خواص درمانی گیاه علف خرس | عوارض خطرناک آن

[ type=”blue”]گیاه علف خرس یا ورک در جدول گیاهان دارویی ایران قرار دارد. از خواص درمانی گیاه علف خرس می توان به لاغری (کاهش وزن) اشاره نمود.

 

آشنایی با گیاه علف خرس

گیاه علف خرس یا ورک با نام علمی: Arctostaphylos uva-ursi (L.) Spreng گیاهی است علفی، بوته ای، خاردار که دارای برگ‌های چرمی، بریده و قاشقی بوده که در قسمت پایین ساقه بیضى، ساده، نامساوى است و غالبا به یک برگچه منتهى می گردد ولى برگهاى قسمت فوقانى باریک و نوک تیز می باشد که همین اختلاف باعث وجه تمایز این گیاه با دیگر گیاهان مشابه می باشد. همچنین برگ های این گیاه طعمی تلخ دارد. گل‌های کوچک آن به رنگ زرد یا نارنجى است که به صورت تجمعی و آویزان قرار دارند. میوه ی گیاه علف خرس غلافی بوده که در درون این غلاف تنها یک دانه وجود دارد که این دانه ها انعطاف‌پذیر، خزنده و به رنگ قرمز قهوه ای و طول ۱/۵ متری دارد. رویش این گیاه از شبه جزیره ایبری در امتداد اروپای مرکزی تا شبه جزیره اسکاندیناوی و از سمت شرق تا سیبری می باشد و همچنین می توان آن را در کوه‌های آلتایی، هیمالیا و آمریکای شمالی مشاهده نمود. گیاه علف خرس را می توان بعنوان یک گیاه زینتی پرورش داد و می توان گفت قسمت مورد استفاده ی این گیاه گل و قسمتهاى هوایى آن است. برگ و قسمتهاى مختلف این گیاه داراى جوهر مازو، صمغ و ماپوئین و یک ماده رنگى می باشد.

گیاه علف خرس شدیدا مورد علاقه خرس هست و علت نام گذاری این گیاه هم همین می باشد. در اواخر پاییز تنها میوه فراوان در جنگل همین میوه بوده که در دسترس پرنده و چرنده قرار دارد و ضرب المثل پول علف خرس نیست از این بابت است که این گیاه بدون  زحمت بعمل می آید .

 

خواص درمانی گیاه علف خرس

طبع گیاه علف خرس سرد و خشک می باشد.

• قابض، مدر، ملین : تانن‌های موجود در گیاه علف خرس باعث خاصیت قابض و مدر آن گردیده است . به این منظور از دانه های این گیاه استفاده گردد.
• مقوی، محرک و مفرح: این گیاه همانند خواص درمانی ورث مقوی ونشاط آور می باشد.
• ضد باکتری : فنول گلوکوزیدها و آگلیکون‌های موجود در این گیاه خاصیت ضد باکتری به این گیاه داده است.
• سفید کننده پوست : برگ‌های این گیاه به خصوص اگر از گونه‌های viscida و A.patula باشد عاملی برای سفید شدن پوست می باشد. همچنین استفاده از خواص درمانی به دانه برای پوست هم توصیه می گردد.
• کاهش وزن
• پیشگیری از التهاب عود کننده مثانه : گرچه گیاه علف خرس داروی انتخابی جهت مداوای التهاب مثانه نمی باشد، لیکن دارای نوعی اثر احتمالی در پیشگیری از عفونت‌های عود کننده دستگاه ادراری است. همچنین می توان برای درمان این مشکل از خواص دارویی گیاه انجبار استفاده نمود.
• درمان عفونت‌های مجاری ادرار : گیاه علف خرس برای درمان بیماری‌های التهابی مجاری و دستگاه ادراری موثر می باشد.

[ type=”red”]گیاهان دارویی دیگر که در درمان عفونت های ادراری موثرند عبارتند از:گل پامچال، مازو، چای کوهی و …

• درمان انواع ناراحتی‌های ادراری، تناسلی و مجاری صفراوی : در طب سنتی از این گیاه برای درمان ناراحتی های تناسلی استفاده می گردد.
• ادرار آور : کورستین موجود در این گیاه دارویی دارای اثر ادرارآور می باشد و در عفونت های ادراری مورد مصرف دارد.
• التیام دهنده جراحات : از دانه های این گیاه استفاده گردد. همچنین می توان از خواص درمانی گیاه شنگ به عنوان ضماد استفاده نمود.
• تقویت معده و روده ها : از جوشانده ی این گیاه استفاده گردد.
• درمان ورم و زخم معده : علاوه بر این گیاه می توان از خواص روغن گیاه علف چای برای درمان زخم معده استفاده نمود.
• افزایش جریان خون در سرخرگ های کرونر قلب : از میوه ی این گیاه استفاده گردد.
• درمان استفراغ اطفال
• کاهش فشار خون
• تصفیه کننده خون
• درمان میگرن

