آشنایی با گیاه ارژن
گیاه ارژن، گونهای از بادام کوهی با نام علمی: Prunus scoparia می باشد که دارای ارتفاع ۶ متر با برگ های باریک و کوچک،شاخه پر، ترکهای، راست و بدون کرک، ساقههای همیشه سبز (مانند درختچه تزیینی طاووسی) و گل های سفید یا سفید مایل به صورتی و درشت است که در اوایل فروردین ماه ظاهر می شوند. میوه اش شفت کره ای یا تخممرغی می باشد.
محل رویش این گیاه در ایران و کشورهای همسایه غربی می باشد و بیشتر در مناطق کوهستانی از قبیل زاگراس بختیاری یافت می شود. نام این گیاه در آذربایجان و زنجان به آق چالی، قره چالی، در لرستان و بختیاری ارژن، آرجن، در کردستان به تنگیس و تنگیز و در فارس بخورک – اخرک نامیده می شود.
برخی باورهای مردم لر درباره گیاه بادام کوهی بیانگر اهمیت این گیاه نزد ایرانیان است. در مفاتیح الجنان در آداب سفر آمده است که با خود بردار عصایی از چوب بادام تلخ و… ممکن است با این باور مردم مرتبط باشد که عصای حضرت خضر از بادام تلخ بوده و به همین دلیل مبارک است. گفته می شود که به هنگام شهادت امام حسین (ع) تمامی درختان سیه پوش شدند به جز بادام کوهی وقتی دلیلش راپرسیدند بادام کوهی پاسخ داد که شما از داغ مولا حسین(ع) ظاهرتان را سیاه پوش کرده اید ولی من از درون سوخته ام.
خواص درمانی گیاه ارژن
- خواص نرم کنندگی و ضد التهاب: روغن بادام از روغن های بی ضرری است که به علت داشتن خواص نرم کنندگی و ضد التهاب در تهیه انواع پمادها ، کرم ها و محلول های روغنی دارویی و بهداشتی استفاده می گردد.
- سوختگی از آتش: ضماد ریشه بادام تلخ برای انواع دردها مفید بوده و خاکستر آن برای سوختگی از آتش موثر است.
- درمان زخم های کهنه و زخم های چرکی پوست و زخم های عصبی و چرب و خارش و ترکیدن پوست: ضماد آن با سرکه جهت رفع موارد مذکور مفید می باشد.
- تقویت بینایی: سرمه آن به چشم باعث تقویت بینایی می گردد.
- ضد شوره، ضد شپش و رشک: مالیدن کوبیده آن ضد شوره بوده و شپش و رشک است. همچنین برای رفع شوره می توان از خواص دارویی گیاه وشا استفاده نمود.
- رفع سردرد: ضماد آن برای رفع سردرد موثر است.
- رفع تنگی نفس، سرفه: استفاده از گیاه ارژن باعث رفع سرفه و تنگی نفس می گردد. همچنین می توان از خواص درمانی گیاه عنبر سائل استفاده نمود.
- رفع ورم سینه و ریه
- خاصیت ضد تومور سرطانی
- ضد عفونی کنندگی: علاوه بر این گیاه می توان از خواص درمنه که دارای خواص ضد عفونی کنندگی است و در صنعت داروسازی کاربرد دارد استفاده کرد.
- پاک کردن و خارج نمودن خلط
- درمان بواسیر: علاوه بر این گیاه می توان از خواص ناترک استفاده نمود.
فرآورده های گیاه ارژن
- روغن بادام: برای تهیه این روغن مغز بادام را پس از خشک و پاک کردن از گرد و غبار در آسیاب خرد می کنند و پس از آنکه به صورت خمیر در آمد در دستگاه های فشار قرار داده روغن آن را استخراج می نمایند. باید توجه داشت هنگام استخراج نباید از آب استفاده کرد. روغن بادام باید رد شیشه های پر و کاملا در بسته نگهداری شود.
- اسناس بادام تلخ: به منظور ساخت این اسانس باقیمانده بادام موجود در دستگاه فشار را که روغن آن استخراج شده است مدتی در آب خیس کرده و سپس تقطیر می نمایند. اسانس بادام تلخ مایعی زلال و بی رنگ است ولی بر اثر کهنه شدن به رنگ مایل به زرد در می آید بوی آن قوی و طعمش سوزاننده کمی تلخ و بسیار سمی است . شیشه اسانس بادام تتلخ باید از اسانس پر باشد و دور از نور و در جای سرد نگهداری شود. از اسانس برای رفع خارش و در صنایع عطر سازی و رنگ سازی استفاده می شود.
- زدو یا جدو: صمغ گیاه بادام کوهی (amygdalusscoparaia) را زدو گویند که در فصل گرما هنگامی که فشار و سیلان شیره گیاه به بالاترین میزان خود می رسد به صورت طبیعی از تنه گیاه تراوش می کند به طوری که غالبه زنان و کودکان صمغ متر شحه را از روی تنه گیاه جمع آوری می کندد. زدو دارای مواد موثره ای می باشد که در صنایع مختلف غذایی و دارویی به کار می رود همچنین به دلیل داشتن مواد معطر در ساخت مواد خوشبو کننده دهان و دندان از آن استفاده می شود.
موارد احتیاطی و منع مصرف
مصرف باید با تجویز پزشک باشد.
[ type=”green”] در این مطلب ممکن است تمامی خواص گیاه ارژن ذکر نشده نباشد، در صورتی که در خانواده شما یا محل زندگی شما از این گیاه برای موارد دیگری استفاده می شود آن مورد را در بخش نظرات با ما در میان بگذارید تا پس از بررسی به مطلب اضافه شود.نکته قابل توجه : گیاهان دارویی همواره در سلامتی انسان نقش بسیاری داشته اند اما مصرف بیش از حد آن ممکن است خطرات و عوارض جبران ناپذیری به همراه داشته باشد. ذکر این نکته ضروری است که مطالب درج شده در این بخش از سایت نماگرد صرفا جنبه ی اطلاع رسانی و بالا بردن آگاهی نسبت به گیاهان دارویی داشته و بهتر است قبل از استفاده از هرگونه گیاهان دارویی حتما با پزشک مربوطه مشورت گردد.
گرد آوری و تنظیم : نماگرد
سلام
دمکرده پوست درخت ارژن برای سنگ کلیه بسیار مفید است من خودم هر وقت درد کلیه دارم استفاده میکنم عالیه
سلام از کجا تهیه کردین لطفاً بگین
دمنوش ساقه ی آن بسیار خواب آور است
با سلام از جوشانده پوست دوم شاخه آن برای درمان پروستات مفید است
از مخلوط صمغ اون با زرده تخم مرغ محلی واسه درمان ریزش مو استفاده میشه
سلام میگن واسه درمان لختگی خون هم خوبه و خیلی خیلی خیلی مؤثر است .
ی جورای میگن کلان شستشو دهنده رگهاس. ب صورت دم کردن و نوشیدنش
آیا درسته