[ type=”blue”]زیتون از مهم ترین و شگفت انگیزترین گیاهان دارویی ایران می باشد که دارای خواص و فواید درمانی باورنکردنی زیتون مثل: سلامتی پوست و مو، حفظ سلامتی قلب، پیشگیری از سرطان، کاهش وزن و … می باشد.
آشنایی با گیاه زیتون
زیتون با نام علمی Olea europaea و نام انگلیسی Olive میوه ی کوچک و بیضی شکل از درخت زیتون می باشد. درخت زیتون همیشه سبز دارای ارتفاع 20 تا 30 فوت بوده و بومی مناطق آفریقا، آسیا و مدیترانه می باشد. گل دهی زیتون در ابتدای تابستان بوده (که در این موقع رنگ آن سبز کمرنگ) و به تدریج میوه ی آن تشکیل می شود (که در این حالت رنگ آن تیره )و همچنین در اواخر تابستان( رنگ آن کاملاسبزتیره) به مرحله برداشت می رسد.
زیتون دارای قدمت بسیار زیادی می باشد و در گذشته نماد صلح و ثروت بوده است. همچنین در پرچم سازمان ملل متحد نیز از شاخه زیتون به عنوان نماد صلح استفاده گردیده است.
انواع مختلف زیتون داخلی عبارتند از: زرد، روغنی، ماری، فیشمی و دزفول و انواع خارجی آن که بیشتر متعلق به کشوهای اسپانیا، یونان، فرانسه، ایتالیا و سوریه می باشد.
انواع گونه های زیتون
- زیتون سیاه
- زیتون سبز
تفاوت زیتون سیاه و زیتون سبز در رسیدگی آن ها می باشد. در واقع زیتون‌های سیاه قبل از برداشت، روی درخت کاملاً رسیده‌اند و طعم آن ها متفاوت از زیتون‌های سبز نرسیده است.
انواع زیتون از نظر مصرف
زیتون خوراکی برای مصرف به دو شکل در بازار وجود دارد:
- شکسته: طبیعی ترین و سالم ترین نوع زیتون، زیتون شکسته است که درقدیم با استفاده ازدست واکنون باغلطک های مخصوص آن رامیشکنند.
- کنسروی: نوع دیگر زیتون، زیتون کنسروی می باشد که به صورت فله در بازار وجود دارد. این نوع زیتون را با استفاده از سود سوزآور یا همون Na OH از بین می برند.
خواص و فواید درمانی زیتون
طبع زیتون گرم و خشک می باشد.
خواص و فواید درمانی زیتون برای پوست و مو
خواص درمانی زیتون برای پوست و مو عبارتند از:
- رفع چین و چروک: یکی از مهم ترین خواص درمانی زیتون برای پوست و مو رفع چین و چروک می باشد. وجود اسید اولئیک در زیتون باعث رفع چین و چروک می گردد. به همین منظور در ابتدا صورت را با آب گرم شسته و چند قطره روغن زیتون را روی آن استعمال کنید، بعد از گذشت ۱۵ دقیقه آن را شسته و صورت را با حوله خشک کنید.
- ضد آفتاب طبیعی: ویتامین A و ویتامین E در زیتون یک ضد آفتاب طبیعی برای پوست بوده و آن را در برابر اشعه ماورا بنفش خورشید محافظت نموده و از آفتاب سوختگی جلوگیری می کند.
- روشن کننده طبیعی پوست: روشن کننده طبیعی پوست از دیگر خواص درمانی زیتون برای پوست و مو می باشد. وجود ویتامین A در زیتون به کاهش رادیکال های آزاد در پوست کمک نموده و خطر ابتلا به سرطان پوست را کاهش می دهد. همچنین باعث روشن تر و سفید تر شدن پوست صورت می گردد.
- تقویت و افزایش رشد مو: وجود مس، آهن و ویتامین E موجود در زیتون باعث افزایش گردش خون در پوست سر شدهبه افزایش رشد مو کمک می کند.
- مرطوب کردن موها: مرطوب کردن موها از دیگر خواص درمانی زیتون برای پوست و مو می باشد. به منظور مرطوب کردن موها ترکیب روغن زیتون با زرده‌ی تخم‌مرغ را به مدت ۳۰ دقیقه بر روی موها گذاشته و سپس شستشو نمایید.
خواص و فواید درمانی زیتون برای سلامتی
- بهبود سلامت قلب: یکی از مهم ترین خواص و فواید درمانی زیتون بهبود سلامت قلب می باشد. در واقع چربی‌های سالم موجود در زیتون به کاهش کلسترول و کاهش فشار خون کمک نموده و باعث بهبود سلامت قلب می گردد.
