آنغوزه چیست ؟ آشنایی با خواص و عوارض آنغوزه

 آنغوزه یا خوراکما، آنگوزاکما و کورن کما،انگیون، سنبنیج بوته ای علفی و چند ساله و بزرگ است که ارتفاع آن به 2/5 متر می رسد. این گیاه در ایران (استان خراسان، بلوچستان، کرمان و نواحی جنوبی) وجود دارد. ساقه آن نسبتاً محکم و ضخیم با سطحی خشن بوده به طوری که طول آن ها تا 60 سانتی متر می رسد. گل های این گیاه زردرنگ و به صورت گل آذین چتری در انتهای ساقهی آن قرار می گیرند.میوه ی گیاه آنغوزه بیضی شکل، دوفندقه ای و تقریباً مسطح می باشد و رنگ میوه ها قهوه ای تیره است.برای بدست آوردن آنغوزه که صمغ این گیاه است گیاه را از حد فاصل ریشه و ساقه قطع می کنند شیره ای که از محل قطع خارج می شود آنغوزه نام دارد و از آن در مصارف پزشکی و درمانی استفاده می گردد. رنگ آنغوزه ابتدا شیری بوده و مزه ای گس تند و سوزاننده ایی داشته و همچنین بوی بد و متعفنی همراه دارد که تهوع آور است و به همین دلیل در ایام گذشته به مدفوع شیطان معروف بوده است.

خواص درمانی گیاه آنغوزه 

• مسکن: انغوزه خاصیت مسکن داشته و درکاهش فشارخون و درمان بیماری های قلبی عروقی نقش بسیار موثری دارد. همچنین عصاره آبی گیاه خارشتر نیز دارای خاصیت مسکن می باشد.
• هضم غذا: انغوزه نفخ بر است و به هضم غذا کمک چندانی می کند.
• جلوگیری از حمله های هیستری
• رفع دندان درد: مقداری از انغوزه را با آب لیمو مخلوط کرده و با پنبه روی دندان قرار دهید.
•  انغوزه خاصیت آنتی بیوتیک دارد و مانع از رشد میکروب ها می شود و همچنین از انغوزه به عنوان نگه دارنده در ترشی ها استفاده می شود.
•  درمان یبوست: انغوزه برای درمان یبوست بسیار مفید است. همچنین می توان برای تاثیر گذاری بیشتر آن را با روغن تخم کتان استفاده نمود.
• رفع عفونت های قارچی روده
• تقویت بینایی: استفاده از انغوزه به همراه عسل برای تقویت بینایی، قطع آبریزش و درمان ناخنک چشم مفید است.
• تسکین درد دندان: از دیگر خواص انغوزه تسکین درد دندان است ( مقداری از آن را با آبلیمو مخلوط نموده و با پنبه بر روی دندان قرار دهید.)
• خارج کردن جنین مرده: از انغوزه به عنوان یک شیاف گیاهی برای خارج کردن جنین مرده از شکم مادر استفاده می گردد.
• درمان یرقان: خوردن گیاه انغوزه با انجیر برای درمان یرقان مفید است.
• ترشحات ادراری و عادت ماهیانه: مخلوط انغوزه با فلفل برای درمان ترشحات ادراری و عادت ماهیانه  بسیار موثر است.

 

 

• از گیاه آنغوزه برای درمان سندروم روده‌ی تحریک‌پذیر ‌استفاده می‌گردد.
•  برای تسکین درد گوش، کاهش کری کهنه و رفع طنین و صدا در گوش مفید است. برای این منظور مقداری انغوزه در روغن زیتون جوشانده و چند قطره از آن را در گوش بریزید.
• رفع خشکی حلق: اگر با آب مخلوط و خورده شود برای رفع خشکی و خشونت حلق و صاف کردن صدا مفید است. همچنین مصرف این صمغ گیاهی همراه با سرکه برای خارج نمودن زالویی که در حلق مانده باشد، موثر است.
• ضد عفونت: به دلیل دارا بودن خاصیت آنتی بیوتیک، قرار دادن انغوزه بر روی ورم‌ها، باعث خروج چرک از ورم و خشک شدن آن می‌گردد.
• مخلوط انغوزه با فلفل و سداب برای درمان بیماری کزاز مفید است و خاصیت آنتی بیوتیک دارد.
• دستگاه تنفس: برای درمان ذات‌الریه، برونشیت و سیاه سرفه و سرماخوردگی به کار می‌رود.
•  خوردن انجدان باعث رفع سموم جانوران سمی می‌شود.
• از انغوزه برای درمان اختلالات عصبی در کودکان استفاده می شود.
•  ادرارآور و ضد سوزش ادرار است.
•  برطرف کننده بلغم است.
• درمان کننده رماتیسم و نقرس و سیاتیک است. همچنین گیاه دارویی سورنجان دارای چنین خواصی می باشد.
•  برای درد کمر و مفاصل مفید است.
• درمان امراض سینه: درمان کننده امراض سینه از جمله آسم است.
• تمیزکننده خون کبد: دم کرده انجدان رومی تمیزکننده خون کبد است.
• درمان تب‌ها: سودمند است.
• درمان کننده بواسیر
• محرک نیروی جنسی

 

 

موارد احتیاطی و منع مصرف 

• استفاده‌ی بیش از اندازه از این گیاه ممکن است سبب تحریک گلو، تورم لب‌ها، آروغ زدن، گاز معده و اسهال شود.
• برای افرادی که دارای بیماری اعصاب مرکزی هستند احتمال دارد اثرات تحریکی ناخواسته‌ ایجاد کند.
•  افراد مبتلا به صرع  از این گیاه استفاده نکنند زیرا ممکن است سبب حملات صرع شود.
• مصرف آنغوزه برای کودکان مضر است و باعث ایجاد مسمومیت می گردد.
• زیاده‌روی در مصرف انغوزه باعث ایجاد اسهال نفخ، سوزش ادرار، سردرد، گیجی، سوزش معده و در موارد حاد باعث بروز تشنج می‌گردد.
• صمغ گیاه انغوزه در برخی افراد با حساسیت پوستی ایجاد می کند.
• گیاه انغوزه قاعده آور بوده و لذا مصرف آن در دوران بارداری و شیردهی خطرناک بوده و احتمال سقط جنین وجود دارد.
• صمغ این گیاه با داروهای ضد انعقاد خون تداخل داشته و خود گیاه نبایستی همزمان با داروهای شیمیایی ضد تشنج مصرف شود.

 

ترکیبات شیمیایی آنغوزه

آنغوزه حاوی تعدادی ترپن و مواد محلول در چربی است و همچنین حاوی 20 درصد اسانس، 65 درصد رزین و حدود 25 درصد صمغ می باشد.
مهمترین ترکیبات اسانس آنغوزه، ایزوبوتیل پروپانیل دی سولفاید، آلفاپی نن، کادی نن و وانیلین هستند و در واقع، آنغوزه یکی از مهم ترین اولئوگم رزین های گیاهی است که در خانواده چتریان وجود دارد. از ترکیبات کومارینی موجود در این اولئوگم رزین، می توان اومبلی فرون و از ترکیبات رزینی آن اسید فرولیک و آزارزینوتانول را نام برد.