۳۵ خواص درمانی تخم کتان برای لاغری و سلامتی | عوارض مصرف آن

[ type=”blue”]تخم کتان یا بذر کتان که به دانه قناری مشهور است یکی از مهم ترین و کارآمدترین بذرها در گیاهان دارویی ایران می باشد. از مهم ترین خواص درمانی تخم کتان حفظ پوست، جلوگیری از چاقی مفرط و کاهش کلسترول خون می باشد.

آشنایی با تخم کتان

تخم کتان یا تخم بزرک دانه‌ای ریز از درخت کتان می باشد. این درخت از قدیمی ترین درختانی است که در مصر باستان و چین به بار می نشیند. بذر حاصل از درخت کتان به رنگ های قهوه‌ای، قهوه‌ای مایل به زرد و طلایی بوده که هر سه رنگ آن دارای ویژگی های تغذیه ای مشابهی هستند. تخم کتان از غنی‌ ترین گیاهان در دسته‌ای از اسیدهای چرب امگا ۳ است که با نام آلفا لینولنیک اسید «ALA» معرفی شده است. محل رویش این بذر در اروپا و آسیا می باشد و همچنین ار نظر داشتن خواص درمانی از با ارزش ترین بذر ها به شمار می آید.

پادشاه شارلمانی در قرن هشتم، به مزایای سلامتی بذر کتان ایمان داشت، بدین جهت تمایل داشت افراد وفادار به وی از این بذر مصرف کنند. و به جهت اینکه از این موضوع اطمینان پیدا کند، قانونی در این مورد تصویب کرده بود.

 

خواص درمانی تخم کتان 

خواص تخم کتان برای پوست و مو

• حفاظت پوست در برابر اشعه‌ی مضر آفتاب : تخم کتان به عنوان یک محافظ مناسب پوست در برابر اشعه‌ی خورشید نیز عمل می نماید و این دانه‌ها به علت خواص ضد التهابی و ضد عفونی‌ کننده‌ ی از پوست در برابر اشعه‌ی مضر UV محافظت می‌کنند.
• رفع خشکی و شوره سر : چربی‌های ALA موجود در دانه‌های کتان چربی‌های مهم و همچنین ویتامین‌های گروه ب را تامین نموده و در نتیجه می تواند به کاهش خشکی و شوره زدن سر کمک نماید.
• آبرسانی پوست و مو : روغن دانه‌ی کتان دارای مقادیر بسیار زیای از چربی‌ های مفید می باشد. به این منظور ۱-۲ قاشق غذاخوری از این روغن را به صورت خوراکی مصرف نموده و یا این روغن را با اسانس مخلوط نموده و به صورت مرطوب کننده‌ پوست استفاده کنید.
• سلامت پوست، مو و ناخن‌ : به این منظور ۲ قاشق غذاخوری تخم کتان به نوشیدنی‌های‌تان یا ۱ قاشق غذاخوری روغن تخم کتان به به برنامه‌ی غذایی روزانه‌تان اضافه نمایید.

 

• درمان راش پوستی : تخم کتان دارای خواص ضد التهابی، نرم‌کننده و تغذیه‌کننده است. به این منظور یا از یک ژل تهیه شده از تخم کتان استفائه نموده و یا روغن کره کاکائو و روغن تخم کتان را با هم مخلوط نموده و این ترکیب را موضوع مورد نظر ماساژ دهید . این روند تا بهبودی حاصل تکرار نمایید.
• حذف سلول‌های مرده‌ی پوست : به این منظور ماست، پودر تخم کتان و مقدار کمی عسل را با هم مخلوط نمایید و این اسکراب را روی صورت‌تان پخش نموده و اجازه دهید به مدت ۱۰ دقیقه بر روی پوست بماند. این روند را دو بار در هفته تکرار نمایید.
• درخشان کننده پوست : از جمله خواص تخم کتان ترمیم سلول‌های پوست است. این دانه‌ های حاوی مقادیر زیادی اسید چرب امگا ۳ و لیگنان هستند که باعث روشن‌تر، درخشان‌تر و براق‌تر شدن پوست می گردد.
• درمان آکنه، روزاسه و اگزما: تخم کتان آکنه را براحتی از بین می برد، برای درمان آکنه نیز می توان به از گیاه برهان استفاده نمود.

