[ type=”blue”]گیاه سورنجان یا گل حسرت از جمله گیاهان دارویی ایران می باشد. خواص و فواید درمانی گیاه سورنجان عبارتند از: تقویت نیروی جنسی، درمان ورم مفاصل و روماتیسم، درمان نقرس و …
آشنایی با گیاه سورنجان
گیاه سورنجان یا گل حسرت با نام علمی (autumnaleColchicum) و نام انگلیسی Colchicum گیاهی از خانواده سوسنیان (Liliaceae) می باشد. این گیاه علفی، چند ساله و پایا بوده که دارای ارتفاع حدود 10 سانتیمتر می باشد. برگ های این گیاه باریک، بدون کرک، دراز، بیضوی و گل های آن به طور منفرد از زمین خارج شده و ظاهراً شبیه گل زعفران است که در پائیز شکوفا می شود. همچنین گیاه سورنجان دارای پیاز بزرگ و گوشتدار سفت یا غده مانند است که از غشای متورم پوشیده شده و اغلب سیاه رنگ میباشد. در ماه های تیر و مرداد میوه کپسولی شکل این گیاه با دانه های فراوان می رسد و در همین زمان ساقه زیرزمینی جدیدی رشد می کند که آن را در پاییز می کنند و در سایه و یا آفتاب می خشکانند. این گیاه اغلب در مناطق مدیترانهای، اروپا، قفقاز، آسیای صغیر و بیشتر در کشورهای یونان، یوگوسلاوی، مجارستان و روسیه دیده می شود و در ایران هم نیز در دامنههای البرز، بعضی از نواحی جنگلی حاشیه دریای خزر و در استان های خراسان شمالی، جنوبی و رضوی به طور خودرو یافت میشود.
به گیاه سورنجان در شیراز، مازندران و اطراف تهران گل حسرت گفته می شود و علت این نامگذارى یک افسانه ى شاعرانه دارد که مى گویند چون گل این گیاه تلخ است، پرندگان و پروانه ها به آن نزدیک نمى شوند و این گیاه در بهار از حسرت دیدار این موجودات زیبا بزودى پژمرده شده و از بین می رود و در فصل پائیز دوباره به امید دیدار و وصل پرندگان سبز شده و چون این بار هم آنها به سراغ آن نمی روند از غصه دق کرده و میمیرد.
نام های دیگر گیاه سورنجان عبارتند از: گل حضرتی، پیاز سگ، گل حسرت، سولنجان، سورنجان کرمانی، بلبوسا، عکنه، سورنجان شیرین و سورنگان
خواص و فواید درمانی گیاه سورنجان
طبع گیاه سورنجان گرم و خشک است.
- درمان نقرس: گیاه سورنجان بهترین دارو برای نقرس شناخته شده و همچنین داروهاى اختصاصى که براى معالجه این بیماری وجود دارد همگی، از ترکیبات گل، پیاز و بذر سورنجان تهیه شده اند.
- باز کننده مویرگهای بسته شده مغز: بدین منظور بوییدن گل سورنجان توصیه می گردد و همچنین این گیاه باعث باز شدن مجرای بینی شده و باعث تسکین سردردهای سرد می گردد.
- تقویت نیروی جنسی: بدین منظور خوردن ۲ گرم از غده سفید سورنجان با زنجبیل، پونه، زیره، بادام هندی و همچنین با شیر تازه و قند تا ۳ روز برای تحریک و تقویت قوای جنسی موثر می باشد.
- تسکین درد استخوان و فرو بردن ورمها: ضماد سورنجان با زعفران و تخم مرغ برای این مورد توصیه شده است. همچنین مقدار خوراک آن اگر به تنهایی یا با مقداری زعفران باشد تا چهار گرم و اگر همراه با داروی دیگری مصرف گردد دو گرم می باشد، مقدار زعفران با سورنجان باید تا یک پنجم سورنجان باشد. همچنین برای درمان نرمی استخوان مصرف شیر خشت توصیه می شود.
- ضد سرطان: کلشیسین موجود در این گیاه، باعث تقسیم سلولهای عادی شده و مکانیسم عمل آن تقسیم سلولی در مرحله میتوز است؛ به همین دلیل عامل ضد سرطان به شمار می رود. همچنین می توان از خواص دارویی ریشه انجبار استفاده نمود.
- معالجه دردهای استخوانی: می توان پودر آن را با مقداری زعفران و زرده تخم مرغ مخلوط و بر استخوان های دردناک ضماد نموده و مقداری نیز خورده شود.
