آشنایی با گیاه زربین
زربین درختی است کندرشد، بسیار زیبا، سوزنی‌برگ و خوش فرم از تیره ی سرو Cupressaceae که دارای ارتفاع ۳۰-۲۰ متری می باشد. این گیاه دارای گل های مخروطی لیمویی رنگ که در اواسط بهار شکوفا می‌شوند بوده و همچنین دارای پوست تنه درخت الیافدار وشیار های شبکه‌ای درهم رفته، چروکیده و عمیق است و برگ، جوانه، گل آذین، پوست و میوه دارد.
گیاه زربین در زیستگاه طبیعی درجهان و ایران این گونهٔ درختی، کند رشد و مقاوم به شرایط سخت و بومی مناطق مدیترانه‌ای اروپا و سازگار با شرایط اقلیمی مشابه آن در آسیای جنوب غربی میباشد و همچنین در شمال کشور ایران، حسن‌آباد چالوس، رودبار، منجیل، دیلمان، پل زغال، زرین گل، علی آباد کتول وجود دارد و همچنین برخی از مؤلفان، منشأ آن را ایران و افغانستان می‌دانند. فسیل‌هایی از سرو زربین در دوران سوم یافت شده و به گواهی آثار متعدد، چوب این درخت در عهد عتیق به فراوانی به مصرف رسیده و براثر مداخلات انسان، صدمات فراوان دیده و رو به انقراض گذاشته است. این گونه، در ایران، آسیای صغیر، قبرس، یونان، شمال آفریقا (مغرب، تونس، لیبی) به طور طبیعی می‌روید.
نامهای دیگر زرین: سر، شجره الحیاه، سرو نقره ای، سروناز، سرو شیرازی، سرو کاشی، زربین، سورش و هل میباشد.
انواع گونه های گیاه زربین
زربین وحشی
زربین وحشی (sempervirens یا horizontalis) مخروطی با گسترش افقی دارد و شاخه‌های جانبی آن نیز افقی هستند.
زربین راست بالا رونده
زربین راست بالا رونده (fastigiata یا pyramidalis یا stricta) این نوع دارای نوکی تیز و شاخه‌هایی به دور هم گرد آمده و خوشه‌ای و کم‌وبیش موازی با تنه اصلی می باشد. ولی دومی، امروزه تنها به عنوان یک رقم (Cultivar) کشاورزی و بدون اهیت گیاه‌شناختی شناخته و تمیز داده می‌شود.
خواص درمانی گیاه زربین
طبع گیاه زربین کمی گرم و خیلی خشک است.
- درمان سخت نفس کشیدن: از دمکرده میوه سرو استفاده گردد.
- درمان فتق: میوه سرو را ساییده بصورت ضماد بگذارند، حتما با پزشک متخصص مشورت شود.
- تقویت و سیاه شدن مو: میوه سرو را کوبیده با سرکه و حنا بصورت ضماد به سر مالیده و سپس شست و شو شود. همچنین برای سیاه شدن مو می توان از خواص گل شقایق و گیاه آمله برای مو استفاده نمود.
- کرم کش: اسانس برگهای زربین کرم کش هستند.
- بند آورنده خونریزی: برگ این درخت مقطع خونریزی می باشد.
- درمان سختی ترشح ادرار: از دمکرده این گیاه استفاده گردد.
- درمان زخم روده: از دمکرده برگ این گیاه استفاده گردد.
- تقویت مثانه و قطع عادت ادرار: بدین منظور در بستر کودکان 10 گرم برگ خشک ساییده آن را با 2 گرم مرمکی مخلوط کرده هر شب 2 گرم میل کنند.
- درمان زخم لثه و سستی لثه: با دمکرده برگ سرو غرغره شود.
- تسکین دهنده درد دندان: غرغره دمکرده برگ سرو تسکین دهنده درد دندان می باشد. برای تسکین درد دندان همچنین می توان از دانه ی گیاه داروش استفاده نمود.
- تسکین سرفه: 20 گرم برگ ساییده سرو را با 150 گرم عسل مخلوط نموده و روزی 2 قاشق مربا خوری میل شود.
- [ type=”red”]علاوه بر گیاه زربین، به منظور تسکین سرفه می توان از شربت گیاه عشقه و دمنوش گیاه گل پامچال استفاده نمود.
- سیاه و بلندشدن مو: برگ و میوه سرو را با آمله و چند دانه گیاه زنیان در آب و سرکه پخته تا خوب مخلوط گردد سپس در روغن کنجد جوشانده تا آب آن تبخیر شود تفاله آن را به صورت ضماد روی سر بگذارند و از روغن آن به سر بمالند.
- رفع اسهال های ساده: به این منظور 4 گرم میوه سرو را در 200 سی سی آب جوشانده روزی 3 فنجان میل شود. همچنین می توان از خواص دارویی گیاه زنجبیل شامی استفاده نمود.
- رفع ناراحتیهای بواسیر: 50 گرم میوه سرو را در یک لیتر آب جوشانده سپس محل را بشویند. همچنین می توان از ضماد گیاه مورد و بلوط استفاده نمود.
- قطع خونرویهای رحم: از جوشانده سرو، روزی 3 فنجان میل گردد.
کاربرد های گوناگون گیاه زربین
- در دانشنامه گلستان آمده است که کیفیت بالای چوب این درخت باعث شده تا به عنوان بادشکن و پوشش حفاظتی در اطراف کشتزارها از آن استفاده شود.
- چوب زرین مانند سایر سوزنی برگان معطر وصمغی است . زَرْبین درختی است سوزنی برگ ) که به دلیل ارزش‌های زینتی و صنعتی، به طور فراوان در جنگل‌کاری‌ها استفاده می‌شود.
- در قدیم چوب زربین برای تهیه ابزارهای موسیقی بخصوص چنگ مورد استفاده قرار می‌گرفت.
- به علت دوام و استقامت، چوب زربین در کارهای هنری و نیز به علت خاصیت دفع حشرات، در ساخت قفسه‌بندی کمد به کار می‌رود.
موارد احتیاطی و منع مصرف
برگ سرو مضر ریه است باید با کتیرا خورده شود.
نکات بیشتر درباره گیاه زربین
- میوه آن از سایر اعضای درخت گرمتر است، رزین و صمغ آن گرم می باشد.
- چوب درخت زربین مانند چوب سایر درختان سوزنی برگ، صمغی و معطر است و مقاومت زیادی در برابر رطوبت دارد. رنگ آن سفید شکری مایل به قهوه‌ای و سبک وزن است و قفسه‌هایی که از آن ساخته می‌شود، مانعی در برابر حملهٔ بید و آفات دیگر به لباس‌های پشمی است.
[ type=”green”] این مطلب ممکن است حاوی تمام خواص گیاه زربین نباشد، در صورتی که در خانواده شما یا محل زندگی شما از این گیاه برای موارد دیگری استفاده می شود آن مورد را در بخش نظرات با ما در میان بگذارید تا پس از بررسی به مطلب اضافه شود.نکته قابل توجه : گیاهان دارویی همواره در سلامتی انسان نقش بسیاری داشته اند اما مصرف بیش از حد آن ممکن است خطرات و عوارض جبران ناپذیری به همراه داشته باشد. ذکر این نکته ضروری است که مطالب درج شده در این بخش از سایت نماگرد صرفا جنبه ی اطلاع رسانی و بالا بردن آگاهی نسبت به گیاهان دارویی داشته و بهتر است قبل از استفاده از هرگونه گیاهان دارویی حتما با پزشک مربوطه مشورت گردد.
گرد آوری و تنظیم : نماگرد
