خواص درمانی گیاه بنه (پسته کوهی)‌ برای سلامتی | مضرات مصرف

[ type=”blue”]گیاه بنه یا پسته کوهی از گیاهان دارویی ایران می باشد. از خواص درمانی گیاه بنه می توان به تسکین کمر درد، درد قولنج و عضلات، درمان اختلالات و نارسایی های کبد درمان سرفه، گرفتگی صدا و سرماخوردگی و … اشاره نمود.

آشنایی با گیاه بنه

گیاه بنه یا پسته وحشی با نام علمی Pistacia Atlantica، درختی است با ارتفاع ۲ تا ۷ متر که در کوه ها می روید و در پاییز به رنگ نارنجی خوش رنگی در می آید. شاخه های این درخت، سفید کمی مایل به خاکستری است و برگ های آن تک شانه ای و ۵ تا ۷ برگچه ی گل آذین قرمز دارد. میوه ی گیاه بنه از نوع شفت ریز کروی‌ مانند و به رنگ سبز تیره‌ است، و به نام برکُو معروف می باشد همچنین نوع دیگر آن کمی ریزتر بوده و به نام کهن معروف است. مغز میوه بنه به پسته شبیه ولی بسیار کوچک‌ تر از آن است.

نوع خام بنه ترش بوده و نیازی به شکستن آن نیست اما با رسیدن این میوه پوسته آن سفت شده و برای خوردن باید آن را شکست و خورد. طعم آن بسیار خوشمزه می باشد.

به میوه پیوندی بنه گلخک و به نوع ترش آن بنشته گفته می شود و در زبان ترکی به میوه ی آن چاتلانغوش و چتلانغوچ می گویند. اعراب به میوه این درخت حب الخضراء می گویند.

انواع گونه های بنه 

کسور یا بنه کابلی (cabulica): این واریته در جهان در کشورهای ایران، افغانستان، جنوب استرالیا و پاکستان می‌روید. این واریته در ایران در استان‌های کهگیلویه و بویراحمد، کرمان (شاه کوه، کوه جبال بارز) و سیستان و بلوچستان (۱۳ کیلومتری جنوب غرب نصرت‌آباد، کوه تفتان) می‌روید.

بنه کردستانی، کُلخنک یا سقز (kurdica): این واریته در جهان در کشورهای ایران، سوریه، آناتولی، شمال عراق و ارمنستان می‌روید. این واریته در ایران در استان‌های کردستان، کرمانشاه، خوزستان، کرمان، فارس، لرستان، کهگیلویه و بویراحمد و سیستان و بلوچستان می‌روید.

بنه چاتلانقوش (mutica): این واریته در جهان در ایران، ترکیه، آناتولی و قفقاز می‌روید. این واریته در ایران در استان‌های گیلان، آذربایجان، همدان، کردستان، کرمانشاه، مرکزی، کرمان، کرمان، فارس، لرستان، تهران، خراسان و سیستان و بلوچستان می‌روید.

در هرمزگان و حوالیِ بندرعباس آنرا «کَسودَنگ» Kasoudang و در بوشهر «کُلخُونگ» Kolkhong می‌نامند. در ایلام آنرا قولەنگ و در کردستان قەزوان می‌نامند. در کشورِ ترکیه آنرا «مِلَنجیک» Melengic می‌نامند – به صورتِ تجاری بسته بندی شده، به فروش می‌رسد و به کشورهایِ دیگر صادر می‌شود.

خواص درمانی گیاه بنه

طبع پسته کوهی تازه، گرم و خشک است و خشک آن خیلی گرم و خشک است.

