نفاس احکام مربوط به آن از نگرش مراجع تقلید
نفاس خونی است که بعد زایمان یا سقط جنین از زن خارج می شود .که مانند خون حیض دارای شرایط و احکام خاصی را شامل می شود .دراین پست می توانید تفاوت نفاس با حیض ،احکام مربوط به نفاس و چه مدت نفاس طول می کشد را مطالعه کنید .
نفاس چیست؟
نفاس چیست ؟نفاس در لغت به زایمانِ زن گفته مى شود و زنى که زایمان کرده «نُفَسأ» نامیده مى شود.
در اصطلاحِ فقه، نفاس به خونى گفته مى شود که همراه با خروجِ اوّلین جز بچه از شکم مادر خارج مى شود به شرطى که قبل از ده روز، یا در پایان ده روز قطع گردد. خونى که زن پیش از بیرون آمدنِ اوّلین جز بچه مى بیند نفاس نیست.
نفاس چیست تفاوت هاى نفاس و حیض
حیض به فتواى بیشتر فقها یکى از علایم بلوغ است برخلاف نفاس.
حیض داراى صفات و علایم است به خلاف نفاس.
حیض کمتر از سه روز (در ابتدا) نیست به خلاف نفاس که مى تواند یک لحظه باشد.
حیض از نظر روایات و اجماع از ده روز بیشتر نیست، ولى نفاس پس از ولادتِ بچّه اگر چه مشهور است که همان ده روز مى باشد، ولى روایات دیگرى هم در هجده روز، سى روز، بین چهل و پنجاه روز و… موجود است.
بین دو حیض حداقل باید ده روز فاصله باشد؛ ولى بین دو نفاس چنین نیست؛
به فتواى بیشتر فقها در نفاس، ابتداى ده روز پس از ولادت کاملِ بچه باید حساب شود، نه از زمان خروج خون، وگرنه ممکن است از روز سوم زایمان خون از بدن خارج شده باشد، به خلاف حیض که ابتداى عادت از زمان دیدن خون است.
معروف میان فقها آن است که نفسأ رجوع به تمیز (صفات و علایم) و اقارب و روایات ندارد، و وظیفه اش آن است که اگر عادت دارد به مقدار روزهاى عادتش نفاس قرار دهد، و اگر عادت ندارد باید ده روز را نفاس قرار دهد، ولى بعضى از فقها فرموده اند: اگر عادت ندارد باید به مقدار عادت اقاربش نفاس و بقیه را تا ده روز احتیاط کند، و اما در حیض چنین نیست؛ زیرا در آن جا بیشتر فقها رجوع به تمیز واقارب و روایات را براى تعیین مقدار عادت، معیار قرارداده اند، و بعضى از فقها نظر دیگرى دارند.
تمام شدن عدّه با حیض محاسبه مى شود نه با نفاس.
جماع و همبسترى در حال حیض و نفاس حرام است و در حال حیض موجب (وجوب یا استحباب) کفّاره بر مرد نیز مى شود، ولى در حال نفاس اختلافى است.
حائض به فتواى همه فقها نمى تواند در مسجد الحرام و مسجد پیغمبر(ص) داخل شود و همچنین نمى تواند آیه سجده (یا به فتواى بعضى از فقها تمام سوره اى که سجده واجب دارد) را بخواند، ولى در نفاس اختلاف است.
نفاس چیست ؟احکام مربوط به نفاس
نمازهایى که زن در زمان نفاس نخوانده قضا ندارد، ولى قضاى روزه‌هاى نگرفته را باید بگیرد.
طلاق دادن زنى که در حال نفاس مى‌باشد باطل است و نزدیکى کردن با او حرام مى‌باشد و اگر شوهرش با او نزدیکى کند احتیاط واجب آن است به دستورى که در احکام حیض گفته شده کفّاره بدهد.
وقتى زن از خون نفاس پاک شد، باید غسل کند و عبادتهاى خود را به‌جا آورد. و اگر دوباره خون ببیند چنانچه روزهایى که خون دیده با روزهایى که در وسط پاک بوده، روى هم ده روز یا کمتر از ده روز باشد، تمام آن نفاس است و اگر روزهایى که پاک بوده روزه گرفته باشد، باید قضا نماید.
چنانچه زن پس از گذشت ده روز از زایمان باز هم خونى ببیند، محکوم به استحاضه است، و باید به احکام استحاضه عمل نموده و عبادتهاى خود را انجام دهد.
در خانمهایى که زایمان شان به صورت عمل سزارین است، خونى که از مجراى طبیعى خارج می شود اگر خون زخم و جراحت نباشد، خون نفاس است. (آیت اللَّه تبریزى: خیر، خون نفاس نیست و اگر صفات حیض را داشته یا در ایام عادت بوده، باید به احکام حیض عمل کنند.)
زنى که عادت ماهانه دارد، اگر خون نفاس او از ده روز بگذرد، باید به اندازه روزهاى عادتش نفاس و بقیه (حداقل تا ده روز پس از آن) را استحاضه قرار دهد.