خواص تخم کتان برای سلامتی 

• سلامت دستگاه گوارش : وجود ماده ی لیزاب ( لیزاب فیبری به شکل ژل و محلول در آب است ) در تخم کتان باعث بهبود عملکرد دستگاه گوارش می گردد. این لیزاب می‌تواند مواد غذایی را در معده نگه دارد تا از ورود سریع آن به روده‌ی کوچک که می‌تواند جذب مواد غذایی را افزایش دهد جلوگیری نماید، همچنین وجود فیبر محلول و نامحلول در آن می‌تواند روده‌ی بزرگ را سم‌ زدایی نموده و از دست دادن چربی را پشتیبانی کند و در نتیجه میل شدید به خوردن قند را کاهش دهد. به این منظور مصرف رورانه ی ۳۰-۴۰ گرم مواد غذایی پرفیبر در طول روز توصیه می گردد.
• پاکسازی دستگاه گوارش : دو قاشق غذاخوری از دانه‌ی کتان شامل ۵ گرم فیبر یا ۴/۱ از فیبر  می باشد که فیبر موجود در این دانه‌  به باکتری‌های مفید در روده‌ی بزرگ‌تان غذا می‌رساند و همچنین این باکتری‌ها می‌توانند به پاک‌سازی مواد زائد از سیستم گوارش‌ کمک نمایند.
• کاهش وزن : کتان سرشار از چربی‌های سالم و فیبر می باشد که این امر باعث می گردد فرد به مدت طولانی‌تری احساس سیری داشته باشد و بنابراین کل کالری دریافتی‌ کم‌تر شده و کاهش وزن را در پی دارد. همجنین چربی‌های ALA ممکن است به کاهش التهاب کمک نماید و این برای کاهش وزن بسیار مهم از آن جهت که یک بدن ملتهب تمایل به حفظ اضافه وزن دارد. به این منظور چند قاشق چای خوری پودر تخم کتان را در وعده های غذایی خود مثل سوپ، سالاد بگنجانید. علاوه بر این می توان از خواص درمانی کندر برای لاغری استفاده نمود.

 

 

• کاهش کلسترول :  تحقیقات ژورنال تغذیه و متابولیسم (nutrition and Metabolism) نشان می دهد که  دانه‌ی کتان به طور طبیعی سطح کلسترول را کاهش می دهد. فیبر محلول موجود در دانه‌ی کتان، چربی و کلسترول را در دستگاه گوارش به دام انداخته به طوری که این دو دیگر قابل جذب نخواهند بود. همچنین فیبرهای محلول صفرا را که از کلسترول در کیسه صفرا ساخته می‌شود، به دام می‌اندازند و سپس صفرا از طریق دستگاه گوارش دفع می گردد و به این ترتیب بدن مجبور شده که از کلسترول اضافی در خون استفاده کند و این به معنای کاهش کلسترول می باشد.
• درمان بیماری سلیاک : تخم کتان فاقد گلوتن می باشد و همچنین خاصیت ضد التهابی دارد بنابراین تخم کتان برای کسانی که مبتلا به درمان بیماری سلیاک هستند بسیار مفید می باشد.
• ایجاد تعادل هورمونی، سلامت سلولی و مبارزه با روند پیری : تخم کتان سرشار از آنتی‌ اکسیدان می باشد و همچنین وجود لیگنان‌ها، پلی‌فنول‌های باعث ایجاد موارد مدکور می گردد.
• ضد ویروسی و ضد باکتری‌ : لیگنان‌های موجود در تخم کتان به کاهش  علائم سرماخوردگی و آنفلوانزا کمک می کند.
• درمان بیماری کرون یا دیگر بیماری‌های گوارشی : ALA موجود در کتان به حفاظت از پوشش دستگاه گوارش و حفظ سلامت دستگاه گوارش کمک می نماید و می‌تواند به کاهش التهاب روده کمک کند.
• درمان یبوست : به این منظور ۱ تا ۳ قاشق غذاخوری روغن دانه‌ی کتان را با ۲۲۵ گرم آب هویج میل نمایید. روش دیگر درمان یبوست: چهار گرم مصطکی، چهار گرم هلیله‌ی کابلی، چهار گرم برگ سنا، چهار گرم تخم رازیانه، یک گرم پودر هل کوبیده و دو گرم پودر زنجبیل را با هم مخلوط و بعد از غذا میل شود.
• بهبود عملکرد کلیه : تحقیقات نشان داده که تخم کتان در افراد مبتلا به بیماری لوپوس باعث بهبود عملکرد کلیه ها می شود. درصورتیکه مبتلا به بیماری لوپوس هستید قبل از مصرف تخم کتان با پزشک مربوطه مشورت نمایید.

