آشنایی با گیاه دغدغک
گیاه دغدغک با نام علمی Colutea arborescens از تیره باقلائیان و راسته باقلاسانان می باشد. این گیاه خودرو ارتفاعی 2 -4 متری دارد و همچنین دارای گلهای زرد رنگ نارنجی است که در گل آذین خوشه ای با 2 الی 4 گل قرار گرفته است که در اردیبهشت ماه ظاهر می شود. برگهای دغدغک دارای سه جفت برگچه کوچک بوده که حاشیه ایی صاف دارد. میوه آن نیام، غلاف آن به طول 5-6 سانتیمتر که در آن تخم هایی به رنگ قهوه ای شفاف و کوچک و پهن قرار گرفته است. اگر غلاف میوه رسیده آن را بین انگشتان کمی فشار دهند فورا شکاف بر می دارد و می ترکد و محتوی میوه اش دانه هایی قهوه ای رنگ، مسطح و شفاف است که در داخل پوست نازک میوه، مخلوطی از گاز کربنیک، اکسیژن و ازت جمع می شود.گلهای آن گونه این درختچه در ارتفاعات متوسط جنوبی و شمالی کندوان دیده شود و از سمت شمال البرز تا هزار چم و از سمت جنوب تا سیراه دره در 35 کیلومتری کرج پایین می آید.
درختچه ی دغدغک در مناطق استپی مرتفع و در نقاط مختلف ایران رویش پیدا می کند و در ایران در جنگل های ارسباران و نواحی مرزی خراسان و ارتفاعات البرز و در پل زنگوله و دره کرج دیده می شود. همچنین در مناطق مدیترانه ای اروپا و هندوستان نیز می روید.
گونه های دیگری از دغدغک در ایران می روید که از لحاظ خواص دارویی شبیه گیاه فوق هستند، که مهمترین آن ها عبارت اند از دارگنده که در شمال خراسان در راه بجنورد به مراوه تپه و غلامان در ارتفاعات 1300 متر از سطح دریا دیده شده است نام محلی آن در قوشخانه و باجگیران دارگنده است.
نوعی از دغدغک در ارتفاعات دامنه های البرز و در قسمت های جنوبی و شمالی کندوان تا هزار چم دیده می شود و در جنوب کشور در کتل پیرزن و چهل چشمه بین شیراز و دشت ارژن نیز دیده شده است. درختچه ای است با ساقه های کمانی و خاکستری رنگ گل های آن زرد نارنجی و برگ های آن دارای 4 جفت برگچه کوچک، این گونه در دره کرج دغدغک، در کجور و پل زنگوله قدقدک، در سیاه بیشه لامبیزک، در گرگان و گلی داغ کپول و در مازندران حپوک نامیده می شود.
خواص درمانی گیاه دغدغک
- مسهل: در هند از برگ های گیاه به عنوان مسهل و از دانه های آن به عنوان قی آور استفاده می شود. از نظر مسهل معمولا از دم کرده 100-40 گرم برگ گیاه در 1000 گرم آب جوش استفاده می شود ولی چون طعم آن تلخ و تهوع آور میباشد خیلی کم مصرف آن معمول بوده و جایگزین آن گیاه سنا می باشد مگر اینکه برگ سنا در دسترس نباشد و برگ های این درختچه به سهولت در دسترس باشد که در این صورت ناچار می توان استفاده کرد و در این قبیل موارد ممکن است دم کرده را با برگ گیاهان معطر و مناسب محلی مخلوط نمود که پوششی برای طعم و بوی نامطبوع آن باشد و با کمی شربت ساده مخلوط و خورده شود. همچنین می توان از خواص گیاه مورد و توسکا استفاده نمود.
- ملین: علاوه بر این گیاه می توان از خواص درمانی کلم که دارای خاصیت ملینی است، استفاده نمود .
- صفرا آور
طریقه تهیه و مصرف گیاه دغدغک
روش 20 تا 30 گرم از گیاه مورد نظر را در یک لیتر آب ریخته و دم می کنید. یک فنجان پس از هر وعده ی غذا مصرف گردد.
ترکیبات شیمیایی موجود در گیاه دغدغک
ترکیبات شیمیایی موجود در گیاه دغدغک عبارتند از:اسید کولوتئیک، وجود یک ماده تلخ، تانن و یک اسید متبلور خرمایی رنگ و کمی اسانس
موارد احتیاطی و منع مصرف
مصرف باید با تجویز پزشک باشد.
نکات بیشتر درباره گیاه دغدغک
- در بازار گاهی برگ سنا را مخلوط با برگ های این درختچه می فروشند که باید دقت شود که چنین نباشد. به خصوص در مناطقی که این درختچه فراون است این دقت باید حتما به عمل آید.
- تکثیر این گیاه از طریق قلمه چوب نرم در تابستان یا کاشت بذر در فصل پائیز صورت می گیرد.
- دغدغک به مکان های آفتابی، در هر خاکی به جز خاک های غرقابی به خوبی رشد می کند، حداقل دمای مورد تحمل آن ۱۵- درجه سانتیگراد است.
- اگرچه آبیاری سبب رشد بهتر گیاه خواهد شد اما این گیاه می تواند شرایط خشکی را نیز تحمل کند.
- از دغدغک به عنوان گیاهی زینتی و پوششی در فضای سبز و برای کنترل فرسایش خاک استفاده می شود.
- این گیاه در خاک های فقیر نیز رشد خواهد کرد.
-
[ type=”green”] در این مطلب ممکن است تمامی خواص گیاه دغدغک ذکر نشده نباشد، در صورتی که در خانواده شما یا محل زندگی شما از این گیاه برای موارد دیگری استفاده می شود آن مورد را در بخش نظرات با ما در میان بگذارید تا پس از بررسی به مطلب اضافه شود.نکته قابل توجه : گیاهان دارویی همواره در سلامتی انسان نقش بسیاری داشته اند اما مصرف بیش از حد آن ممکن است خطرات و عوارض جبران ناپذیری به همراه داشته باشد. ذکر این نکته ضروری است که مطالب درج شده در این بخش از سایت نماگرد صرفا جنبه ی اطلاع رسانی و بالا بردن آگاهی نسبت به گیاهان دارویی داشته و بهتر است قبل از استفاده از هرگونه گیاهان دارویی حتما با پزشک مربوطه مشورت گردد.
گرد آوری و تنظیم : نماگرد
