آشنایی با گیاه آناغالیس
گیاه آناغالیس گیاهى یکساله که ارتفاعی کمتر از یک وجب دارد .ساقه های گیاه مقطع چهارگوش و برگهاى متقابل و دمبرگ های آن کوتاه است و همچنین گل های آن معطر، زنگوله‌ای شکل و به رنگ صورتی پررنگ بوده که در اواخر بهار یا اوایل تابستان ظاهر می‌شوند و میوه کپسولى آن دارای دانه هاى ریزى به ابعاد دانه خشخاش مى باشد که طعم دانه ها بسیار تلخ و تند است.
آناغالیس با نام های آناغالس دشتی، اناگالیس، عیت الجمل، زغیله هم شناخته می شود.
انواع گونه های آناغالیس
- آناغالیس با گل قرمز : این نوع از آناغالیس در کشئر هند بصورت یک گیاه هرز خودرو مى روید و در ایران نیز در آذربایجان مناطق تبریز، دیزه، سیامک. در شمال ایران مناطق گرگان، بندر گز، مازندران، گیلان، محمودآباد، دره هراز، جنوب آستارا، سفیدرود، جنوب رشت، لاهیجان. در بلوچستان در گشت، چابهار و بشاگرد. منطقه البرز و دماوند. در نواحى غرب، قزوین، بروجرد و تفرش. کرمانشاه و کرند، اراک در کوه رزوند. خوزستان در اهواز، دزفول، شوشتر. در کرمان بین بم و جیرفت. در فارسى در دالکى، بوشهر و جزیره قشم و همچنین در خراسان دیده می شود.
- آناغالیس با گل آبی و لاجوردی : آناغالیس نوع دوم در ایران مناطق جنوب غرب در دالکى، کازرون و خرابه هاى شوش. بوشهر، آبادان و مسجد سلیمان. در شمال غرب در تبریز. در بلوچستان، مکران و در دامنه هاى البرز و اطراف تهران می روید.
خواص درمانی گیاه آناغالیس
طبع گیاه آناغالیس گرم و خشک می باشد.
- درمان برونشیتهای سخت و طولانی : بدین منظور از گیاه آناغالیس، زوفا، توسیلاژ یا پاخرى، ریشه ختمى، برگ خاص یا شرابه الراعى، ریشه عرق الحلاوه هر کدام به مقدار مساوى برداشته و پس از مخلوط نمودن ۲ قاشق سوپ خورى از مخلوط را به مدت دو ساعت در نیم لیتر آب سرد خیسانده سپس با آتش ملایم تا حد جوش داده و پس از ۱۵ تا ۲۰ دقیقه صاف کنید و هر دو ساعت نصف فنجان میل شود. همچنین می توان از جوشانده گیاه خارشتر و یا جوشانده ی کاکوتی نیز استفاده نمود.
- درمان یرقان : در هند از آناغالیس قرمز برای درمان یرقان استفاده می شود.
- رفع ناراحتى هاى مغزى : غرغره آب برگ و میوه آن براى رفع ناراحتى هاى مغزى موثر می باشد. همچنین می توان از جوشانده ی خولنجان برای تقویت و بهبود عملکرد مغز استفاده نمود.
- درمان جذام و مالیخولیا : از دمنوش دو تا پنج گرم از نوع گل قرمز آن استفاده گردد.
- باز کننده انسداد و گرفتگى مجارى عروق : برای این منظور از دمنوش آناغالیس دو تا پنج گرم از آن استفاده گردد.
- رفع ضعف بینایى و زخمهاى چشم : بدین منظور آناغالیس را با عسل مخلوط کرده و در چشم بکشند. همچنین برای درمان این مشکل می توان از مالیدن گیاه گرگ تیغ به چشم استفاده نمود.
- تمیز کردن حلق و بینی از ترشحات موثر : از قرقره آب برگ ماده (گل لاجوردی رنگ) آن استفاده گردد.
- درمان جرب و نیز بیماری های پوستی : از عصاره برگ آن استفاده گردد. همچنین می توان از خواص درمانی گیاه مهر گیاه به این منظور استفاده نمود.
- بیرون آوردن خار و تیغ از اعضاى بدن : از ضماد آناغالیس استفاده گردد.
- درمان سنگ مثانه و کلیه: دمکرده ی این گیاه باعث درمان سنگ کلیه می گردد، همچنین برای درمان این بیماری می توان از جوشانده ی گیاه شیر پنیر استفاده نمود.