- کاهش کلسترول: چربی های موجود در زیتون که از نوع چربی های اشباع‌نشده و سالم هستند. و موادی مانند اولئیک اسید و پالمیتولئیک اسید در ان ها وجود دارد به کاهش کلسترول خون کمک می کنند.
- کاهش فشار خون: مطالعات صورت گرفته برای بیماران مبتلا به فشار خون بالا نشان داد اضافه کردن زیتون به رژیم غذاییشان آن ها ار از مصرف داروهای کنترل کننده‌ی فشار خون بی نیاز نمود و باعث کاهش فشار خون آن ها گردید. همچنین می توان از خواص درمانی گیاه سپستان استفاده نمود.
- کاهش وزن: از دیگر خواص و فواید درمانی زیتون کاهش وزن می باشد.چربی‌های سالم موجود در زیتون باعث کاهش وزن می شوند. در واقع چربی‌های سالم موجود در زیتون سرعت هضم را کاهش داده و باعث تحریک تولید مواد شیمیایی می‌شوند که به مغز پیام سیری را ارسال می‌کنند. همچنین مطالعات دیگری نشان داده که زیتون به تحریک تولید یک ماده‌ی شیمیایی به نام آدیپونکتین که روی سوختن چربی تاثیر مثبت دارد، کمک فراوانی می‌کند. پزشکان مصرف ۱۰ عدد زیتون قبل از غذا را توصیه می کنند زیرا باعث کاهش ۲۰ درصدی اشتها می گردد.
- پیشگیری از سرطان: زیتون دارای خواص ضدالتهابی و آنتی‌اکسیدانی می باشد. آزمایشات آزمایشگاهی، نشان داده که زیتون چرخه‌ی زندگی سلول‌های سرطانی را در پستان، روده‌ی بزرگ و معده را مختل می کند.
- کاهش درد: کاهش و تسکین در از دیگر خواص و فواید درمانی زیتون می باشد. در واقع زیتون که دارای ترکیباتی به نام اولئوکانتال می باشد یک عامل التهابی به حساب آمده و تاثیر آن مانند ایبوپروفن است. همچنین در زمان های گذشته از زیتون به عنوان مسکن برای سر درد استفاده می شده است.
- بهبود سلامت سیستم گوارش: زیتون سیاه دارای ۱۷٪ میزان فیبر می باشد. پس می توان زیتون را عاملی برای جلوگیری از یبوست به حساب آورد.
- درمان کم‌خونی: زیتون دارای ۳.۳ میلی‌گرم آهن است که به تولید گلبول‌های قرمز می پردازد و از همین رو به درمان کم خونی می پردازد.
- بهبود سلامت چشم: زیتون دارای ویتامین A می باشد و وجود این ویتامین باعث بهبود دید شبانه می گردد، همچنین از بروز آب مروارید، دژنراسیون ماکولا (تباهی لکه‌ی زرد) و گلوکوم (آب سیاه) جلوگیری می‌کند.
- کاهش آلرژی: کاهش آلرژی یکی دیگر از خواص و فواید درمانی زیتون می باشد. در واقع عصاره‌ی زیتون به عنوان آنتی‌هیستامین در بدن عمل نموده و این ماده‌ی خوراکی باعث کاهش واکنش هیستامین که هنگام نشان دادن عکس‌العمل نسبت به آلرژن‌ها در بدن اتفاق می‌افتد، می گردد.
- جلوگیری از روند پیری: زیتون حاوی ترکیبات آنتی‌اکسیدان است و روند پیری را به تاخیر می اندازد.
- جلوگیری از لخته شدن خون: زیتون دارای ماده‌ی خوراکی غنی به نام فنول می باشد که خطر تشکیل لخته‌ی خون را در افراد دارای که دچار کلسترول بالا هستند کاهش می دهد.
- افزایش باروری: آزمایشات نشان داده بیمارانی که زیتون، را در رژیم غذایی شان جا داده اند، ۳.۵ برابر شانس لقاح موفق تری داشتند.
- تقویت سیستم ایمنی بدن: زیتون با ویروس‌ها و باکتری‌های مضر ، مبارزه می کند، همچنین این ماده‌ی خوراکی مواد مغذی ضروری و اسیدهای چربی را به بدن می‌رساند که باعث تقویت سیستم ایمنی بدن می گردد.
- تقویت کننده قوای جنسی: از خواص زیتون سیاه و سبز این است که زیتون سیاه میل جنسی را در زنان و زیتون سبز در افزایش میل جنسی مردان بسیار موثر است.