اگر زن در ایام عادت زایمان کند، خونى که از او بیرون مىآید حکم نفاس را دارد حکم نفاس را دارد.
در مورد خانمى که عادت ماهانه ثابتى ندارد و بعد از زایمان به طور پى در پى تا یک ماه یا بیشتر خون مى‌بیند، ده روز اول خون نفاس و ده روز دوم استحاضه است و خونى که بعد از آن مى‌بیند، اگر نشانههاى خون حیض را دارد، حیض است وگرنه استحاضه محسوب مىشود. البته اگر این خانم بعد از ده روز نخست، خونى که مى‌بیند یکسان باشد و تا یک ماه یا بیشتر به این حالت ادامه دارد، حکم تفاوت پیدا مىکند.
ابتداى ده روز را باید بعد از تمام شدنِ ولادت محاسبه نمود، گرچه ولادت طول بکشد نه از زمانِ شروعِ ولادت، و اما احکام نفاس، از همان زمانِ شروعِ ولادت (اگر همراه با خون دیدن باشد) آغاز مى گردد (آیت الله سیستانى: ابتداى ده روز باید از زمان خون دیدن پس از ولادت محاسبه شود؛ زیرا ممکن است خون دیدن با فاصله از ولادت شروع شود).
هرگاه شک کند که چیزى سقط شده یا نه، یا چیزى که سقط شده اگر مى ماند انسان مى شد یا نه، لازم نیست وارسى کند، و خونى که از او خارج مى شود شرعاً خون نفاس نیست.
ممکن است خونِ نفاس یک آن بیشتر نیاید ولى بیشتر از ده روز نمى شود.
نفاس چیست ؟ملاک تشخیص نفاس
خونى که از ابتداى خروج بچه تا بیرون آمدن تمام آن دیده می شود:
اگر این خون قطع نشده تمام آن نفاس است حتی اگر چند روز طول بکشد، گرچه بیشتر از ده روز باشد؛ و امّا اگر در وسط گاهى خونریزى نداشته و پاک بوده است، بعضى از فقها فرموده اند: اگر آن پاکىِ وسط ده روز مى شده باید به وظیفه زن طاهر و پاک عمل کند و اگر کمتر از ده روز بوده است در ایّام پاکى باید بین اعمالِ زنِ طاهر و نفسأ جمع کند. و بعضى از فقها فرموده اند: اگر پاکى وسط ده روز مى شده به وظیفه زنِ طاهر و پاک عمل مى کند و اگر کمتر از ده روز بوده نفاس است به شرحى که قبلاً بیان گردید.
حکم خونى که پس از خارج شدن تمام بچه دیده و تا ده روز قطع می شود:
تمام خون نفاس است، چه همه ده روز یا روزهاى اوّل یا وسط یا آخر آن را دیده باشد. و در این قسم فرقى میان اقسام زن ها از جهت داشتن و یا نداشتن عادت و انواع آن نیست. و اگر در وسط، بعضى از روزها را پاک بوده است احکام آن قبلاً بیان گردید.
حکم خونى که پس از خارج شدن تمام بچه دیده و از ده روز تجاوز کرده و در حیض هم عادت دارد:
به اندازه روزهاى عادتش نفاس است. (چه عادتش ده روز یا کمتر باشد) و اما حکم بعد از ایّام عادت در بحث بعدى (حکم خونى که زن پس از ایّام نفاس مى بیند) خواهد آمد. اگرچه احتیاط مستحب آن است که از روز بعد از عادت تا روز هجدهمِ زایمان، کارهاى استحاضه را به جا آورد و کارهایى را که بر نفسأ حرام است ترک کند.
حکم خونى که پس از خارج شدنِ تمام بچّه دیده و از ده روز تجاوز کرده و در حیض هم عادت ندارد:
بیشتر فقها که رجوع به اقارب را در نفاس لازم نمى دانستند فرموده اند: ده روزِ پس از زایمان، نفاس است، ولى بعضى دیگر از فقها مانند آیت الله خوئى فرموده اند: بنابر احتیاطِ واجب باید به عادت اقارب و بستگانش مراجعه کند و پس از آن تا ده روز احتیاط کند. و اما حکم خونى که پس از ده روزه مى بیند در بحث بعدى (حکم خونى که زن پس از ایّام نفاس مى بیند) خواهد آمد. اگر چه احتیاط مستحب آن است که بعد از روز دهم تا روز هجدهمِ زایمان کارهاى مستحاضه را به جا آورد و کارهایى که بر نفسأ حرام است ترک کند.
