خواص درمانی گیاه چای کوهی برای سلامتی | مضرات آن

[ type=”blue”]گیاه چای کوهی یا پشمینه در لیست گیاهان دارویی ایران قرار دارد. خواص درمانی گیاه چای کوهی شامل: درمان ویروس ها، افزایش حافظه، پیشگیری از سرطان، بهبود دستگاه گوارش و … می باشد.

 

آشنایی با گیاه چای کوهی

گیاه چای کوهی یا پشمینه با نام علمی سیدریتیتس Sideritis (به معنای آهن) و نام انگلیسی Stachys lavandulifolia از خانواده کلازیاسه می باشد. این گیاه دارای ساقه ایی رونده،  گل‏های معطر آبی مایل به بنفش همراه با بوی مخصوصی و میوه ی کپسولی می باشد. این گیاه در مزارع گندم و ذرت آمریکا و اروپا رشد می کند و همچنین در برخی از شهر های ایران مانند البرز، ‌کرج،‌ چالوس و مازندران و نقاط غرب ایران دیده می شود.

اروپائیان از گیاه چای کوهی در نانوایی ها استفاده می کردند، همچنین در زمان‌های قدیم از این گیاه برای درمان جراحت‌ های ناشی از اسلحه‌ های فلزیسرد و آهنین در جنگ استفاده می‌ شده است و به همین علت نام آن را آهن گذاشتند. چای کوهی در اروپا و آمریکا نیز به نام سنت جونز معروف است و از روغن آن در انگلستان به عنوان دارویی برای درمان زخم استفاده می گردد.

نام های دیگر گیاه چای کوهی در لرستان، دلفان، کرمانشاه پشمینه یا کلکنهیا کلکینه می باشد و همچنین به زبان ترکی توکلیجه و به فارسی چای چوپان گل پشمکی یا لولوپشمکی نامیده می شود.

خواص درمانی گیاه چای کوهی

طبع گیاه چای کوهی گرم و خشک می باشد.

• کاهش فشار خون: دانشمندان صربستانی موفق به کسف ترکیباتی در چای کوهی شدند که این ترکیبات می تواند باعث  رگ‌گشایی شود و فشار خون را کاهش دهد. همچنین برای کاهش فشار خون می توان از خواص درمانی برگ گیاه چریش و انجیر خشک استفاده نمود.
• درمان ویروس ها: گیاه چای کوهی در درمان ویروس ها بسیار موثر می باشد. به طوری که این گیاه  روی ویروس بیماری AIDS اثر گذاشته و باعث  تقویت سیستم دفاعی بدن می گردد.
• درمان زخم ها: یکی ازخواص درمانی گیاه چای کوهی کمک به درمان زخم ها می باشد. ماده قرمز رنگِ هایپریسین در برگ گیاه چای کوهی برای درمان زخم ها و از بین بردن سوختگی ها بسیار موثر است. بدین منظور از ضماد برگ ها استفاده گردد. علاوهبر گیاه چای کوهی می توان از زوغن گیاه مصطکی برای درمان زخم استفاده نمود.
• جلوگیری از آلزایمر و افزایش حافظه: نمی توان گفت وجود پلاک آمیلوئید (علامت آلزایمر) در مغز علت اصلی آلزایمر است بلکه این پلاک در مغز نشان دهنده ی وجود بیماری آلزایمر بوده و پیشرفت هرچه بیشتر آلزایمر سبب افزایش مقدار این پلاک در مغز می گردد. تحقیقات صورت گرفته بر روی نمونه های حیوانی عصاره ی چای کوهی می تواند از تشکیل آمیلوئید در سر پیشگیری نماید. همچنین این گیاه حافظه موش های آزمایشگاهی را بهبود بخشید و ظرفیت یادگیری را در آنها افزایش داد.
• درمان افسردگی: چای کوهی اثر ضد افسردگی دارد و مکانیزم آن از طریق مهار آنزیم ها می باشد. به همین علت این گیاه برای درمان افسردگی و همچنین رفع بیخوابی موثر است. همچنین می توان از خواص درمانی گیاه علف چای و ترب سیاه نیز استفاده نمود.
• نشاط آور و آرامش بخش: وجود ترکیباتی به نام های متابولیت‌های پینن (pinene )، میرتنول (myrtenol )، وربنول (verbenol) در گیاه چای کوهی خستگی و بی حوصلگی را برطرف ساخته و باعث ایجاد روحیه ایی شاد در افراد می گردد. به همین منظور مصرف روزانه سه نوبت از آن توصیه می گردد.
• درمان میگرن: خاصیت آرامبخشی، معطر بودن و ضد التهابی چای کوهی سبب شده تا بتوان در هنگام سر درد های شدید و میگرن مصرف آن را توصیه نمود.
• اشتها آور: یکی دیگر از خواص درمانی گیاه چای کوهی اشتها آور بودن آن می باشد. این گیاه برای افراد سالمند و کودکان اشتها آور است.