 

• درمان سرطان پستان، پروستات، تخمدان و سرطان روده‌ی بزرگ : مطالعه‌ای ژورنال تحقیقات سرطان بالینی نشان داد که مصرف دانه‌ی کتان خطر ابتلا به سرطان پستان و آندومتر و تخمدان را کاهش  می دهد. همچنین سه لیگنان موجود در تخم کتان می‌تواند توسط باکتری‌های روده به آنترولاکتون و انترودیول که به طور طبیعی هورمونها را متعادل می‌کنند، تبدیل نماید و ممکن است دلیل این‌ که دانه‌ی کتان خطر ابتلا به سرطان سینه را کاهش می‌دهد هم همین موضوع باشد.یکی دیگر از مطالعاتی که در ژورنال تغذیه به چاپ رسید نشان داد که لیگنان موجود در دانه‌ی کتان ممکن است خطر ابتلا به سرطان  را کاهش دهد.
• درمان علائم یائسگی : لیگنان موجود در کتان مزایایی برای زنان یائسه داشته و می‌توان آن را به عنوان جایگزینی برای درمان جایگزینی هورمون استفاده نمود زیرا لیگنان خواص استروژنی دارد.
• درمان مشکلات قاعدگی : لیگنان‌ها، اسید آلفا لینولنیک و سایر ترکیبات فعال بیولوژیکی هستند که به درمان مشکلات قاعدگی کمک می‌کنند. به این منظور ۱ یا ۲ قاشق غذاخوری از پودر کتان را همراه با ۱ قاشق غذاخوری روغن دانه‌ی کتان مخلوط نموده و در صبحانه میل نمایید.
• کاهش خطر بیماری‌های قلبی عروقی : تخم کتان از تجمع پلاک در رگ‌های خون جلوگیری می کند و مقدار زیادی اسید چرب امگا -۳ و اسید آمینه در تخم کتان به کاهش تشکیل پلاک آترواسکلروزیس کمک می‌ نماید و همچنین باعث نرمال شدن ضربان قلب و تنظیم فشار خون می‌ گردد.

 

• درمان دیابت : لیگنان‌های موجود در این بذر سطح قند خون را به حالت عادی نگه داشته و در افراد دچار عدم تحمل گلوکز، این دانه‌های کوچک حساسیت را بهبود می‌بخشند.
• جلوگیری از گرگرفتگی : لیگنان‌های موجود در تخم کتان باعث محافظت بدن در برابر گرگرفتگی می شود .به این منظور ۲ قاشق غذاخوری تخم کتان خرد شده را دو بار در روز با ماست، میوه، غلات یا آب مخلوط نمده و بخورید.
• کاهش فشار خون بالا : تخم کتان باعث کاهش فشار خون بالا
• کاهش افسردگی : تخم کتان می تواند به هایپرتنشن (حالت بالا رفتن فشار خون و استرس روانی) کمک بسیار زیادی کند.
• حفظ و سلامت کبد : یک مکمل ۱۰۰ میلی‌گرمی تخم کتان را مصرف کنید.
• افزایش باروری مردان : اسید‌های چرب ضروری موجود در روغن تخم کتان، باعث بهبود سلامت اسپرم‌ها می‌شود و خواص ضد التهابی این روغن مانع از بزرگ شدن غده‌ی پروستات شده و باروری را در مردان افزایش می‌دهد.
• کاهش سطح تری گیلیسیرید : در یک آزمایش تحقیقاتی مشاهده شد که بعد از ۱۲ هفته مصرف مکمل تخم کتان، سطح تری گلیسیرید و علائم التهابی کاهش یافته است.
• پیشگیری از عفونت قارچی : پلی‌فنول‌های لیگنان از رشد پروبیوتیک‌ها در روده حمایت کرده و همچنین مخمر و کاندیدای موجود در بدن را که مسئول به وجود آمدن عفونت‌های قارچی هستند از بین می ببرد.
• رفع عفونت‌های مجاری ادراری : لیگنان موجود در تخم کتان علائم عفونت مثانه و مجاری ادراری را رفع می کند.

