نفقه چیست و چگونه محاسبه میشود، مبلغ نفقه چقدر است و شامل چه مواردی می شود ؟
نفقه چیست؟
نفقه در معنابه معنی :معاش ،خرج ،هزینه است و در اسلام خداوند نفقه و یا همان هزینه زندگی زن را بر عهده مرد قرار داده است .که شامل موارد متعددی است که ما در اینجا به آن می پردازیم .در ضمن پرداخت هزینه به زن نیز دارای شرایط است در ما در این پست برای شما عزیزان بازگو میکنیم .میتوانید در سایت نماگرد با مواردی دیگر از احکام که شامل :قسم خوردن ،فرو بردن سر در آب ،احکام مسافرت در ماه مبارک رمضان آشنا شوید
نفقه چیست ؟
طبق ماده ۱۱۰۷ قانون مدنی ایران، نفقه عبارت است
از همه نیازهای متعارف و متناسب با وضعیت زن از قبیل مسکن،
البسه، غـذا، اثاث منزل، هزینه‌های درمانی و بهداشتیو نیز خادم در صورت عادت
یا احتیاج به واسطه نقصانیا مرض که شوهر مکلف است همه آنها را متناسب
با وضعیت خانوادگی و اجتماعی زن فراهم کرده و در اختیار او قرار دهد.
با چه شرایطی به زن نفقه تعلق میگیرد
- عقد دائم :
قانون مدنی در ماده 1106 تصریح دارد : در عقد دایم نفقه زوجه به عهده شوهر است.
تنها در ازدواج دایم هزینه زن بر عهده شوهر است اما در نکاح منقطع،
شوهر ملزم به پرداخت هزینه نیست؛مگر اینکه در عقد شرط شده باشد.
- تمکین زوجه:
- زن هنگامی می‌تواند نفقه مطالبه کند که از شوهر خود تمکین کرده باشد.
رابطه نفقه با تمکین چیست؟
تمکین
عبارت از برآوردن نیازهای شوهر و اجابت کردن خواسته‌های مشروع وی از سوی زن است.
یکی از مصادیق تمکین در قانون، اقامت زن در خانه دایمی شوهر است، به این معنا که زن برای دریافت
هزینه باید در خانه شوهر زندگی کند مگر آن که حین وقوع عقد شرطی جز این شده باشد.
همچنین در صورتی که زن بدون دلیل موجه و بدون موافقت شوهر خانه را ترک و حتی
در خانه پدر و مادر خویش اقامت کند،مرد می‌تواند از دادن نفقه امتناع کند.
بر اساس قانون، زنی که بدون دلیل موجه از تمکین همسرش خودداری کند،
ناشزه نامیده میشود که در این صورت مرد می‌تواند علاوه بر عدم پرداخت نفقه
از دادگاه تقاضای طلاق کرده یا درخواست ازدواج مجدد کند.
مواردی که شامل نقفه می شود؟
- غذا:
غذا اساسی ترین بخش نفقه را تشکیل میدهد که برای ادامه حیات هر فرد ضرورت دارد.
معیار در غذا، مقداری استکه برای سیر کردن او کافی باشد و در کیفیت و جنس باید به عرف مراجعه کرد.
از این رو، آنچه که برای امثال او متعارف استو با مزاج او سازگاری دارد و آنچه که به آن عادت کرده،
به گونهای که به ترک آن ضرر میبیند باید برایش تهیه شود.
- لباس :
در مقدار و جنس لباس، باید عادت امثال او و شهری که در آن ساکن است
و همچنین به فصل‌هایی از سال که به لباس نیاز پیدا می‌کند،
ملاک قرار گیرد. اگر زن اهل تجمل و زیباپوشی است
و به لباس‌های زینتی و تجملی نیاز دارد واجب است
که علاوه بر دیگر لباس‌ها، به حسب حال امثال او، برایش تهیه شود.
- مسکن:
حق مسکن از مهمترین ارکان نفقه است و مرد وظیفه دارد
به عنوان سرپرست خانواده برای همسر خود منزلی مناسب و در شان او برگزیند
و آرامش خاطر او را فراهم سازد.بنابراین، زن حق دارد در خانهای که متناسب و
معمول امثال اوست سکونت داده شود؛ حتی می‌تواند از شوهرش خانهای مستقل بخواهد
که متعلق به خودش شود و یا برایش اجاره کند.
