آشنایی با گیاه گل ختمی
گل ختمی گیاهی است علفی و چند ساله که بلندی آن به حدود ۲ متر می رسد. ساقه های آن کرکدار و به رنگ خاکستری می باشد.برگهایش پهن ، دندانه دار و به شکل قلب می باشد. گلهای آن درشت سفید رنگ و مایل به قرمز یا ارغوانی است که در اواخر تابستان پدیدار می گردد. این گیاه بومی مناطق شرق مدیترانه است. از گیاه گل ختمی برای طعم دادن به غذا استفاده می کنند. همچنین به دلیل دارابودن گلهای زیبا به صورت گیاه زینتی در باغچه ها هم کاشته می شود. گیاه ختمی چند نوع دارد : ختمی بنفش ، ختمی سفید، ختمی سیاه که از بین این ها ختمی بنفش خواصش بیشتر است.
کشورهای آفریقایی از دم نوش گل ختمی جهت درمان یبوست، علائم سرماخوردگی، سرطان، بیماری کبد استفاده می نمودند. یونان باستان، از جوشانده ی گیاه گل ختمی با عسل جهت درمان زخم‌ها، اسهال خونی، درد سیاتیک و دندان درد استفاده می نمودند.
همچنین در مصر باستان از دم نوش گل ختمی برای درمان بیماریهای عصبی و قلبی، کاهش دمای بدن و افزایش دهنده ادرار استفاده می‌کردند.طبق مطالعات انجام شده گل ختمی فشارخون و کلسترول بالا را بشدت کاهش داده است.
انواع گونه های ختمی
ختمی کوهی
ختمی کوهی کاملا خودرو بوده و ارتفاعی۴۰ سانتی متر با برگهای پهن سبز کم رنگ و گلهای سفید دارد همچنین نسبت به انواع دیگر دارای خواص بیشتری بوده و نسبت به کم آبی مقاوم و دوره گل دهی آن معمولاً اواخر تابستان می باشد .اگر گلهای این نوع از ختمی چیده نشوند تخمها به صورت دایره ای درون تخمدان می رسند که تخمها نیز به صورت استوانه ای پهن و باریک با اطراف بر آمده و کنگره دار و وسط تو رفته و به رنگ سیاه به وجود می آیند.
ختمی باغی
نوع دیگر گل ختمی، باغی می باشد که در مقابل کم آبی مقاوم نبوده و کمتر خودرو می باشد و ارتفاعش بیش از دو متر است.همچنین در اکثر فصول سال گل داشته و هرچند در زمستان تعداد گلهای آن بیشتر است گل‌ها نیز پایایی زیادی دارند و مدت‌ها بر گیاه می مانند بنابراین به عنوان گلهای تزیینی هم کاشته می شوند .این نوع ختمی دارای چندین رنگ است که بیشتر به رنگهای قرمز و صورتی و سفید و بنفش دیده می شوند . همچنین اندازه گل نیز در انواع مختلف فرق می کند و گلهای رنگ بنفش معمولاً کوچک بوده و رنگهای دیگر بزرگتر می باشد و اما برگهای این نوع نیز مانند برگ گل ختمی کوهی است اما کمی اندازه آن بزرگتر بوده و رنگ آن نیز سبز روشن تر می باشد و اختلاف مهم دیگر هم نداشتن کرک بر روی برگ می باشد . همچنین از لحاظ خاصیت دارویی هم مانند نوع کوهی نیست.
خواص درمانی گیاه گل ختمی
طبع گیاه گل ختمی گرم و تر است.
خواص گل ختمی برای پوست
- جوان‌سازی پوست : گل ختمی به کاهش تاثیر ورم کمک نموده و پوست را جوان‌سازی می کند.
- درمان زخم‌ها، سوختگی‌ها و جای زخم‌ها : گیاه گل ختمی به فرآیند اکسید سلول‌ها کمک نموده و در درمان زخم‌ها، سوختگی‌ها و جای زخم‌ها بسیار موثر می باشد.
- ضد التهاب : گل ختمی ضد التهاب بوده و قدرت ایمنی سلول‌ها را افزایش می‌دهد.
- تاخیر پیری : یک ترکیب موجود در این گیاه کاهش سطح هیالورونیداز کمک نموده و بعنوان یک ترکیب ضدپیری عمل می‌نماید.