- تقویت کننده حافظه: زیتون دارای پلی‌فنول‌ها می باشد، این مواد شیمیایی طبیعی باعث کاهش استرس اکسیداتیو در مغز می گردد و از آن جاییکه زیتون دارای این ماده ی طبیعی می باشد خوردن آن برای تقویت حافظه توصیه می گردد.، همچنین مطالعات نشان داده که زیتون در درمان بیماری‌هایی مثل آلزایمر و زوال عقل بسیار موثر است.
- تقویت کننده مفاصل و استخوان: وجود اسیدهای چرب، پلی‌فنول‌ها و ویتامین E در زیتون می‌تواند به کاهش شدت آستئوآرتریت و آرتریت روماتوئید کمک کند و باعث تقویت مفاصل و استخوان می شود.
- تغذیه و محافظت از پوست: یکی از مهم ترین خواص زیتون برای پوست، تغذیه و محافظت آن می باشد. زیتون دارای اسیدهای چرب، آنتی اکسیدان و ویتامین E است که همه ی این ماده ها باعث حفاظت پوست می شوند.
- مبارزه با پیری زودرس بسیار مفید است.
- تنظیم سطح قند خون: زیتون برای بیمارانی که به نوع خاصی از دیابت مبتلا هستند توصیه می گردد زیرا مصرف منظم آن باعث تنظیم سطح قند خون در بدن انسان می شود. در طب سنتی گیاهان دارویی بسیاری مانند علف مرغ برای درمان دیابت بسیار موثر است.
- پیشگیری از سرطان روده: ویتامین E با چربی‌های تک اشباع شده ترکیب می‌شود و از همین رو باعث پیشگیری از سرطان روده می گردد. زیتون سرشاز از ویتامین E می باشد.
- کاهش ابتلا به سرطان سینه: دانشمندان یونانی به منظور خواص زیتون بر روی حدود ۱۵ هزار زن به مدت ۱۰ سال مطالعاتی انجام دادند، نتیجه‌ی این پژوهش این بود که آن دسته از زنانی که پس از یائسگی از زیتون استفاده نموده بودند تا ۲۲ درصد خطر پیشرفت سرطان سینه را در خود کاهش دادند.
- درمان التهاب پانکراس: زیتون حاوی فلاونوئیدها می باشد که می‌توانند از پانکراس در برابر آسیب محافظت نماید، همچنین زیتون دارای خواص ضد درد و ضد التهابی است که می‌تواند برای رفع التهاب و درد شدید ناشی از التهاب پانکراس موثر باشد.
- افزایش تستوسترون در مردان: مصرف زیتون یا روغن زیتون به سلول‌های لیدیگ در جذب میزان بیش‌تری از کلسترول کمک می کند و در نتیجه کلسترول جذب شده به تستوسترون آزاد تبدیل می گردد.
خواص زیتون برای معده
- پیشگیری از زخم معده: یکی دیگر از خواص و فواید درمانی زیتون که بسیار مهم است تاثیر آن در پیشگیری از زخم معده می باشد. طی تحقیات صورت گرفته در اسپانیا مشخص گردید که زیتون به پیشگیری و درمان عفونت ناشی از هلیکوباکتر پیلوری که علت شایع بروز التهاب در معده و زخم معده است، کمک شایانی می کند. همچنین این مطالعه مشخص کرد که وجود ترکیبات آنتی اکسیدانی در زیتون علیه باکتری‌هایی که باعث تخریب پوشش معده می‌شوند، عمل می‌کنند.
خواص زیتون برای کبد
وظیفه اصلی کبد از بین بردن مواد سمی در خون و همچنین بهبود هضم غذا و سوخت و ساز آن می باشد. زیتون دارای اثرات آنتی اکسیدانی بسیاری است که توانایی تنظیم کار سلول کبد برای سرعت بخشیدن به سوخت و ساز بدن را دارد.
خواص زیتون در بارداری
- تقویت سیستم ایمنی بدن: یکی از مهم ترین خواص زیتون دربارداری تقویت سیستم ایمنی بدن می باشد. وجود ویتامین C و آنتی اکسیدان های موجود در زیتون باعث تقویت سیستم ایمنی بدن می باشد.
- بهبود رشد جنین: وجود ویتامین C در زیتون باعث بهبود رشد جنین و یا تشکیل کلاژن، رگ های خونی، تاندون ها و پوست جنین می گردد.