طریقه ی تهیه ی چای (جوشانده ) گیاه علف خرس 

۲/۵ گرم از قطعات خرد شده یا پودر ریز گیاه علف خرس را تهیه نموده و روی آن آب جوش بریزید یا اینکه این گیاه را در آب سرد ریخته و سپس به دمای جوش رسانده و پس از ۱۵ دقیقه صاف نمایید. این چای ممکن است حاوی حدود ۳۰ درصد از این گیاه همراه با سایر داروها باشد. در صورت بالا بودن میزان علف های خرس در چای، جهت پایین آوردن میزان تانن موجود در آن می‌بایست گیاه را به مدت ۶ تا ۱۲ ساعت در آب سرد خیس نمایید.

طریقه مصرف گیاه علف خرس

گیاه علف خرس را به صورت خرد شده، پودر شده، عصاره خشک برای تهیه دم نوش یا خیسانده‌های سرد و نیز به صورت عصاره یا اشکال دارویی جامد دارای مصارف خوراکی استفاده می گردد.

ترکیبات شیمیایی گیاه علف خرس

ترکیبات شیمیایی موجود در گیاه علف های خرس عبارتند از : مشتقات هیدروکینون که قسمت اعظم آن اربوتین ( 5 تا 15 درصد) و مقدار کمی متیل آربوتین، تانن که بیشتر ازنوع اسیدگالیک واسیدالاژیک می باشد.

دیگر مواد موجود دراین گیاه عبارتند از: اسیدکینیک، اسیداورسولیک و فلاونهایی مانند کورستین.

 

موارد احتیاطی و منع مصرف

• مصرف آن برای افراد مبتلا به اختلالات کلیوی، اختلالات توام با تحریک دستگاه گوارشی توصیه نمی گردد.
• مصرف آن برای زنان باردار، مادران شیرده و کودکان زیر ۱۲ سال ممنوع است.
• به دلیل وجود هیدروکینون در این گیاه ممکن است مسمومیت ایجاد نموده و همچنین مصرف زیاد آن ممکن است علائمی مانند تهوع، استفراغ و معده درد را به دنبال داشته باشد.
• امکان ناشی از مصرف دراز مدت این گیاه به ویژه در کودکان امکان بروز صدمات کبدی را در پی دارد.
• مصرف بیش از حد این گیاه موجب بروز التهاب و تحریک غشاء مخاطی مجاری ادرار و مثانه می‌شود.

تداخل دارویی 

• مصرف این گیاه با ترکیبات اسیدی‌کننده ادرار که موجب کاهش اثر ضد باکتری آن می‌شود، مضر است.
• بیمارانی که از مکمل‌های واجد آهن استفاده می‌کنند، می‌بایست بین زمان مصرف این گیاه و دارو به مدت ۱ تا ۲ ساعت فاصله بیندازند.

نکات بیشتر درباره گیاه علف خرس

ممکن است برگ‌های گیاه علف خرس با سایر گیاهان این خانواده یا برگ‌های شمشاد اشتباه گرفته شود.

• نکته قابل توجه : گیاهان دارویی همواره در سلامتی انسان نقش بسیاری داشته اند اما مصرف بیش از حد آن ممکن است خطرات و عوارض جبران ناپذیری به همراه داشته باشد. ذکر این نکته ضروری است که مطالب درج شده در این بخش از سایت نماگرد صرفا جنبه ی اطلاع رسانی و بالا بردن آگاهی نسبت به گیاهان دارویی داشته و بهتر است قبل از استفاده از هرگونه گیاهان دارویی حتما با پزشک مربوطه مشورت گردد.

  [ type=”green”] در این مطلب ممکن است تمامی خواص گیاه علف خرس ذکر نشده نباشد، در صورتی که در خانواده شما یا محل زندگی شما از این گیاه برای موارد دیگری استفاده می شود آن مورد را در بخش نظرات با ما در میان بگذارید تا پس از بررسی به مطلب اضافه شود.

 

گرد آوری و تنظیم : نماگرد