آشنایی با میوه زالزالک
گیاه زالزالک یا کویج با نام علمی Crataegus aronia از خانواده گل سرخیان ( یا سیبى ها ) می باشد. زالزاک بیشتر به شکل درختچه ای تیغ دار است که شاخه هاى آن خاردار و شکوفه های زیبا و پرباری به رنگ سفید یا صورتی دارد. میوه ی این درختچه ی زیبا و معطر بسیار کوچک و به رنگ قرمز، زرد و نارنجی و در بعضی گونه ها سیاه با هسته اى سخت است.زالزالک میوه ی پاییزی از قدیمی ترین میوه های اروپایی به شمارمی رود و دارای دو نوع سفید و قرمز می باشد و اصولا در نواحی مرتفع و بالای 2500 متر به عمل می آید و می توان گفت در سراسر اروپا، آفریقای شمالی و بریتانیا به وفور یافت میشود و همچنین در دامنه کوهها و اراضی جنگلی آفتابی می روید و از طریق تخم و تهیه نهال تکثیر می شود. گیاه زالزالک در استان های کهکیلویه و بویراحمد، استان اصفهان به خصوص شهرستان نجف آباد قابل دسترس می باشد.
این میوه از قرن ها پیش در طب سنتی مورد استفاده قرار می گرفته و دارای خواص بیشماری و گسترده ای نیز می باشد.گل، برگ و میوه زالزالک همگی جنبه ی درمانی دارند. میوه ی آن بسیار پر فایده و مغذی بوده و سرشار از ویتامین‌های A، B، C بوده و دارای کلسیم نیز است.از مهم ترین خواص آن می توان به تاثیر مثبت بر روی عملکرد قلب تنطیم ضربان آن اشاره نمود. همچنین زالزالک به دلیل داشتن آنتی اکسیدانی های قوی دیواره های عروق خونی را تقویت نموده و برگ و شکوفه های آن که حاوی ترکیباتی مهمی هستند با کلسترول مبارزه میکنند و همچنین از بین برنده ی تنش و اضطراب است. تحقیقات حاکی است که زالزالک به دلیل داشتن خواص ضد التهابی و وجود ماده آنتوسیانین در درمان بیماری‌‌های مختلف از جمله سرطان و حتی چاقی تاثیر مثبت دارد و خواص آن برای بزرگسالان تجویز شده است و عوارض جانبی ناچیزی دارد.
خواص درمانی زالزالک
طبیعت گیاه زالزالک سرد و خشک است.
- مفید برای بیمارن دیابتی : زالزالک باعث کاهش گلوکز و کلسترول در افراد دیابتی می گردد.
- محرک، قابض، ملایم
- مقوی معده و باز کننده گرفتگی‌ها: علاوه بر زالزالک از گیاه شبدر ترشک استفاده شود.
- تنظیم عمل روده
- تب بر و ضد تشنج
- رفع اسهال : از هسته ی گیاه زالزالک استفاده گردد.
- تنظیم فشار خون
- تقویت قلب
- درمان بیماری های قلبی : مصرف عصاره ی گل ها و برگ های این گیاه باعث ضربان قلب و انقباض ماهیچه های قلبی میشود.
- تنظیم حرکات نامنظم قلب
- کاهش خطر ابتلا به سکته ی قلبی
[ type=”red”]گیاه دیگری که خطر ابتلا به سکته ی قلبی را کاهش می دهد گیاه ترخون نام دارد.
- درمان ورم آئورت
- رفع نگرانی، بی خوابی و سرگیجه: 40 گرم از گل زالزالک را در یک لیتر آب جوش دم نموده و هرروز بنوشید.
- کاهش علائم یائسگی : زالزالک در رفع علائم یائسگی مانند تعریق بدن، ضربان نامنظم قلب و گر گرفتگی نفش بسزایی دارد.به این منظور از گل زالزالک استفاده کنید. علاوه بر این گیاه، خواص درمانی گل پامچال برای کاهش علائم یائسگی بسیار موثر است.
