایشان ابن الرضا نیز می گویند .در سن پنج سالگی پدر شان به دستور مامون عباسی به شهر طوس عزیمت کردند .و ایشان پس از شهادت جضرت علی ابن موسی الرضا (ع) در سن 8 سالگی به امامت رسیدند .
پدر و مادر امام جواد
امام محمدتقی(جواد ) علیه‌السلام، نهمین امام شیعیان یازدهمین معصوم هستند .نام پدرشان عظیمالشان امام علی بن موسی الرضا المرتضی علیه‌السلام و مادرش عالیقدر شان سبیکه می‌باشد. نام‌های دیگرمادر ایشان سکینه، مرسیه و دره گفته شده است . و امام رضا علیه‌السلام آن بانوی ارجمند را “خیزران” نامیدند . خیزران از مردمان “نوبه” در شمال افریقا و از دودمان ماریه قبطیه، (همسرحضرت محمد ) و ازعالی ترین زنان عصر خود بودند .
حضرت محمد (ص) در طول زندگی با برکت خویش ولادت این بانوی بزرگوار را بشارت داده بودند . و در حدیثی در مورد ایشان فرمودند :
بأبی ابن خیره الاماءِ النّوبیه الطیّبه؛پدرم به قربان پسر بهترین کنیزی باد که از اهالی نوبه و پاکیزه‌سرشت است.
امام موسی‌کاظم (ع)هفتمین امام شیعیان نیز به ولادت این بانوی عفیف و فرزند بزرگوارش امام محمدتقی (جواد ) علیه السلام را پیش بینی کرده بودند .. آن حضرت در حدیثی به یزید بن سلیط فرمود: هرگاه فرزندم علی (امام رضا علیه‌السلام) را در این مکان (در راه مکه) ملاقات کردی، وی رامژده بده که از وی پسری به دنیا می آید . که امین، امانت‌دار و مبارک خواهد بود.
در آن روز، پسرم (امام رضا علیه‌السلام) تو را خبر میدهد که تو در چنین روزی با من ملاقات کرده ای و من به تو چنین سخن‌هایی را گفته ام پس تو او را در آن زمان خبر بده که آن جاریه‌ای که چنین پسر ارجمندی از او متولد خواهد شد از دودمان ماریه قبطیه، جاریه رسول خدا صلی الله علیه و آله است و اگر آن بانو را ملاقات کردی، سلام مرا به او برسان.
ولادت امام جواد مدینه
امام محمد تقی الجواد(ع) در مدینه الرسول و در بیت علی بن موسی ارضا علیه‌السلام پا به جهان هستی نهادند . در مورد زمان وقوع ولادت آن امام بزرگوار ،اختلاف خاصی در بین تاریخ نویسان وجود ندارد . برخی معتقدند پنجم ماه رمضان،و عده ای دیگر نیمه ماه رمضان، برخی نوزدهم ماه رمضان و برخی دیگر دهم رجب المرجب سال 195 قمری را روز ولادت این مولود مبارک می‌دانند.
ابن عیاش، ولادتش را دهم ماه رجب یاد کرده اند و در بندی از دعای ناحیه مقدسه به ولادت امام محمد تقی اشاره شده است
اللّهِمَّ اِنّی اَسْئَلُکَ بِالْمَوْلُودَیْنِ فی رَجَبٍ، مُحَمّدٍ بْنِ عَلیٍ الثّانی وَابْنِه عَلّی بْنِ مُحَمّدٍ الْمُنْتَجَبِ.
بشارت ولادت امام جواد
فردی به نام ابن ابی نجران بیان میکند: حسین پسر قیاما، از سران فرقه واقفیه، به حضرت امام رضا (ع) گفت: «آیا تو امام هستی؟» حضرت فرمود: «آری.» او گفت: «به خدا قسم که تو امام نیستی.» حضرت رضا (ع) مدتی سر را پایین انداخت، سپس سر بلند کرد و فرمود: «چرا فکر می‌کنی که من امام نیستم؟» او پاسخ داد: «از امام صادق (ع) برای ما روایت شده که امام، عقیم (بدون نسل) نیست و تو اکنون به این سن‌و‌سال رسیده‌ای و فرزند پسری نداری» حضرت رضا (ع) این بار طولانی‌تر از بار پیش، سر پایین انداخت؛ آنگاه سر بلند کرد و فرمود: «قسم به خدا که مدت زیادی نخواهد گذشت که خداوند، پسری به من عطا کند»
ابن ابی نجران می‌گوید: «از آن به بعد ما ماه‌ها را شمارش کردیم. خداوند کمتر از یک سال بعد، حضرت امام محمدتقی (ع) را به امام رضا (ع) عنایت فرمود»
کلیم بن عمران نقل کرده است : به خدمت امام رضا (ع)رسیدم و به آن حضرت عرض کردم که در پیشگاه خدا دعا کن تا فرزندی به تو ببخشد. امام رضا علیه‌السلام فرمود: حق تعالی فرزندی به من کرامت خواهد کرد و او وارث امامت و جانشین من خواهد بود. هنگامی که امام محمدتقی علیه‌السلام متولد گردید، امام رضا علیه‌السلام فرمود: خدای متعال فرزندی به من عطا کرد که به موسی بن عمران علیه‌السلام که دریا را شکافت، شباهت دارد و نظیر عیسی بن مریم علیه‌السلام است که خداوند منان مادرش را پاکیزه گردانید و او طاهر و مطهر آفریده شد.