[ type=”red”]گیاه دیگری که در رفع عفونت مجاری ادرای موثر می باشد گیاه علف خرس نام دارد.

• کمک به سندرم تونل کارپال : سندرم تونل کارپال شایع‌ترین نوروپاتی به دام افتادن عصب شناخته میشود که در نتیجه فشردگی عصب میانی در ناحیه تونل کارپال به وجود می آید .در مطالعه ای مشاهده شد که روغن تخم کتان به صورت مصرف مکملی شدت علائم و را بهبود بخشیده و به بهبود عملکرد افرادی که از سندرم تونل کارپ رنج می‌برند کمک می کند.
• التیام زخم ها : روغن تخم کتان در التیام زخم‌ها و بازسازی بافت‌ها نقش موثری دارد. همچنین می توان آن را با گیاه لباشیر استفاده نمود.
• کاهش سندرم خشکی چشم : سندرم خشکی چشم( یک ناراحتی پزشکی است که باعث می‌شود چشم‌ها اشک کافی تولید نکنند ) که باعث ایجاد عدم رطوبت کافی در چشم‌ها شده است را می توان با روغن و یا تخم کتان برطرف نمود و دلیل آن وجود امگا۳ می باشد.
• تقویت سیستم ایمنی بدن : امگا۳ و لیگنان موجود در تخم کتان عملکرد سلول‌های ایمنی را بهبود می‌بخشد و به حفظ قدرت آن کمک می‌کند.
• حفاظت از سلامت استخوان‌ها : لیگنان‌ها و اسیدهای چرب امگا۳ موجود در تخم کتان به جلوگیری از پوسیدگی و شکستگی و ترک خوردگی استخوان‌ها کمک می‌کنند.

طریقه تهیه چای تخم کتان 

یک قاشق پودر تخم کتان را در قوری ریخته و آب با دمای ۷۰ یا ۸۰ درجه به آن اضافه نموده و به مدت ۳۰ دقیقه دم کنید سپس آن را از صافی عبور داده و میل کنید.

 

طریقه تهیه ی آب تخم کتان 

کاربرد تخم کتان در مواد غذایی 

• در زمان خوردن صبحانه، آن را به شیر و کورن فلکس خود اضافه نمایید.
• در زمان صرف ناهار، دانه های تخم کتان را به سالاد خود اضافه نموده و میل کنید.
• می توان آن را با آب میوه مخلوط  و میل کرد.
•  آن را به انواع سالادها و یا سوپ ها اضافه کنید.
•  می توان آن را به ماست و یا دوغ خود اضافه نموده و میل کنید.
• آن را به سس گوجه فرنگی و یا آب انواع گوشت ها اضافه و میل نمایید.
•  آن را به گوشت چرخ کرده اضافه و سپس با آن کوفته و یا کباب درست کنید.

ترکیبات شیمیایی موجود در گیاه 

تخم کتان سرشار از ویتامین E و B، آهن، منیزیم، پتاسیم و امگا 3 می باشد.