- نرمی و درخشش پوست : این گیاه، پوست را نیز هیدراته نموده و از خشکی آن جلوگیری می‌کند و باعث نرمی و درخشش آن می گردد.
خواص گل ختمی برای مو
از بین بردنده باکتری های پوست سر : وجود مایعی لزج موجود در روغن گل ختمی به تنظیم و از بین بردنده باکتری‌های پوست سر کمک می کند.
درمان خارش و پوست سر خشک : روغن موجود در گل ختمی حاوی ترکیباتی است که در رفع خارش مو و پوست سرخشک موثر می باشد. همچنین می توان از روغن آمله استفاده کرد.
جلوگیری از ریزش مو : روغن گل ختمی مانند یک عامل ضد شکنندگی عمل نموده که از ریزش مو جلوگیری نموده و آن را کاهش می‌دهد و همچنین باعث رشد سریع موها می گردد.
درمان شپش سر
خواص گل ختمی برای سلامتی
- رفع گلو درد :گل ختمی، برای به درمان تورم و درد گلو و همچنین به مایع شدن خلط کمک نموده و در نتیجه، گرفتگی ریه را رفع می‌کند. به این منظور جوشانده گل ختمی را بصورت غرغره استفاده کنید .
- درمان سرماخوردگی
- کاهش مشکلات تنفسی و درمان آسم : از دمنوش این گیاه استفاده نمایید. برای تهیه این چای، ریشه گیاه را آسیاب کنید.
- پاکسازی و تسکین دستگاه گوارش و مثانه
- درمان کیست‌هایی بدن : از ریشه ی این گیاه استفاده گردد.
- افزایش گردش خون : روزانه ۵ میلی‌لیتر دمنوش ختمی میل نمایید.
- درمان خونریزی لثه : گل ختمی به دلیل خواص ضد التهابی از خونریزی و تحریک لثه کمک می‌کند.
- افزایش تولید شیر مادر: ریشه و برگهای این گیاه را بجوشانید.
- جلوگیری از سقط جنین
- درمان تب : تب می‌تواند نشانه این باشد که بدن در حال مبارزه با باکتری و ویروس‌هایی است که به سیستم ایمنی حمله می نماید که گل ختمی یکی از گیاهان دارویی است که در درمان تب بسیار مفید می باشد.
- درمان گزیدگی مار و نیش حشرات : برگ له شده ختمی را روی موضع قرار دهید.
- بهبود اختلالات گوارشی : جهت عملکرد بهتر و سریع‌تر لوله گوارش این گیاه را با عسل استفاده نمایید. پژوهش ها نشان داده استفاده از دمنوش خوشاریزه باعث بهبود اختلالات گوارشی می گردد.
- تنظیم سطح قند خون : کربوهیدرات‌ها، فلاونوئیدها و ساکاروز موجود در این گیاه به نظیم سطح قند خون کمک می کنند.
- دفع سنگ کلیه : مقداری برگ و گل ختمی در یک فنجان آب جوش ریخته و به مدت 7 تا 10 دقیقه دم نموده و میل کنید.
- درمان عفونت کلیه و مجاری ادراری :25 گرم ریشه گل ختمی را در یک لیتر آب جوشانده و بصورت دمنوش مصرف نمایید.
- بهبود ریفلاکس معده به مری : 25 گرم ریشه گل ختمی را در یک لیتر آب جوشانده و استفاده نمایید.
- درمان مبتلایان به دیابت : در دیابت نوع ۱ انسولین که هورمون تجزیه‌کننده گلوکز در بدن است به میزان کافی تولید نمی‌شود در حالی که در دیابت نوع ۲ انسولین کافی تولید می‌شود اما به درستی قادر به انجام فعالیت‌های طبیعی خود نمی باشد. فرولیک اسید که از برگهای این گیاه تهیه می گردد این امکان را به دیانتی ها می دهد تا در درمان دیابت کارایی بیشتری ار خود نشان دهد.
- درمان التهاب معده و زخم : از مصرف روزانه دم کرده گل ختمی استفاده گردد.
