آشنایی با گیاه خارشتر
خارشتر، خاراشتر، خاربز یا علف ترنجبین گیاهی از خانواده باقلائیان است . ارتفاع بوته‌های آن تا ارتفاع ۵۰ تا ۱۵۰ سانتی‌متر می‌رسد. شاخه‌های آن خاردار و به‌رنگ سبز تا سبز مات و ساقه‌های آن به رنگ سبز و کاسبرگ آن بدون کرک می باشد.گل های آن در محور خارها روییده و رنگ آن قرمز ارغوانی تا جگری بوده و همچنین دارای میوه‌های بندبند با ظاهری منظم و ریشه ی بسیار عمیق (که به ریشه‌های آنترنجبین یا عسل تر گفته می شود) می باشد که شامل 4 تا 7دانه می باشد. میوه این خانواده ناشکوفا است.در دنیا، 12گونه خارشتر وجود دارد که تنها 2 گونه از آن در ایران می‌روید و اکثرا در شوره‌زارهای ایران، مزارع، باغ‌ها و زمین‌های دست‌ورزی می‌روید.خارشتر گاهی آسفالت را شکافته و رشد می کند. این گیاه مقاوم به سرما و دارای ریشه عمیق، قوی و گسترده است و به آب کمی نیاز دارد.خارشتر یکی از علوفه‌های خوراکی برای دام به ویژه شتر و بز است و زنبور عسل نیز به گُل‌های آن علاقه دارد.در سوره «اعراف» آیه یک صد و شصت و «طه» آیه هشتاد و یک از گیاه خرشتر سخن گفته شده است و همچنین “ابوریحان محمدبن احمد بیرونی” ثابت کرد ترنجبینی که از گیاهی به نام «الحاج» به دست می‌آید، همانمَنّ قرآن بوده که حشرات بسیار کوچکی که روی بعضی از این درختان زندگی می‌کنند، تولید کننده ی ترنجبین می‌باشند.
خواص درمانی گیاه خارشتر
طبع گیاه خارشتر گرم و خشک می‌باشد.
- مدر، مسهل ، معرق جوشانده آن مُعرِّق است
- تقویت سیستم دفاعی بدن
- درمان و مهار بیماری ایدز مواد موجود در ریشه خارشتر می‌تواند در تقویت سیستم دفاعی بدن مؤثر واقع شود و لذا گزینه مناسبی برای درمان و مهار بیماری ایدز به‌شمار می رود.
- آرامبخش و برطرف کننده استرس عصاره آبی گیاه خارشتر دارای اثرات حفاظتی و ضد ترشحی اسید در معده می باشد برای این منظور از دمکرده ی این گیاه استفاده گردد.
- رفع صفرا و جلوگیری از ایجاد سنگ کلیه و مثانه خارشتر از نظر پزشکی پزشکی سنتی دارای طبع سرد است و برای رفع صفرا و سنگ کلیه، رفع رسوبات کلیه و مثانه مؤثر است
- رفع رسوبات کلیه سه لیوان عرق خارشتر در روز میل شود.
- جلوگیری از اضافه وزن و چاقی :عرق خارشتر یکی از نوشیدنی های مفید در طب سنتی است و بخاطر اینکه مسهل و ملین است از آن برای برای کاهش وزن و چاقی بدن نیز استفاده می شود. برای این منظور هر بار نصف لیوان عرق خارشتر با نصف لیوان آب مخلوط و میل شود
- چربی سوزعرق خارشتر برای چربی سوزی مفید است که مصرف آن با کمی تحرک می تواند از چاقی جلوگیری کند.
- درمان روماتیسم: روغن برگ‌های خارشتر را برروی موضع بمالید. همچنین می توان از خواص درمانی گیاه ترنجبین استفاده نمود.
- درمان سیاه سرفه
- درمان اسهال : گیاه خارشتر را جوشانده، سپس دمکرده و قبل از غذا میل شود.
- درمان بیماری صرع و بی خوابی : از جوشانده ی این گیاه روزی 3 بار میل شود.
- درمان برونشیت مزمن و عفونت ریه : 10 گرم گیاه خارشتر را در 200 سی‌سی آب‌جوش دمکرده سپس در 3 نوبت میل شود.درمان رماتیسم
- درمان بیماری عرق النسا
- شستشوی زخم‌ها: 40 گرم گیاه خارشتر را به مدت 10 دقیقه جوشانده سپس موضع را شستشو دهید.