 

موارد احتیاطی و منع مصرف

• محققان اظهار داشته اند مردانی که ابتلا به سرطان پروستات می باشند، از مصرف تخم کتان پرهیز نمایند.
• افرادی که به تشنج مبتلا هستد از مصرف تخم کتان پرهیز کنید زیرا ممکن است این اختلال را بدتر کند.
• حرارت دادن تخم کتان نیز ممکن است سبب تجزیه‌ی اجزای تشکیل‌دهنده و بروز اختلال شده و همچنین تخم کتان در مقدار بسیار زیاد مصرف نگردد زیرا حاوی برخی از خواص سیانیدی است که می‌توانند منجر به مرگ فرد شوند.
• مصرف آن برای زنان باردار و شیرده به دلیل داشتن استروژن ممنوع است چون ممکن است بر نوزاد تاثیر بگذارد.
• هنگام مصرف تخم کتان، مقدار زیادی آب بنوشید.
• در صورت بروز سوزش، راش یا تنگی نفس مصرف تخم کتان را بلافاصله متوقف کنید.
• تخم کتان نرسیده یا خام به علت سمی بودن قابل مصرف نمی باشد.
• مصرف تخم کتان ممکن است باعث اسهال، گرفتگی، باد و نفخ شکم گردد.

تداخل دارویی

استفاده از تخم کتان با بعضی از داروهای ضد التهاب، داروهای مسکن، رقیق کننده خون، فشارخون، کلسترول خون، داروهای هورمونی و داروهای دیابت ممکن است تداخل داشته باشد. همچنین تخم کتان را با احتیاط در کنار مخمر سنت جان و یا سنبل الطیب مصرف نمایید.

 

ویدیو خواص و فواید تخم کتان

نکات بیشتر درباره تخم کتان

• روغن تخم کتان  Flax Seed Oil نامیده می شود که  می توان آن را از فروشگاههای گیاهان دارویی و یا برخی از داروخانه ها خریداری نمود و البته نوجه داشته باشید که آن در یخچال نگهداری کنید .
• ز آنجایی که تخم کتان یک دانه روغنی است، خرید تخم کتانی که قبلاً آسیاب شده ممکن است گذشت زمان سبب اکسیده شدن آن شده باشد پس بهتر است تخم کتان را خریداری کرده و خود آن را در منزل آسیاب نمایید.دانه های تخم کتان می توانند بیش از یک سال قابل مصرف باشند.
• بهتر است پودر تخم کتان را در دمای اتاق نگهداری کنید.
• میزان مصرف تخم کتان برای افراد سالم و بزرگ سال که در مصرف آن محدودیتی ندارند، یک قاشق سوپ خوری در روز می باشد.
• مصرف جوانه‌ی کتان نیز راه فوق‌العاده‌ای برای بهره‌مندی حداکثری از خواص آن است. خیساندن تخم کتان و جوانه‌ زدن آن موجب نابودی اسید فیتیک موجود در تخم کتان شده و جذب مواد معدنی موجود در آن را افزایش می‌دهد.
• تخم کتان را نیز با آب یا مایعات فراوان میل کنید.

نکته قابل توجه : گیاهان دارویی همواره در سلامتی انسان نقش بسیاری داشته اند اما مصرف بیش از حد آن ممکن است خطرات و عوارض جبران ناپذیری به همراه داشته باشد. ذکر این نکته ضروری است که مطالب درج شده در این بخش از سایت نماگرد صرفا جنبه ی اطلاع رسانی و بالا بردن آگاهی نسبت به گیاهان دارویی داشته و بهتر است قبل از استفاده از هرگونه گیاهان دارویی حتما با پزشک مربوطه مشورت گردد.

 

[ type=”green”]ممکن است در این مطلب تمامی خواص تخم کتان ذکر نشده نباشد، در صورتی که در خانواده شما یا محل زندگی شما از این گیاه برای موارد دیگری استفاده می شود آن مورد را در بخش نظرات با ما در میان بگذارید تا پس از بررسی به مطلب اضافه شود.

گرد آوری و تنظیم : نماگرد