[ type=”red”]گیاهان دارویی اشتها آور دیگر عبارتند از: تربچه، ترب سیاه،‌ گیاه بسپایک(بسفایج)، تخم و روغن شوید  و …

• افزایش تراکم و استحکام استخوان: دانشمندان به‌مدت ۶ ماه، به موش‌های آزمایشگاهی، عصارهٔ چای کوهی دادند. تفاوت تراکم استخوان در این موش‌ها در قسمت‌های درشت‌نی و استخوان ران، نسبت به موش‌های دیگر که بدون درمان باقی مانده بودند، چشمگیر بود. همچنین برای استحکام استخوان نوزاد از شیر خشت استفاده می شود.
• ضد سرطان: گیاه چای کوهی دارای خواص آنتی اکسیدانی و ضد التهابی می باشد از همین رو از سرطان جلوگیری می نماید.وجود ترکیبات پامی فرین ایی و متوکسی ساکورانتین باعث جلوگیری 50 درصد از رشد سلول های سرطانی دهانه رحم می گردد. همچنین خواص و فواید درمانی گیاه سورنجان نیز دارای خاصیت ضد سرطانی می باشد.
• رطوبت گیری: چای کوهی دارای خواص رطوبت گیری می باشد و  برای تمام بیماری های که به رطوبت مربوط است مفید می باشد.
• ضد عفونی کننده مجاری ادراری: چای کوهی  سیستم مجاری ادراری را ضد عفونی و پاکسازی می کند.
• ضد درد و ورم معده: مصرف چای کوهی به تنظیم دستگاه گوارش و تقویت کبد می پردازد، همچنین در درمان بیماری های اسهال موثر است.
• تقویت سیستم ایمنی بدن: چای کوهی دارای خواص  آنتی اکسیدانی و ضد التهابی می باشد و به همین علت باعث  تقویت سیستم ایمنی بدن می گردد. همچنین می توان این گیاه را همراه با ریشه ی گیاه گون و یا کلم میل نمود.
• ضد کرم: چای کوهی باعث رفع کرم های مضر در معده و روده می گردد و همچنین بهبود فعالیت سیبستم گوارش کمک می نماید.
• خلط آور: گیاه چای کوهی دارای خواص درمانی خلط آوری می باشد.
• تسکین درد دنبالچه: گیاه چای کوهی در طب سنتی به  تسکین درد دنبالچه می پردازد.