وقایع ولادت امام جواد
حکیمه خاتون دختر امام موسی بن جعفر (ع) (خواهر امام رضا (ع) و عمه امام جواد (ع)) بیان می کند : هنگامی که زمان زایمان خیزران، مادر امام جواد (ع)، نزدیک شد ، امام رضا (ع) مرا فرا خواند و فرمود:
«ای حکیمه، برای مراسم زایمان خیزران آماده باش» آن گاه فرمودند که من و خیزران و قابله به اتاقی برویم، برای ما چراغی روشن کرد و در را به روی ما بست.
در این موقع درد زایمان خیزران را فرا گرفت و همزمان چراغ خاموش شد. من نگران شدم ولی امام جواد (ع) ناگهان همچون ماه شب چهارده طلوع کرد، در حالی که پارچه نازکی بدنش را پوشانده بود؛ نوری از آن حضرت فروزان بود که همه اتاق را روشن کرده بود. نوزاد را گرفتم، در دامان خود گذاشتم و آن پوشش نازک را از بدن او جدا کردم. در این هنگام امام رضا (ع) در اتاق را باز کرد و وارد شد، نوزاد را از من گرفت و در گهواره گذاشت. سپس به من فرمود« ای حکیمه، مواظب گهواره باش»
سه روز که گذشت، حضرت امام محمد تقی (ع) چشم خود را به سوی آسمان گشود و نگاهی به راست و چپ انداخت و فرمود: «اشهد ان لا اله الا اله و اشهد ان محمداً رسول الله »
هراسان برخاستم و نزد امام رضا (ع) رفتم و به آن حضرت گفتم: «من از این کودک چیز شگفت‌آوری شنیدم» امام فرمود: «چه چیز شگفت‌آوری از او شنیدی؟» و من آنچه را شنیده بودم بازگو کردم. امام فرمود: «ای حکیمه، آنچه از شگفتی‌های او خواهید دید، از آنچه شنیدی بیشتر است»
کنیه و القاب های امام جواد علیه السلام
برای امام محمد تقی الجواد (ع) چهار کنیه است . امام محمد تقی با توجه به اینکه ایشان تنها فرزند امام رضا علیه السلام هستند عنوان «ابن الرضا» وبا عنایت به اینکه تنها فرزند پسر امام رضا هستند کنیه «ابوعلی» و به علت بنده خاص خدالقب «ابوعبدالله» داشته اند. اما کنیه مشهور امام جواد علیه السلام، «ابوجعفر» بوده است.
ابوجعفر در صحیفه فاطمیه الهی که در اختیار امامان بوده ودر حال حاضر در نزد امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف می باشد ثبت شده است. این کنیه به قدری پر آوازه بوده است . جایگزین نام اصلی آن حضرت گردیده است.
لقبهای امام محمد تقی عبارتند از :مرتضی، متقی و زکی تقی، جواد، منتجب، ، مختار، متوکل، متقی، زکی، قانع، نجیب و عالم است که ابعاد شخصیتی پیشوایی بزرگ الهی را بیان می کند.