• درمان خانگی کم خونی : بدین منظور از آن در پخت غذاها استفاده گردد که معمولاً در غذاهای محلی مثل کشک به جای گردو از بنه استفاده می گردد.
•  اثرات ضد میکروبی : عصاره پسته کوهی جایگزین مناسبی برای آنتی بیوتیک ها می باشد.
•  مسکن درد کمر، درد پشت و درد قولنج : از عصاره آن استفاده گردد.
• درمان ورم‌ها و زخم‌های سخت : ازضماد آن به شکل استعمال استفاده گردد.
• تقویت قوای جنسی : از روغن پسته کوهی به صورت مالشی برای  سستی کمر و رفع زود انزالی استفاده گردد.
• رفع سستی اعصاب: بنه دارای ویتامین های A و اقسام B و D می باشد که مقوی اعصاب هستند. همچنین از خواص فوفل و چوچاغ  در طب سنتی برای رفع سستی اعصاب استفاده می گردد.
• از بین بردن ماه‌گرفتگی پوست بدن و لکه : از روغن پسته کوهی استفاده گردد.
• پاک کننده اخلاط سینه و ریه : ازروغن و میوه پسته وحشی استفاده گردد.
• دفع کرم‌های روده و معده : مصرف مداوم  پسته کوهی به دفع کرم‌های روده و معده پرداخته و باعث تقویت دستگاه گوارش می گردد.
• هضم بهتر غذا: گیاه بنه باعث هضم غذا می گردد، همچنین برای تاثیر گذاری بیشتر می توان آن را با گیاه تاج خروس ترکیب و مصرف نمود.
•  مقوی کبد و طحال
•  درمان تکرر ادرار
• تسکین سرفه و خفقان: گیاه پسته کوهی باعث تسکین سرفه می گردد، همچنین برای درمان سرفه می توان از خواص درمانی گیاهی دیگر بنام پیر گیاه استفاده نمود.
• اشتها آور

• رفع زخم معده و اثنی عشر
• رفع بیماری گری (طاسی)
• درمان یرقان(زردی)
• درمان لاغری : افرادی که می‌خواهند چاق شوند بنه، بادام زمینی، بادام درختی و شکر را کوبیده و میل کنند.
•  رشد مو : برگ بنه را کوبیده و با کمی سرکه و روغن بنه مخلوط کرده به موهایتان مالیده شود. علاوه بر این گیاه می توان از خواص درمانی گیاه گل شقایق برای تقویت و رشد موها بهره مند گردید.
• پاکسازی رگ ها : بنه دارای املاح معدنی موردنیاز بدن مثل (ید، آهن، روی، منگنز، پتاسیم، …) می باشد و همچنینن تمامی اسیدهای آمینه و همچنین روغن بسیار مفیدی که باعث پاکسازی رگ‌ها می شود.
• تسکین درد مفاصل : از روغن پسته وحشی استفاده گردد.
• رشد کودکان و نوجوانان : از روغن پسته کوهی استفاده گردد.
• تقویت عمومی بدن : این مورد برای زنان باردار می باشد.
• درمان بیماری فلج، لقوه، ام.اس : از میوه یاین گیاه استفاده گردد.
• پیشگیری از سرطان : بنه انرژی را زیاد نموده و از سرطان پیشگیری می کند.
• منبع پروتئین : کسانی که به دنبال انرژی زیاد هستند از پسته کوهی استفاده کنند.
• تقویت نیروی جنسی
• درمان اسهال های ساده : از دم کرده پوست و برگ این گیاه استفاده گردد. همچنین خواص درمانی گیاه مورد برای درمان اسهال بسیار موثر می باشد.
• ادرار آور
• پاک کردن کبد و رفع سردرد : از ترشی بنه استفاده گردد.
• صاف کردن صدا : از روغن بنه استفاده گردد.
• درمان روماتیسم

[ type=”red”]گیاه دیگری که در درمان روماتیسم موثر است گیاه گاروم زنگی می باشد.

• تقویت قدرت حافطه
• دفع سنگ های ریز
• رفع کجی و ترکیدن ناخن : از ضماد بنه برای این مظور استفاده گردد همجنین بنه برای جلوگیری شکستگی ناخن مفید است.
• پاک کننده اخلاط سینه و ریه : از روغن بنه استفاده گردد.
• روشن شدن رنگ پوست : از کوبیده بنه به صورت ماسک استفاده گردد.
• مفید برای شب کوری
• رفع نرمی استخوان : بنه برای افرادی که نرمی استخوان دارند بسیار مفید است.
• رفع ترک های لب
• خارج کردن اقسام کرم معده
• خواب آور : از صمغ پسته کوهی استفاده گردد. همچنین می توان از خواص درمانی گیاه اشنه ایرلندی استفاده نمود.
  
