احکام مربوط به مس میت از نگرش مراجع تقلید
غسل مس میت یکی از غسل های واجب است که به سبب لمس کردن میت قبل از غسل دادن او بر انسان واجب می شود .اهل سنت این غسل را واجب نمی دانند ولی شیعه آن را واجب می داند .ما در اینجا شما عزیزان را با احکام غسل مس میت آشنا می کنیم .در بخش مذهبی احکام دینی ما را مشاهده کنید
غسل مس میت چه زمانی واجب می شود؟
اگر بدن شخص زندهای به بدن انسان مردهای برخورد کند، با چند شرط بر او غسل مس میّت لازم میشود، این شرایط عبارتند از:
* آن جسد، جسد شهید نباشد (شهیدی که غسل ندارد).
* کسی که کشتن او به خاطر رجم یا قصاص واجب شده و قبلاً خودش غسل کرده نباشد.
* بچه سقط شدهای نباشد که هنوز چهار ماهش تمام نشدهاست.
*بدن میّت سرد شده باشد.
* بدن میّت را غسل نداده باشند؛ یعنی سه غسلش تمام نشده باشد.
* موی خود را به بدن میّت و همچنین بدن یا موی خود را به موی میّت نرسانده باشد در غیر اینصورت غسل لازم ندارد.
* اگر از انسان عضوی جدا شده، بایستی هم گوشت و هم استخوان با هم باشد، اگر قسمتی از بدن کسی از او جدا شود یا خود او مردهاست یا زنده، اگر مرده باشد یا بدنش را غسل دادهاند یا ندادهاند، اگر مرده باشد و بدنش را غسل داده باشند، که لمس آن عضو غسل ندارد، و اگر از مردهای باشد که هنوز بدنش را غسل ندادهاند، یا آن عضو از اعضایی است که اگر متصل هم بود و مسح میشد، غسل مس میّت لازم نبود (مانند موها)، یا از اعضای دیگر است، اگر صورت اول باشد(موها) غسل لازم نیست و اگر صورت دوم باشد، غسل مسّ میّت لازم است و اگر قسمت جدا شده، از انسانی باشد که خود زندهاست، سه صورت دارد: یا گوشت تنهاست و یا استخوان تنها (مانند دندان) و یا گوشت و استخوان هر دو با هم است که در صورت سوم مسّ آن غسل دارد و اما دو صورت قبل غسل مسّ میّت ندارد.
فتوای مراجع راجع به غسل مس میت
1-اگر کسی بدن انسان مردهیی را که سرد شده ولی هنوز غسل میت داده نشده -است، با پوست لمس کند یا جایی از دست و پا و صورت و سایر بدن خود را به هر جای بدن او برساند باید برای نماز و امثال آن غسل کند. این را «غسل مس میت» مینامند.
2- اگر با دستکش یا با حائل بودن چیزی به میت دست بزند، نیازی به غسل مس میت نیست.
3-کسى که غسل مسّ میّت بر او واجب شده، مى تواند به مسجد برود و قرآن بخواند و با همسر خود نزدیکى نماید، ولى براى نماز و مانند آن باید غسل کند و پس از آن برای نماز وضو، یعنى کسى که غسل مسّ میّت بر او است مانند کسى است که وضو ندارد.
اگر کسی بدن انسان مرده ای را که سرد شده و غسلش نداده اند مس ّ کند یعنی جایی از بدن خود را به آن برساند باید غسل مس ّ میّت نماید، چه در خواب مس ّ کند چه در بیداری با اختیار مس ّ کند یا بی اختیار (حتی اگر ناخن و استخوان او به ناخن و استخوان میّت برسد باید غسل کند ) ولی اگر حیوان مرده ای را مس ّ کند غسل بر او واجب نیست
بهجت :چه مسلمان باشد چه کافر..
مکارم شیرازی : خواه با اختیار باشد یا بی اختیار، حتی اگر ناخن او به ناخن میّت برسد غسل واجب است.
اراکی : و این حکم اختصاص به مُرده انسان دارد.
نوری:باید بنا بر احتیاط واجب غسل کند.. (زنجانی:) بنا بر احتیاط باید غسل کند..
بهجت: و اگر وظیفه به جای غسل، تیمم دادن میّت است اگر بعد از تیمّم، کسی به میّت مثلًا دست بزند بنا بر اظهر غسل کردن بر او واجب نمی شود اگر چه احتیاط مستحب ّ این است که غسل کند.
