آشنایی با سجده سهو و چگونگی خواندن آن

 

یکی از مواردی که نماز را باطل می کند .سخن گفتن از روی عمد است؛ یعنی اگر کسی عمداً حرف بزند یا یک کلمه، حتى کلمه دو حرفى مانند «من» و «ما» نماز باطل است، بلکه بنا بر احتیاط واجب اگر دو حرف که معنی خاصی هم نداشته باشد نماز باطل می‌شود. اما حرف زدن از روى غیر عمد یا سهوا  نماز را باطل نمی‌کند و اگر نمازگزار سهو ا یا از فراموشی حرفی بزند، باید پس از نماز دو سجده سهو بجا آورد.در پستهای قبلی ما می توانید با شکیات نماز و ارکان برهم زدن نماز از روی عمد ،مکان های مکروه نماز گزار آشنا شوید .

 

سجده سهو چه زمانی واجب می شود ؟

به طور کلی، سجده سهو برای زیادی و نقصان (کاستی) غیرعمدى در نماز، واجب است؛ موارد وجوب آن به شرح زیر است:

1. در بین نماز، سهواً حرف بزند؛

در سخن گفتن عمدی که موجب باطل شدن نماز می‌شود، فرقی میان صحبت کردن به زبان فارسی، و یا عربی و یا هر زبان دیگری نیست و اگر سهواً باشد، باید سجده سهو بجا آورد.

2.  یک سجده را فراموش کند؛

3. در نماز چهار رکعتى بعد از سجده دوم شک کند که چهار رکعت خوانده یا پنج رکعت؛

4. در جایى که نباید نماز را سلام دهد؛ مثلًا در رکعت اول سهواً سلام بدهد؛

اگر در جائی که نباید سلام نماز را بگویید به صورت غیر عمدی بگویید:

«السلام علینا و علی عبادالله الصالحین» یا بگویید: «السلام علیکم و رحمه الله وبرکاته» باید دو سجده سهو انجام بدهید؛

ولی اگر به اشتباه مقداری از این دو سلام را بگویید یا بگویید

:«السّلام علیک أیّها النّبی و رحمه الله و برکاته» احتیاط مستحب آن است که دو سجده سهو بجا بیاورید.

5. آن که تشهد را فراموش کند.

در دو مورد آخر احتیاط واجب آن است که سجده سهو بجا آورده شود.

 

سجده سهو چگونه خوانده می شود ؟

دستور سجده سهو این است که بعد از سلام نماز، فوراً نیّت سجده سهو کند و پیشانى را به چیزى که سجده بر آن صحیح است بگذارد و بگوید:

«بِسْمِ اللَّهِ وَ بِاللَّهِ وَ صَلَّى اللَّهُ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ»

یا

«بِسْمِ اللَّه وَ بِاللَّهِ اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ و آلِ مُحَمَّدٍ»

ولى بهتر است بگوید:

«بِسْمِ اللَّهِ وَ بِاللَّهِ السَّلامُ عَلَیکَ ایُّهَا النَّبِىُّ وَ رَحْمَهُ اللَّهِ وَ بَرَکاتُهُ»

بعد باید بنشیند و دوباره به سجده رود و یکى از ذکرهایى را که گفته شد بگوید و بنشیند و بعد از خواندن تشهد سلام دهد.

 

احکام سجده سهو 

حکم انجام ندان سجده سهو 

اگر سجده سهو را بعد از سلام نماز عمداً به جا نیاورد، معصیت کرده و واجب است هر چه زودتر آن را انجام دهد و چنان‌چه سهواً به جا نیاورد،

هر وقت یادش آمد باید فوراً انجام دهد و لازم نیست نماز را دوباره بخواند.

طهارت هنگام سجده سهو

در مورد شرط بودن وضو و طهارت در سجده سهو، نظرات مراجع تقلید مختلف است:

بعضی از مراجع از جمله آیات عظام صافی، مکارم شیرازی، خامنه ای وضو را لازم می دانند.
بعضی از مراجع از جمله آیات عظام خمینی، گلپایگانى، بهجت بنابر احتیاط آن را واجب می دانند.
بعضی از مراجع، از جمله آیات عظام خوئى، خمینی، تبریزى، سیستانى، نورى همدانی آن را واجب نمی دانند.

رو به قبله بودن هنگام سجده سهو
آیت الله العظمی مکارم شیرازی:

سجده سهو باید رو به قبله و با حالت وضو و طهارت باشد و پیشانى را نیز بر چیزى گذارد که سجده نماز بر آن جایز است.

آیت الله صافی گلپایگانی:

همه اموری که در سجده نماز، واجب است مثل طهارت، ستر، استقبال قبله و… در سجده سهو هم لازم است.

حکم در اثر ادای اصوات درد واجب است ؟

برای حرفی که از آه کشیدن و سرفه پیدا می شود سجده سهو واجب نیست؛

ولی اگر برای مثال به صورت غیر عمدی آخ یا آه گفته شود، باید سجده را بجا بیاورید.

استفتائات در مورد خواندن سجده سهو

سجده سهو برای دوباره خواندن یک ذکر

اگر چیزی را غلط بخوانید و دوباره به صورت صحیح آن را تکرار نمایید، برای دوباره خواندنِ آن، سجده سهو واجب نیست.

سجده سهو برای اشتباه در تسبیحات اربعه

اگر به صورت غیرعمدی تسبیحات اربعه ترک شود یا بیشتر و یا کمتر از سه مرتبه گفته شود،

احتیاط مستحب آن است که بعد از نماز دو سجده سهو بجا بیاورید.

در سجده های واجب قرآن؛

لازم نیست سایر شرایط معتبر در سجده ی نماز مراعات شود. (توضیح المسائل امام خمینی(ره))، مثلا لازم نیست که رو به قبله باشند یا طهارت و وضو داشته باشند.

پاسخ مراجع عظام تقلید نسبت به این سوال، چنین است:

حضرت آیه الله العظمی خامنه ای:
در سجده واجب قرآن باید پیشانى به قصد سجده بر چیزى که سجده بر آن صحیح است گذاشته شود.

ولى سایر شرایط سجده که در نماز معتبر مى‌باشد، لازم نیست مراعات شود ولی در سجده سهو طهارت بدن و لباس لازم است.

حضرت آیه الله العظمی سیستانی:
واجب نیست.

حضرت آیه الله العظمی مکارم شیرازی:

سجده سهو باید رو به قبله و با حالت وضو و طهارت باشد و پیشانى را نیز بر چیزى گذارد که سجده نماز بر آن جایز است.

حضرت آیه الله العظمی صافی گلپایگانی:

همه اموری که در سجده نماز، واجب است مثل طهارت، ستر، استقبال قبله و… در سجده سهو هم لازم است.

 

منبع :ستاره

گردآوری :نماگرد