- درمان سرطان : 40 گرم گیاه خارشتر را در یک لیتر آب به مدت 20 دقیقه دمکرده سپس بعد از هر غذا یک فنجان میل شود.
- درمان تپش بیش از حد قلب : 8 گرم گیاه خارشتر را در 200 سی‌سی آب‌جوش دم نموده روزی 3 فنجان به مدت 7 روز میل شود.
- درمان دردهای نیمه سر: از دمکرده گیاه خارشتر استفاده شود.
- تقویت دستگاه هاضمه و معده : از دمکرده گیاه خارشتر استفاده شود. می توان این گیاه را با گیاه لور استفاده نمود.
- درمان کبد چرب: جوشانده ی خار شتر باعث درمان کبد چرب می شود، همچنین برای درمان این مورد می توان از خواص درمانی گیاه آرجون استفاده نمود.
- دفع کننده انگل روده
- کمک به هضم غذا
- درمان بواسیر : از دمکرده گیاه خارشتر استفاده گردد. گُل‌های آن نیز برای التیام بواسیر مؤثر است
- تصفیه کردن خون : حدود 5 گرم گیاه خارشتر را در 200 سی‌سی آب‌جوش 10 دقیقه دم نموده و قبل از غذا یک فنجان میل شود. همچنین می توان از خواص درمانی گیاه لعل کوهستان استفاده نمود.
- ضدعفونی کننده کلیه : بصورت دمکرده استفاده شود.
- بیرون راندن اسید اوریک از بدن: این گیاه را می توان با شبدر ترشک جنگلی ترکیب و مصرف نمود.
- آنتی بیوتیک
- درمان باد سرخ و تیفوئید
- درمان بیماری‌های عصبی و مالیخولیا و هیستری: از جوشانده ی این گیاه روزی 3 فنجان میل شود.
- درمان درد کمر : از دمکرده گیاه خارشتر و مور خوش استفاده گردد.
- درمان جای نیش عقرب
- عنوان تب بر
طریقه ی تهیه و مصرف گیاه خارشتر
- تقطیر عرق گیاه خارشتر : گیاه خارشتر را دم کرده یا جوشانده و پس از 15 دقیقه آن را صاف نموده و آماده ی مصرف می باشد.
- مصرف گیاه خارشتر : برای استفاده از دم کرده آن 20 تا 50 گرم از گیاه را در یک لیتر آب جوش دم نموده و هر روز چند بار هر دفعه یک فنجان از آب صاف کرده آن را بنوشید.
- استعمال به صورت ضماد: شاخه و برگ و ریشه ی گیاه خارشتر را کوبیده و در سرکه پرورده گذاشته و بر روی موضع بصورت ضماد استفاده گردد.
موارد احتیاطی و منع مصرف
- مصرف برای زنان باردار و کودکان زیر ۵ سال توصیه نمی گردد.
- استفاده ی آن برای بیماران مبتلا به حصبه، اسهال خونی، بواسیر، خون ادراری و آبله ممنوع است.
- مصرف آن برای افرادی که دارای اختلالات غده تیروئید می باشند ممنوع است.
تداخل دارویی
- از مصرف زیاد و خودسرانه با داروهای شیمیایی پرهیز گردد.
[ type=”green”] این مطلب ممکن است حاوی تمامی خواص گیاه خارشتر نباشد، در صورتی که در خانواده شما یا محل زندگی شما از این گیاه برای موارد دیگری استفاده می شود آن مورد را در بخش نظرات با ما در میان بگذارید تا پس از بررسی به مطلب اضافه شود.نکته قابل توجه : گیاهان دارویی همواره در سلامتی انسان نقش بسیاری داشته اند اما مصرف بیش از حد آن ممکن است خطرات و عوارض جبران ناپذیری به همراه داشته باشد. ذکر این نکته ضروری است که مطالب درج شده در این بخش از سایت نماگرد صرفا جنبه ی اطلاع رسانی و بالا بردن آگاهی نسبت به گیاهان دارویی داشته و بهتر است قبل از استفاده از هرگونه گیاهان دارویی حتما با پزشک مربوطه مشورت گردد.
گرد آوری و تنظیم : نماگرد