برای مس ّ مرده ای که تمام بدن او سرد نشده غسل واجب نیست
مسأله 522 برای مس ّ مرده ای که تمام بدن او سرد نشده، غسل واجب نیست اگر چه جایی را که سرد شده مس ّ نماید.
اگر موی خود را به بدن میّت برساند
- اگر موی خود را به بدن میّت برساند یا بدن خود را به موی میّت یا موی خود را به موی میّت برساند ، غسل واجب نیست
مکارم: یا دست به موی میّت برساند احتیاط واجب آن است که غسل کند.
خوئی: چنانچه مو به حدّی بلند باشد که عرفاً مس ّ میّت بر او صدق نکند..
فاضل : مگر این که آن قدر موی کوتاه باشد که مس ّ میت بر آن صدق بنماید.
گلپایگانی، صافی، نوری: احتیاط واجب آن است که غسل کند.
تبریزی: بنا بر احتیاط غسل کند و لکن آن غسل برای نماز کافی نیست مگر آن که موی خود و موی میّت بلند نباشد که در این صورت غسل مس ّ میّت برای نماز کافی است.
اراکی: مسأله اگر موی خود را به بدن میّت برساند، غسل واجب نیست مگر آن که عرفاً بگویند مس ّ میّت شده مثل قسمت پایان مو که روی پوست را گرفته است و هم چنین اگر بدن خود را به موی میّت یا موی خود را به موی میّت برساند، غسل واجب نیست.
زنجانی: مسأله اگر موی ریز خود را به بدن میت برساند، یا بدن خود را به موی ریز میت یا موی ریز خود را به موی ریز میت برساند احتیاط آن است که غسل کند و این حکم در موهای بلند جاری نیست بلکه غسل مطابق احتیاط استحبابی است.
سقط جنین و مس بچه مرده
- برای مس ّ بچه مرده، حتی بچه سقط شده ای که چهار ماه او تمام شده غسل مس ّ میّت واجب است (بلکه بهتر استبرای مس ّ بچه سقط شده ای که از چهار ماه کمتر دارد غسل کرد) بنا بر این اگر بچه چهار ماهه ای مرده به دنیا بیاید ، مادر او باید غسل مس ّ میّت کند ، بلکه اگر از چهار ماه کمتر هم داشته باشد بهتر است مادر او غسل نماید.
این مسأله، در رساله آیت اللّه بهجت نیست
مکارم:و اگر کمتر از چهار ماه تمام باشد، احتیاط مستحب غسل است. هر گاه بچه چهار ماهه ای یا بیشتر، مرده بدنیا بیاید، مادر او بنا بر احتیاط واجب باید غسل مس ّ میت کند.
زنجانی: بلکه بنا بر احتیاط مستحب..
تبریزی:و بدنش سرد شده..
خوئی:) و بدنش سرد شده و ظاهر بدن مادر را مس ّ کند.. (زنجانی:) و بدنش سرد شده باشد..
اراکی:بنا بر احتیاط واجب باید..
زنجانی: بنا بر احتیاط..
خویی، تبریزی، زنجانی: بقیه مسأله ذکر نشده.
گلپایگانی: مسأله برای مس بچه مرده، حتی بچه سقط شده ای که چهار ماه او تمام شده و یا خلقتش تمام شده اگر چه کمتر از چهار ماهه باشد غسل واجب است بلکه بنا بر احتیاط مستحب، برای مس ّ بچه سقط شده ای که از چهار ماه کمتر دارد و خلقتش هم تمام نشده باید غسل کرد. بنا بر این اگر بچه چهار ماهه ای مرده به دنیا بیاید، بنا بر احتیاط واجب مادر او باید غسل مس ّ میّت کند و هم چنین اگر بچّه کمتر از چهار ماه داشته باشد ولی خلقتش تمام باشد که در این صورت نیز بنا بر احتیاط واجب مادر او باید غسل مس ّ میت نماید.
صافی:اگر بچه چهار ماهه ای مرده به دنیا بیاید و بدنش سرد شده باشد و ظاهر بدن مادر را مس کند، مادر او باید غسل مس ّ میّت کند..
سیستانی :مسأله اگر بچه ای مرده به دنیا بیاید بنا بر احتیاط واجب باید مادرش غسل کند و اگر مادر مرده باشد، بچه باید پیش از بلوغ بنا بر احتیاط واجب غسل کند.
بچه ای که بعد از مردن مادر به دنیا می آید
- بچه ای که بعد از مردن مادربه دنیا می آید، وقتی بالغ شد واجب است غسل مس ّ میّت کند.
خوئی، تبریزی، سیستانی: و سرد شدن بدنش..
گرد آوری :گروه مذهبی نماگرد