استفتائات در مورد نفاس
سوال: زنی که بعد از زایمان، بیش از ده روز ترشحات و خون ببیند، به لحاظ شرعی چه وظیفه‌ای دارد؟
مراجع تقلید درباره زنی که بعد از زایمان تا یک ماه یا بیشتر به صورت پی‌درپى خون ببیند، می‌گویند:
1. یا در دوره حیض، دارای عادت مشخص است؛ در این صورت، به اندازه روزهاى عادت او نفاس است و اگر این خون تا ده روز دیگر هم ادامه داشت، استحاضه است، اگر چه در روزهاى عادت ماهانه‌اش باشد. مثلاً زنى که عادت حیض او از بیستم هر ماه تا بیست و هفتم آن است، اگر روز دهم ماه زایمان کرد و تا یک ماه یا بیشتر پی‌درپى خون دید، تا روز هفدهم نفاس و از روز هفدهم تا ده روز استحاضه است (حتّى خونى که در روزهاى عادت خود که از بیستم تا بیست و هفتم بود). بعد از گذشتن ده روز، اگر هم‌چنان مشاهده خود ادامه پیدا کرد، چنانچه خونى را که می‌بیند در روزهاى عادتش باشد، حیض است و اگر در روزهاى عادتش نباشد، باید آن‌را استحاضه قرار دهد.
2. یا در دوره حیض عادت مشخص ندارد؛ در این صورت، ده روز اول آن نفاس و ده روز دوم آن استحاضه است و خونى که بعد از آن می‌بیند، اگر نشانه حیض را داشته باشد، حیض و گرنه آن هم استحاضه می‌باشد.
احکام نفاس در بانوان چیست؟
نفاس خونى است که زن در وقت زایمان یا بعد از آن قبل از گذشت ده روز از هنگام زایمان مى‌بیند، هر چند جنین سقط شده باشد [و به زنی که چنین خونی را ببیند نفساء می‌گویند]. تحریر الوسیله، ج در کتاب‌های فقهی برای آن احکامی ذکر نموده‌اند، از جمله:
1. کارهایی که بر حائض حرام است، بر نفساء هم حرام است و آن چه بر حائض واجب و مستحبّ و مکروه است، بر نفسا هم واجب و مستحبّ و مکروه مى‌باشد.
2. نمازهایى که زن در زمان نفاس نخوانده قضا ندارد، ولى قضاى روزه‌هاى نگرفته را باید بگیرد.
3. طلاق دادن زنى که در حال نفاس مى‌باشد باطل است و نزدیکى کردن با او حرام مى‌باشد و اگر شوهرش با او نزدیکى کند احتیاط واجب ن آن است به دستورى که در احکام حیض گفته شده کفّاره بدهد.
4. وقتى زن از خون نفاس پاک شد، باید غسل کند و عبادتهاى خود را به‌جا آورد. و اگر دوباره خون ببیند چنانچه روزهایى که خون دیده با روزهایى که در وسط پاک بوده، روى هم ده روز یا کمتر از ده روز باشد، تمام آن نفاس است و اگر روزهایى که پاک بوده روزه گرفته باشد، باید قضا نماید. (آیات عظام مکارم و شبیری: «روزهایى که در وسط پاک بوده عباداتش صحیح است»؛ آیات عظام سیستانى، گلپایگانى، صافى: «بنا بر احتیاط واجب روزهایى را که خون دیده نفاس قرار دهد و در روزهایى که در بین پاک بوده آن چه را بر نفساء حرام است ترک کند و عبادتهاى خود را به جا آورد». آیت الله سیستانی: «و اگر خونى که آخر دیده، از ده روز تجاوز کرد باید مقدارى از آن را که در ده روز دیده، نفاس و آن چه بعد از آن است، استحاضه قرار دهد»)
5. چنانچه زن پس از گذشت ده روز از زایمان باز هم خونى ببیند، محکوم به استحاضه است، و باید به احکام استحاضه عمل نموده و عبادتهاى خود را انجام دهد.
احکام و شرایط خون نفاس، آیت الله مکارم
*وظیفه زن هنگام شک بین خون نفاس و خون زخم
در صورت شک بین خون نفاس و خون زخم، تکلیف زن چیست؟
پاسخ: در این مورد احتیاط کند؛ یعنى عبادات را انجام دهد و از آنچه بر حائض حرام است پرهیز کند تا وضع او روشن شود.
غسل بعد از زایمان به صورت سزارین
آیا زنی که به صورت سزارین زایمان می‌کند غسل خاصی دارد؟
پاسخ: در صورتیکه از مجرای طبیعی خونی جاری شود (که معمولا جاری می شود) غسل نفاس دارد.
حکم خونآبه بعد از زایمان
با سلام. روز پیش زایمان کردم الان هنوز خون ابه میبینم حکم نماز و روزهام چیست؟
پاسخ: بسیارى از زنان بعد از وضع حمل یک ماه یا بیشتر خون مى بینند، چنین زنانى اگر درحیض عادت دارند باید به تعداد روزهاى عادتشان نفاس قرار دهند بعد از آن تا ده روز حکم استحاضه دارد، بعد از گذشتن ده روز اگر همزمان با ایّام عادت حیضش باشد باید مطابق احکام حائض عمل کند (خواه نشانه هاى خون حیض را داشته باشد یا نه) و اگر همزمان با ایّام عادتش نباشد حکم استحاضه دارد، مگر این که خون داراى نشانه هاى حیض باشد.
گرد آوری :گروه مذهبی نماگرد