- کاهش افسردگی: کاهش افسردگی از دیگرخواص زیتون دربارداری می باشد. وجود نیاسین و پانتوتنیک اسید در آن افسردگی زنان باردار کاهش می دهد.
- رفع یبوست: از دیگر خواص زیتون در بارداری رفع یبوست می باشد، از آن جاییکه در دوران بارداری به علت تاثیر هورمونها، حرکت طبیعی روده‌ها کاهش یافته یبوست ایجاد می گردد که با مصرف زیتون، سپستان و روغن آن می توان یبوست را درمان نمود.
- رفع ترک های شکم: ترک های روی شکم در طول بارداری که به علت بزرگ شدن شکم به وجود می آیند با مصرف زیتون و روغن آن قابل پیشگیری هستند.
- درمان کم خونی: احتمال کمبود آهن در دوران بارداری وجود دارد و این کمبود تاثیرات مخربی مثل عدم دریافت اکسیژن به جنین و اختلال رشد آن را در پی دارد. به همین علت مصرف زیتون به دلیل آهن در این دوران به شدت توصیه می گردد.
خواص زیتون در بدنسازی
- بهبود و استحکام مفاصل
- سلامت قلب و عروق
- روغن زیتون می تواند (LDL)
- کاهش کلسترول خون
- کاهش بیماری های قلبی
خواص زیتون در طب سنتی
خواص زیتون در طب سنتی عبارتند از:
- کاهش دهنده فشار خون بالا
- درمان دردهای روماتسیم و نقرس
- تسکین دهنده درد مفاصل
- تقویت کننده معده
- برطرف کننده تب
- اشتها آور
- ضددیابت
- قابض
- ادرارآور
- صفرابر
ترکیبات شیمیایی موجود در گیاه زیتون
ترکیبات شیمیایی موجود در گیاه زیتون عبارتند از: ویتامین ای، ویتامین آ، ویتامین کا، ویتامین بی۶، چربی، فیبر، کالری، پروتئین، سدیم، کلسیم، مس و آهن می باشد.
مضرات زیتون
- ممکن است افراد مبتلا به فشار خون بالا با مصرف زیتون، عصاره برگ زیتون روغن آن دچار کاهش فشار خون شدید و سرگیجه شوند.
- مصرف بیش از حد زیتون ممکن است تحریک معده و اسهال را در پی داشته باشد.
- از مصرف بیش از حد عصاره و جوشانده برگ زیتون خودداری گردد.
- مصرف بیش از حد زیتون به دلیل کالری بالا ممکن است باعث اضافه وزن و چاق گردد.
تداخل دارویی
مصرف جوشانده برگ زیتون ممکن است با داروهای کنترل فشار خون و دیابت تداخل داشته و به خونریزی و کاهش لخته شدن خون منجر گردد.
نکات بیشتر درباره گیاه زیتون
- در کشور های مدیترانه ای، 90 درصد زیتون برای تولید روغن زیتون استفاده می گردد.
- درخت زیتون، از درختان همیشه سبز می باشد.
- برخی گونه های زیتون، زمانی که نابالغ هستند به رنگ سبز و هنگامی که رسیده و بالغ شوند، به رنگ سیاه هستند.
- زیتون خام به دلیل مقادیر بالای اولئوروپین موجود در آن دارای مزه ایی تلخ می باشد.
- زیتون سیاه و سبز دارای فواید و خواص یکسانی هستند فقط در بافت و طعم با هم فرق دارند.
- تفاوت زیتون زیتون سیاه و سبز: زیتون سبز سفت تر است، زیتون سیاه نرم تر و چرب تر بوده و همچنین دارای طعم ملایم تری می باشد.
نکته قابل توجه : گیاهان دارویی همواره در سلامتی انسان نقش بسیاری داشته اند اما مصرف بیش از حد آن ممکن است خطرات و عوارض جبران ناپذیری به همراه داشته باشد. ذکر این نکته ضروری است که مطالب درج شده در این بخش از سایت نماگرد صرفا جنبه ی اطلاع رسانی و بالا بردن آگاهی نسبت به گیاهان دارویی داشته و بهتر است قبل از استفاده از هرگونه گیاهان دارویی حتما با پزشک مربوطه مشورت گردد.
[ type=”green”] در این مطلب ممکن است تمامی خواص گیاه زیتون ذکر نشده نباشد، در صورتی که در خانواده شما یا محل زندگی شما از این گیاه برای موارد دیگری استفاده می شود آن مورد را در بخش نظرات با ما در میان بگذارید تا پس از بررسی به مطلب اضافه شود.
گرد آوری و تنظیم : نماگرد