- ضد اسپاسم
- جلوگیری از لختگی خون
- درمان چاقی
- رفع تورم و جراحات مخاط دهان و گلو
- بهبود فک دهان
- درمان درد گلو و آنژین : آب جوشانده گل زالزالک را غرغره کنید.
- بهبود و معالجه سالک : 200 گرم از برگ این گیاه را در یک لیتر آب جوشانده و پس از ته نشین شدن، آن را هر روز بر پوست بمالید.
- رفع کمبودی ویتامین ث در بدن : از میوه ی گیاه زالزالک استفاده گردد.
- رفع سوءهاضمه و اسهال : به این منظور میوه ی زالزاک را سوزانده و آن را مصرف نمایید.
- درمان اسهال‌های خونی : به دلیل وجود تانن در آن، قابض بوده و در درمان اسهال خونی موثر می باشد.
- کاهش چربی و کلسترول خون : به دلیل داشتن ویتامین B و C موجود در زالزالک باعث کاهش کلسترول و چربی می گردد.
- کاهش کلسترول بد خون : کلسترول بد را در جریان خون کاهش داده و باعث کاهش تولید کلسترول در کبد افرادی که رژیم غذایی سرشار از کلسترول دارند، میشود.سرکه این میوه در کاهش تری گلیسرید و کلسترول در بدن نقش بسیار مهمی دارد. همچینین می توان از خواص دارویی گیاه شیر پنیر نیز استفاده نمود.
- کاهش وزن و لاغری : زالزالک باعث سوزاندن چربی‌ها شده و کالری اضافی در بدن را از بین میبرد.
- آرام بخش : از چایی زالزالک استفاده کنید.
- رفع مشکلات بی‌خوابی و انقباضات مکرر عضلانی : زالزالک فشار خون را کاهش داده و همین امر باعث می شود که خواب طولانی تری را تجربه کنید.
- ضد اسکلروز
- تقویت معده
- بهبود و رفع التهاب معده و صفرا: از میوه ی نارس و کال آن استفاده شود.
- افزایش جریان خون : زالزالک عروق کرونر قلبی اکسیژن مورد نیاز سلولها را به آن ها رسانده از و از درد های ناشی از نرسیدن آن جلوگیری میکند.
- تنظیم فشار خون : به افرادی که فشار خون بالا دارند توصیه می شود که از زالزالک برای کاهش میزان فشار خون استفاده کنند.از مهمترین خواص زالزالک تنظیم میزان فشار خون می باشد و از افت ناگهانی فشار خون نیز جلوگیری می کند.
- کاهش قند خون: مصرف این میوه در بیماران دیابتی علاوه بر کاهش قند خون باعث تنظیم میزان فشار خون نیز میگردد.
- جلوگیری از بیماری های کبدی : از آن جایی که کبد عضو بسیار مهمی در بدن می باشد و بسیاری از سموم بدن در آن تجمع پیدا می کنند مستعد بیماری است. پس زالزالک از بروز بیماری های کبدی جلوگیری نموده و باعث تقویت کبد می شود. همچنین برای جلوگیری از کبد چرب می توان از خواص مریم گلی استفاده نمود.
- درمان روماتیسم: زالزالک روماتیسم را برطرف نموده و مانع بروز آن می گردد، همچنین می توان از خواص گیاه برنجاسف نیز برای درمان روماتیسم استفاده نمود.
- جلوگیری از خونریزی معده
- اشتها آور : رنگ زرد و صورتی این میوه در بدن تبدیل به ویتامین A شده و اشتها را زیاد می کند.
- درمان کم خونى و سل
- درمان ورم روده
- درمان تکرر ادرار
- رفع سردرد شدید : از شربت زالزالک همراه با شکر سرخ استفاده گردد.