از معروفترین القاب آن حضرت می توان به «جواد» و «تقی» اشاره کرد .همانا در بین ایرانیان بیشتر لقب جوادباب شده است .و آن حضرت را با عنوان «جوادالائمه» می شناسند . جود و بخشش و سخاوتمندی فوق العاده امام عامل شهرت یافتن ایشان به این نام شده است
گرامی داشت امام جواد از سوی علی بن جعفر
روزی امام محمد تقی جواد به مسجد رسول خدا رفتند . عموی آن حضرت( علی بن جعفر)با دیدن امام جواد (ع) با شتاب و بدون پوشیدن کفش و عبا خود را به حضور آن حضرت رساندند دست ایشان را بوسید ند و به آن حضرت را بسیار احترام گذاشتند . امام جواد(ع) به او فرمود: «عموجان، بنشین. خدا تو را مشمول رحمت خویش قرار دهد». علی بن جعفر گفت: «در حالی که شما ایستاده اید من چگونه بنشینم؟»
پس هنگامی که امام جواد رفتند و علی بن جعفر به محل تدریس خود بازگشتند شاگردان به او معترض شدند : که تو عموی ابوجعفر هستی، سن و سال شما بالاتر است ،چرا آن وقت در برابر (ابوجعفر جوان) این گونه احترام می کنی؟! علی بن جعفر در حالی که محاسن سفید خود را در دست گرفته بود گفت: ساکت باشید، اگر خداوند این ریش سفید را لایق امامت ندانست و این نوجوان را لایق مقام بلند امامت دانست و به او چنین عظمت و مقامی داد، من می توانم مقام و فضیلت او را نادیده بگیرم؟ از سخن شما به خدا پناه می برم، بلکه باید بگویم من بنده و چاکر او هستم.
امام جواد (ع) در سه سالگی
صفوان بن یحیی، از یاران مخلص امام رضا (ع) می گوید: در مدینه به حضور آن حضرت شرفیاب شدم و عرض کردم: پیش از آن که خداوند ابوجعفر (جواد) را به شما عنایت فرماید، درباره امام بعد از شما پرس و جو می کردیم و شما می فرمودید خداوند به من پسری عنایت خواهد فرمود. اکنون خداوند پسری به شما عنایت کرد و چشم ما به وجود وی روشن گردیده است. تکلیف ما پس از شما چیست و امام ما چه کسی خواهد بود؟
امام رضا در پاسخ به امام جواد که در مقابلش ایستاده بود اشاره نمود. من در جواب گفتم: فدایت شوم او که بیش از سه سال ندارد؟! امام رضا (ع) فرمود: «کمی سن ایرادی ندارد؛ چون حضرت عیسی در حالی که کم تر از سه سال سن داشت به پیامبری رسید»
سخنان پربار امام جواد علیه السلام
کسی که با اتّکاء به خدا روی نیاز از مردم بگرداند، مردم به او نیازمند می شوند و هرکس پرهیزکاری پیشه سازد محبوب مردمان می گردد.
کمال آدمی در خردمندی است.
سرآغاز نامه ی عمل مسلمان، در قیامت، نیک خلقی اوست.
آن که کار زشتی را نیکو شمارد، در [کیفر] آن کار شریک است.
ستم کار و یاری کننده ستم کار و کسی که به کرده او خشنود باشد، همه در گناه او شریکند.
کمال مروّت آن است که انسان با هیچ کس چنان رفتار نکند که برخود نمی پسندد.
به کاری که وقتش نرسیده اقدام نکنید که پشیمان می شوید و آرزوهای دورودراز نداشته باشید که موجب قساوت قلب می شود، و به ناتوانان خود رحم کنید و با نوازش آنان، رحمت خدای را بجویید.
کسی که برادرمؤمن خود را پنهانی پند دهد، او را آراسته و کسی که آشکارا و در حضور دیگران او را نصیحت کند، چهره [اجتماعی] او را زشت ساخته است.
روز دادخواهی برای ستمگر به مراتب سخت تر است از روز ستم برای ستم دیده.
هرکس به خدا اعتماد داشته باشد و بر او توکّل کند، خداوند او را از هر بدی نجات می بخشد و از هر دشمنی حفظ می کند.
خود را از کارهایی که موجب ننگ دنیا و عذاب آخرت است نگاه دار.
مبادا آشکارا دوست خدا باشی و در پنهان دشمن او.
در خائن بودن انسان همین بس که امین خیانت کاران باشد.
هرکس روش نیکویی را پایه گذاری کند و دیگران از آن پیروی کنند همان پاداش آنان به او عطا می شود بدون آن که از پاداش عمل کنندگان کم شود و هرکه سنّت ناپسند و ظالمانه ای را پایه گذارد که دیگران از آن تبعیت کنند، برابر کیفر اعمال آنان بر دوش او نیز خواهد بود بدون آن که از کیفر آنان چیزی کاسته شود.
گرد آوری :گروه مذهبی نماگرد