- تسکین دهنده درد
- ملین و ادرارآور
- درمان اختلالات هضمی مانند کولیت
- برطرف کننده یبوست
- درمان بیماریهای تنفسی
- درمان سرفه های خشک
- تنظیم عادت ماهیانه
- کاهش وزن
- جلوگیری از تشکیل چربی در کبد
خواص درمانی ریشه گیاه گل ختمی
- بهبود اسهال خونی : 10 گرم ریشه ختمی را پوست کنده و خرد کرده و در یک لیتر آب سرد خیس نمایید و پس از 8 ساعت آنرا صاف کرده و نگهدری کنید این مایع در رفع اسهال خونی بسیار مفید می باشد .
- برطرف نمودن ناراحتی های پوستی
- رفع سرفه های خشک
- پایین آوردن تب
- ازدیاد ادرار
- برطرف نمودن ترشحات عادت ماهیانه
- رفع تورم
- برطرف نمودن ناراحتی های دستگاه ادراری
- تنظیم قند خون
خواص درمانی برگ گیاه گل ختمی
جهت بهره از خواص درمانی گیاه گل ختمی موارد زیر را بصورت ضماد استفاده نمایید.
- برطرف کردن دمل ها و ورم پستان و ورم معده
- برای التیام شکستگی ها : از ضماد این گیاه استفاده گردد.
- برطرف کردن درد سیاتیک
- برطرف نمودن رعشه
- درمان ورم بناگوش
طریقه ی تهیه دمنوش گل ختمی
تهیه دمنوش گیاه گل ختمی : گل ختمی به میزان یک قاشق غذاخوری را در قوری ریخته و آب جوش را به آن اضافه نمایید و اجازه دهید به مدت 15 دقیقه دم بکشد. در صورت تمایل آن را با کمی عسل شیرین کنید.
تهیه دمنوش ریشه گیاه گل ختمی : ابتدا ریشه آن را تمیز نموده و در یک لیتر آب جوش ریخته و به مدت 30 دقیقه دم کنید،پس از سرد شدن آن را از صافی عبور داده و در صورت تمایل می توانید آن را با عسل شیرین کنید.
طریقه ی مصرف گل ختمی
خیسانده ریشه ختمی: 10 گرم ریشه ختمی را پوست کنده و خرد کرده و در یک لیتر آب سرد خیس نمایید و پس از 8 ساعت آنرا صاف کرده و نگهداری کنید. این مایع در رفع اسهال خونی بسیار مفید می باشد.
دم کرده ختمی: در حدود 20 گرم ریشه ختمی را تمیز کرده و خرد کنید و آنرا در یک لیتر آب جوش ریخته و بگذارید بماند تا سرد شود. سپس آنرا صاف کرده و با عسل مخلوط کنید.
دم کرده گل ختمی : 20 گرم گل خشک شده ختمی را در یک لیتر آب جوش بریزید و بگذارید بماند تا سرد شود. سپس آن را با قند یا عسل شیرین نمایید.
نکته : گیاهان دارویی مانند گل ختمی که دارای ترکیبات لعابدار هستند را نباید روی شعله مستقیم قرار داد، زیرا حرارت مستقیم باعث تغییر ترکیب گیاه می گردد.
ترکیبات شیمیایی گیاه گل ختمی
ترکیبات شیمیایی موجود در گیاه گل ختمی عبارت است از : موسیلاژ،فلاونوئید، پکتین، قندها، آسپاراژین و کمی استرول
موارد احتیاطی و منع مصرف
- مصرف آن برای زنان باردار و مادران شیرده توصیه نمی گردد.
- افراد سرد مزاج هستند ختمی را همراه با عسل میل کنند.
تداخل دارویی
گیاه گل ختمی می‌تواند تاثیری در در فرآیندی که بدن استامینوفن را فرآوری می‌کند داشته باشد، هرچند این تاثیرگذاری احتمالا بسیار ضعیف می باشد.
[ type=”green”]در اینجا تمامی خواص گل ختمی ممکن است ذکر نشده باشد، در صورتی که در خانواده شما یا محل زندگی شما از این گیاه برای موارد دیگری استفاده می شود آن مورد را در بخش نظرات با ما در میان بگذارید تا پس از بررسی به مطلب اضافه شود.
گرد آوری و تنظیم : نماگرد