- تقویت و بهبود بینایی: زالزالک حاوی ویتامین A بوده که باعث حفظ و تقویت بینایی میشود و همچنین از رشد آب مروارید جلوگیری میکند. به این منظور از چای زالزالک استفاده گردد.
- ازدیاد شیر مادران شیرده و افزایش کیفیت آن : از میوه ی تازه ی زالزالک استفاده نمایید.
طریقه ی تهیه و مصرف چای زالزالک
به منظور استفاده از خواص شگفت انگیز زالزالک از چای و یا دمنوش آن استفاده نمایید.
آب را جوش آورده 3 الی 4 عدد زالزالک به آن اضافه کنیدو به مدت 8 تا 10 دقیقه صبر کنید، سپس زالزالک ها را از آن خارج نموده درون یک فنجان بریزید و نوش جان کنید.
از آنجایی که گل و برگ های این میوه نیز دارای خواص درمانی فراوانی می باشد می توان به چای زالزالک مقداری برگ و گل خشک شده به آن اضافه نمود.
ترکیبات شیمیایی زالزالک
ترکیبات شیمیایی موثر موجود در زالزالک عبارت‌اند: از فلاوونوئیدها، آنتوسیانیدین‌ها، پروآنتوسیانیدین‌ها و … که همگی از آنتی‌اکسیدان‌های بسیار موثر و قوی بوده که حساسیت رگ‌های خونی را کاهش داده و از آسیب عوامل مخرب ایجادکننده اکسیداسیون (مانند آلودگی‌ها، دود سیگار، مواد شیمیایی موجود در غذاها و…) در رگ‌ها جلوگیری میکنند. در نتیجه فعالیت این آنتی‌اکسیدان‌ها،میزان گرفتگی عروق کاهش نموده و غذا رسانی به سلول‌های قلبی تسهیل میگردد و در نتیجه باعث بهبود جریان خون قلبی و نهایتاً بهتر شدن عملکرد ماهیچه‌های قلب شده و خستگی را کاهش داده و دردهای آنژینی را تسکین می دهد.
موارد احتیاطی و منع مصرف
مصرف چای زالزالک به همراه گل و برگ های آن در مقادیر زیاد ممکن باعث بروز موارد زیر گردد.
- تپش قلب
- لکه های پوستی خفیف
- سردرد
- میگرن
- خستگی
- تهوع
- تپش قلب
- علائم بیماری های روده و معده ای و خواب آلودگی
- مصرف زیاد این گیاه برای خانم های باردار و شیرده مناسب توصیه نمی گردد.
- هسته ی این میوه سمی بوده و آسیب جدی به بدن می رساند، پس زیر نظر پزشک مصرف گردد.
تداخل دارویی
زالزالک با بسیاری از داروهای بیماران قلبی، فشارخون و گوارشی تداخل داشته و مصرف آن ممکن است عملکرد داروهای مربوط به نارسایی قلبی، فشارخون بالا، آنژین، آریتمی قلبی و … را محدود کند.
نکات بیشتر در مورد زالزالک
میوه ی زالزالک را درهنگامی که بطور کامل رسیده و رنگ انداخته مصرف نمایید تا دچار ناراحتی های گوارشی ناشی از خام بودن میوه نگردید.
میوه زالزالک اگر به خوبی خشک شود تنها مقداری از ویتامین C ی خود را از دست داده ولی دیگر ترکیبات شیمیایی خود را حفظ می کند. لذا برای داشتن زالزالک خشک باید آن را در محلی که هوایش دائما عوض می شود نگهداری نمود.
[ type=”green”]در اینجا تمامی خواص ریز و درشت ممکن است ذکر نشده باشد، در صورتی که در خانواده شما یا محل زندگی شما از این گیاه برای موارد دیگری استفاده می شود آن مورد را در بخش نظرات با ما در میان بگذارید تا پس از بررسی به مطلب اضافه شود.
گرد آوری و تنظیم : نماگرد