- معالجه سیاتیک: استفاده از آن به همراه صبر زرد در معالجه سیاتیک موثر است.
- اشتها آور: گیاه سورنجان باعث ازدیاد اشتها می گردد، همچنین گیاهان دارویی دیگری هم اشتهاآور هستند و یکی از آن ها گیاه بیلهر نام دارد.
- مسهل انواع بلغ و خارج کننده اخلاط لزج بدن
- درمان زخمهای کهنه: مصرف سورنجان سفید در درمان زخمهای کهنه موثر است.
- بادشکن و نیروبخش: خوردن دو گرم از کوبیده این گیاه بادشکن و نیروبخش است.
- معالجه یرقان و ورم طحال
- درمان ورم مفاصل و روماتیسم
- مسکن دردهای عصبی
ترکیبات شیمیایی موجود در گیاه سورنجان
یک آلکالوئید جدید به نام اسپسیوزین در گیاه سورنجان وجود دارد.
فرآورده های گیاه سورنجان
از گیاه سورنجان فرآورده هایی مانند قرص، کپسول، عرق وجود دارد.
موارد احتیاطی و منع مصرف
- تمام قمستهای این گیاه سمی بوده و شدت سمیت قسمتهای مختلف آن به میزان کلشیسین بستگی دارد، لذا مصرف خوراکی گیاه یا پیاز آن اکیدا ممنوع می باشد و باید از داروهای استاندارد تهیه شده که میزان معینی کلشیسین دارد، طبق نظر پزشک استفاده شود.
- ایجاد ناراحتیهای معده از شایع ترین عوارض این گیاه بوده که بلافاصله پس از خوردن آن ایجاد میشود.
- در صورت زیاده وری در مصرف سورنجان، احساس تشنگی و سوزش در دهان و گلو، حالت تهوع و استفراغ ایجاد شده و به دنبال آن دردهای شکمی و اسهال شروع میشود.
- کمترین میزان مصرف گیاه که منجر به مرگ شده ۱۸۶ گرم به مدت چهار روز بوده است. در هر صورت مصرف خوراکی ۷ میلیگرم کلشیسین خالص ممکن است باعث مرگ شود.
- مصرف این گیاه برای زنان باردار، بیماران قلبی، افراد دارای مشکلات رودهای، معدهای و افراد ضعیف ممنوع بوده، لازم است از مصرف کلشیسین بیش از سه روز پیاپی خودداری گردد.
- این گیاه همانند گیاهان دیگر دارای مضراتی مانند دل پیچه، سرطان پوست، دل درد، سمی بوده و برای معده، کبد و زنان حامله مفید نمی باشد.
نکات بیشتر درباره گیاه سورنجان
- در بازار دارویی گاهی مواقع غده گیاه شنبلید یا سورنجان مصری را که مشابه سورنجان سفید است به نام سورنجان دارویی میفروشند.
- بهترین نوع گیاه سورنجان سفید و طعم آن شیرین تازه و کرم نخورده است.
- این گیاه بسیار سمی بوده و مقدار خوراک آن حداکثر 5/2 گرم است.
- ماده موثر آن به نام کلشیسین در بیماریهای قلب به کار میرود.
- در داروسازى تنتور که به تنتور کلشیک معروف است از حل کردن و خیساندن دانه هاى این گیاه در الکل به نسبت ده درصد بدست مى آید، از این تنتور روزى 30 تا 40 قطره مى دهند و بعد به پنجاه قطره در روز مى رسانند و پس از تسکین درد آنرا قطع مى کنند.
[ type=”green”] در این مطلب ممکن است تمامی خواص گیاه سورنجان ذکر نشده نباشد، در صورتی که در خانواده شما یا محل زندگی شما از این گیاه برای موارد دیگری استفاده می شود آن مورد را در بخش نظرات با ما در میان بگذارید تا پس از بررسی به مطلب اضافه شود.نکته قابل توجه : گیاهان دارویی همواره در سلامتی انسان نقش بسیاری داشته اند اما مصرف بیش از حد آن ممکن است خطرات و عوارض جبران ناپذیری به همراه داشته باشد. ذکر این نکته ضروری است که مطالب درج شده در این بخش از سایت نماگرد صرفا جنبه ی اطلاع رسانی و بالا بردن آگاهی نسبت به گیاهان دارویی داشته و بهتر است قبل از استفاده از هرگونه گیاهان دارویی حتما با پزشک مربوطه مشورت گردد.
گرد آوری و تنظیم : نماگرد