- لوازم خانه:
لوازم منزل از مهمترین ضروریات زندگی است که کمیت و کیفیت به عرف و عادت موکول میشود.
بر این پایه، مجموعه وسایلی که برای تامین حداقل نیازهای معیشتی زن ضرورت دارد باید برایش تهیه شود.
- خدمتکار:
اگر زن، عادت یا نیاز به خدمتکار داشته باشد مرد باید برایش خدمتکار بگیرد؛
گرچه به بیش از یک نفر نیاز داشته باشد.
- هزینه‌های درمانی و بهداشتی:
هزینه داروهایی که زن به طور متعارف به آن نیاز دارد
و هزینه نظافت و بهداشت فردی او بر عهده شوهر است.
- هزینه سفر:
مخارج سفر زن اگر بیشتر از مخارج وطن باشد با شوهر نیست،
ولی اگر شوهر مایل باشد که زن را سفر ببرد باید خرج سفر او را بدهد.
وجه ضمانتی نفقه چیست ؟
دو نوع ضمانت اجرا برای خودداری مرد از پرداخت نفقه وجود دارد،
اول ضمانت اجرای حقوقی که در این صورت، هرگاه با وجود تمکین زن، شوهر از پرداخت نفقـه خودداری کند،
زن می‌تواند با طرح دعوی حقوقی، محکومیت او را به پرداخت هزینه از دادگاه بخواهد؛
در این صورت، دادگاه حکم به پرداخت نفقه خواهد داد. اگر دادگاه حکم به پرداخت نفقه صادر کند
و مرد واقعا از پرداخت آن ناتوان باشد، زن این حق را دارد که در صورت تمایل، تقاضای طلاق کند.
دوم، ضمانت اجرای جزایی است. بر این اساس باید گفت از آنجایی که نپرداختن هزینه در قانون ایران،
جرم محسوب میشود، زن می‌تواند با مراجعه به دادسرای عمومی، تعقیب جزایی شوهر را بخواهد
که در این صورت با اثبات عدم پرداخت هزینه مرد علاوه بر پرداخت نفقه به مجازات مقرر در قانون نیز محکوم خواهد شد.
آیا زن پس از طلاق و یا فوت همسرش هم نفقه دریافت می کند؟
طبق ماده 1109 قانون مدنی زنی که طلاق رجعی گرفته (طلاقی که تا مدتش تمام نشده است مرد می‌تواند رجوع کند)
در زمان عده اش (4 ماه و 10 روز) نفقه‌اش بر عهده مرد است مگر آنکه طلاق در زمانی واقع شده باشد که زن تمکین نکرده باشد.
اما اگر طلاق به دلیل فسخ نکاح باشد زن تنها در صورتی که حامله باشد تا زمانی که فرزندش به دنیا خواهد آمد
حق هزینه دارد. همچنین زن پس از مرگ شوهرش تا زمانی که در عده وفات شوهرش است نفقه دریافت می‌کند
و این هزینه در صورتیکه مرد خودش دارایی داشته باشد از دارایی خودش و در غیر این صورت از اموال اقارب (اشنایان و خانواده فوت شده) تامین خواهد شد.
نکات لازم
- پرداخت نفقه از سوی شوهر هیچ ارتباطی با ثروتمند بودن یا فقیر بودن شوهرش ندارد و بدون توجه به جیبش باید مخارج او را بدهد.
- نفقه زن مقدم بر اقارب است یعنی اول باید هزینه زن را هم نسبت به گذشته وهم نسبت به آینده داد
اما اقارب فقط نسبت به آینده حق مطالبه نفقه را دارند.
- نفقه زن جز طلب ممتازه است یعنی اگر شوهر ورشکست شد
اول بایدخرجی وی را پرداخت کند و بعد بدهی‌هایش را پرداخت کند.
- زن مستقلا می‌تواند در دارایی خود هر تصرفی که را که می‌خواهد بکند. زن می‌تواند از مالی که به او ارث رسیده است
یا از شغل مستقلش بدست آورده هر طور که می‌خواهد استفاده کند و حتی در صورت ثروتمند بودن زن و فقیر بودن شوهر،
شوهر از پرداخت هزینه معاف نخواهد بود.
منبع :ستاره
گردآوری :نماگرد
مطلب خوبی بود