- درمان سایر ناراحتى هاى پوستى اطراف چشم
- جلوگیرى از توسعه زخمهاى چرکین و بد و باد سرخ
- التیام جراحتها : از ضماد آناغالیس استفاده گردد.
- عطسه آور : بوئیدن آن عطسه آور می باشد.
- تصفیه کننده خون: علاوه بر خواص گیاه آناغالیس برای تصفیه خون می توان از خواص دارویی علف خرس بهره مند گردید.
- درمان هارى
- درمان بیمارى ترس از آب
- درمان صرع
- رفع استسقا
- پاد زهر مارگزیدگى
- پاک کردن سر از بلغم
- تسکین درد دندان
- شستشو دهنده
- مُدر و محرک قوی
- درمان گرفتگی گلو
- درمان بیماریهای کبد
- درمان افسردگی
- ضد بلغم
اشکال دارویی گیاه آناغالیس
عصاره روان : ۵/ ۰ تا یک گرم در روز یا ۲۰ قطره داخل شربت قبل از غذا میل گردد.
تنطور : میزان مصرف آن ۱۰ تا ۱۵ قطره داخل نصف لیوان آب ۳ تا ۴ مرتبه در روز می باشد.
جوشانده : ۵۰ گرم در لیتر، گیاه را یک ساعت در آب سرد خیس نموده سپس آن را با آتش ملایم حرارت داده تا به جوش آمده و یک دقیقه بجوشد پس از ۱۰ تا ۱۵ دقیقه صاف نموده و میل گردد. میزان مصرف آن ۴ تا ۵ فنجان کوچک در روز می باشد.
ترکیبات شیمیایی گیاه آناغالیس
ترکیبات شیمیایى موجود در گیاه آناغالیس مواد ساپونین و آنزیم است و همچنین در گیاه دو ساپونین گلوکوزیدى مشخص شده است. ریشه گیاه همینکه مدتى بماند بوى عطر سنبل الطیب از آن برمى خیزد و داراى گلوکوزیدى به نام سیکلامین است. آناغالیس براى گوسفند سمّى است ولى مقدار سمّیت آن از گیاهى تا گیاه دیگر فرق مى کند.
سایر کاربردهای گیاه آناغالیس
- در هموپاتى از گیاه آناغالیس در خیز عمومى انساج، خارش، بثورات از نوع اکزانتم، تاول، تورم مفاصل استفاده مى گردد.
- در هند از آناغالیس در نقص بینائىAmblyopia ، آب مروارید، یبوست، خونریزى از بینى، سوزاک، هموروئید، صرع و هیپوکندرى یا نگرانى مفرط و مرضى از سلامتى که حالت افسردگى و اضطراب مشاهده مى شود استفاده می گردد.
- در فرانسه گیاه از طریق خوراکى به عنوان خلط آور در درمان برونشیت، سیاه سرفه و انواع مختلف آسم که اثر خلط آورى سریع لازم است توصیه شده است. همچنین از آن به عنوان آرامبخش ناراحتى هاى عصبى در ملانکولى، یرقان، هموروئید و از خارج در زخمهاى با منشاء قارچى، خشکریشه یا اسکار، تبخال و ضایعات پوستى دیگر استفاده مى گردد.
موارد احتیاطی و منع مصرف
مصرف گیاه آناغالیس باید با نظارت پزشک باشد.
نکات بیشتر درباره گیاه آناغالیس
مقدار خوراک آناغالیس از ۵- ۲ گرم است.
[ type=”green”] این مطلب ممکن است حاوی تمامی خواص گیاه آناغالیس نباشد، در صورتی که در خانواده شما یا محل زندگی شما از این گیاه برای موارد دیگری استفاده می شود آن مورد را در بخش نظرات با ما در میان بگذارید تا پس از بررسی به مطلب اضافه شود.نکته قابل توجه : گیاهان دارویی همواره در سلامتی انسان نقش بسیاری داشته اند اما مصرف بیش از حد آن ممکن است خطرات و عوارض جبران ناپذیری به همراه داشته باشد. ذکر این نکته ضروری است که مطالب درج شده در این بخش از سایت نماگرد صرفا جنبه ی اطلاع رسانی و بالا بردن آگاهی نسبت به گیاهان دارویی داشته و بهتر است قبل از استفاده از هرگونه گیاهان دارویی حتما با پزشک مربوطه مشورت گردد.
گرد آوری و تنظیم : نماگرد