  
• متعادل کردن طبع بدن و رفع سردی مزاج

طریقه تهیه و مصرف مغز گیاه بنه

پس از چیدن میوه بنه تا حدود 3 روز آن را زیر آفتاب گذاشته تا خشک شود و بعد از خشک شدن آن را در سرکو (serco) ریخته و می‌کوبند و سپس آنها را الک میکنند و تمیز و بنه‌ها را شسته و آن را درون دیگ ریخته و به مدت 2 ساعت می‌پزند تا مغز سبز رنگ آن سیاه و پخته شود و در مرحله بعد دوباره بنه‌ها را درون سرکو کوبیده و پس از کوبیدن آنها را شسته تا پوست آن کنده شود و باز به مدت یک ساعت در زیر آفتاب قرار داده و در مرحله بعد بنه‌ها را درون تابه بزرگ و زیر حرارت بالا قرار داده و بو می‌دهند و سپس آنها را سرد کرده و آماده جدا کردن مغز نموده وبا این کار به صورت دستی و به وسیله سنگهای صاف که قابلیت خوبی برای شکستن بنه داشته  انجام شده و در مرحله بعد مغز و پوسته‌های بنه که با هم مخلوط شده با دست یا الک جدا میکنند و مغز بن آماده می‌شود و در مرحله آخر به مغزها مقداری آب و نمک اضافه کرده و در یخچال قرار میدهند و پس از سرد و مزه دار شدن آن را به مصرف می‌رسانند.

تهیه ترشی ونوشک یا پسته وحشی

ابتدا بنه ها را شسته و در سبدی گذاشته تا آب آن برود سپس بنه ها را دانه نموده و یا هم با ساقه به همان صورت درون شیشه ای ریخته و هر لایه که درون شیشه می گذارید ما بین آن نمک پاشیده و بعد روی آن به مقدار لازم سرکه ریخته و درب ظرف را محکم بسته فقط نکته ای که مهم است این ترشی سرکه را به خود کشیده و بعد از چند روز نگاه کنید اگر سرکه لازم داشت به آن بیفزایید و حتما در جای سرد یا یخچال قرار داده شود.

 

ترکیبات شیمیایی موجود در گیاه بنه

ترکیبات شیمیایی موجود در روغن پسته ی وحشی به طور متوسط ۵۹%چربی داشته و غنی از اسیدهای چرب غیراشباع بوده و اسیدهای چرب غیراشباع ان شامل: ۶۹%اسید اولئیک،۱۷%اسیدلینولئیک، ۹/۶%اسیدپالمیتیک، ۳/۱%اسید استئاریک و۱/۳%اسید پالمیتولئیک می باشد.

موارد احتیاطی و منع مصرف

• به دلیل دشتن طبع گرم بنه برای افراد گرم مزاج مضر می باشد.
• مصرف آن باید با تجویز پزشک باشد.

کاربرد های دیگر گیاه بنه 

• در صنعت داروسازی با صمغ آن پمادی درست کرده که مالیدن آن بر بدن از گزش پشه جلوگیری می کند.
• از گل درخت بنه که قرمز است در رنگرزی استفاده می شود.

نکات بیشتر درباره گیاه بنه

• به منظور استفاده از مواد معدنی روغن بنه می توان آن را روی سالاد ریخت.
• در مناطقی از ایران مغز میوه بنه رسیده را در پس از آسیاب یا له کردن در آب جوش ریخته و غذایی به نام آب‌بنه با آن درست می‌کنند. در استان کرمان به این غذا «قاتق بنه» گفته می‌شود. بنه از حبوبات بسیار گرم محسوب می‌شود و به خاطر روغنی بودن، این دانه چربی و البته انرژی بسیاری در خود دارد.

 

نکته قابل توجه : گیاهان دارویی همواره در سلامتی انسان نقش بسیاری داشته اند اما مصرف بیش از حد آن ممکن است خطرات و عوارض جبران ناپذیری به همراه داشته باشد. ذکر این نکته ضروری است که مطالب درج شده در این بخش از سایت نماگرد صرفا جنبه ی اطلاع رسانی و بالا بردن آگاهی نسبت به گیاهان دارویی داشته و بهتر است قبل از استفاده از هرگونه گیاهان دارویی حتما با پزشک مربوطه مشورت گردد.

[ type=”green”] این مطلب ممکن است حاوی تمامی خواص گیاه بنه نباشد، در صورتی که در خانواده شما یا محل زندگی شما از این گیاه برای موارد دیگری استفاده می شود آن مورد را در بخش نظرات با ما در میان بگذارید تا پس از بررسی به مطلب اضافه شود.

 

 گرد آوری و تنظیم : نماگرد