 

• جلوگیری از خونریزی مغزی: چای کوهی از بروز خونریزی مغزی و کاهش عوارض خونریزی مغزی جلوگیری می نماید.
• قاعده آور: گیاه چای کوهی به کنترل و تنظیم چرخه قاعدگی می پردازد. همچنین می توان برای تاثیر گذاری بیشتر از گیاه برنجاسف استفاده نمود.
• دافع اخلاط بلغمی: این گیاه دافع اخلاط بلغمی غلیظ که در شش‌ها یا رحم یا امعاء تجمع یافته است، می‌باشد.
• تقویت قوای جنسی: به منظور تقویت قوای جنسی در مردان مصرف روزانه یک یا دو لیوان چای کوهی توصیه می گردد.
• تقویت سیستم ایمنی بدن: چای کوهی دارای خواص  آنتی اکسیدانی و ضد التهابی می باشد و به همین علت باعث  تقویت سیستم ایمنی بدن می گردد.
• مداوای قولنج: مقدار 3 تا 5 گرم از گل گیاه چای کوهی را با پنج گرم کتیرای گون و پنج گرم گل بنفشه پودر نموده و با مقداری آب گرم مخلوط و سپس خورده شود.
• درمان و بهبود گلودرد و درد دهان: از گل‌های جوان و خشک شده این گیاه بصورت جوشانده استفاده گردد.
• درمان آرتریت: چای کوهی به درمان آرتریت، دردهای عضلانی، دردهای مفصلی رماتیسم و یسیاتیک می پردازد.
• نیش حشرات: برای درمان و تسکین خارش نیش حشرات از پودر چای کوهی استفاده گردد.
• درمان ناراحتی های چشمی: علاوه بر این گیاه می توان از عصاره ی آب گیاه سیلن برای درمان ناراحتی های چشمی استفاده نمود.
• برطرف کننده حالت غش و خفقان
• درمان سیاه سرفه
• درمان درد پشت و گردن و خشکی گردن
• درمان و رفع کم خونی
• درمان کننده بیماری مننژیت
• رفع خستگی و کوفتگی
• درمان اسهال خونی
• درمان فلج
• درمان سرماخوردگی
• درمان تب

خواص درمانی برگ گیاه چای کوهی 

• لخته شدن سریع و جذب خون: برگ‌ های گیاه چای کوهی به لخته شدن سریع و جذب خون کمک نموده و همچنین به عنوان یک پانسمان کننده طبیعی به کار می رود.
• درمان التهابات چشمی: به منظور درمان التهابات چشمی برگ چای کوهی را جوشانده و پس از سرد شدن می توان چشم را شستشو نمود.
• رفع و درمان گزیدگی نیش حشرات: از کوبیده برگ‌های این گیاه استفاده گردد.
• درمان و التیام زخم‌ها، سوختگی‌ها: برگ‌های چای کوهی را پودر نموده و روی زخم‌ها گذاشته شود. روش دیگر استفاده از گیاه علف خرس می باشد.

 

طریقه تهیه و مصرف جوشانده گیاه چای کوهی

به منظور تهیه ی دمنوش گیاه چای کوهی یک قاشق مرباخوری از این گیاه را در یک لیوان آب جوش ریخته و با قاشق هم بزنید، سپس روی آن را با یک نعلبکی گذاشته و پس از  مدت ۲۰ دقیقه آن را صاف نموده و با کمی عسل میل گردد.

ترکیبات شیمیایی موجود در گیاه چای کوهی

ترکیبات شیمیایی موجود در گیاه چای کوهی عبارتند از: هاپیرین Hyperin، ماده قرمز رنگی بنام هایپریسین Hypericin، تانن و اسید نیکوتین 

موارد احتیاطی و منع مصرف

• مصرف گیاه چای کوهی برای زنان باردار مضر است زیرا باعث سقط جنین می گردد.
• مصرف این گیاه برای افرادی که قرص‌های ضدبارداری، آسم، سرماخوردگی و حساسیت استفاده می‌کنند توصیه نمی گردد.
• مصرف بیش از حد این گیاه برای افراد گرم مزاج مضر بوده زیرا موجب خون‌ آلود شدن ادرار می‌ گردد.

نکات بیشتر درباره گیاه چای کوهی

چای کوهی را اغلب می توان در خواروبارفروشی، داروخانه‌های گیاهی و عطاری‌ها خریداری نمود. همچنین می توان تازه ی گیاه را پس از چیدن، خشکانده و در خانه نگهداری نمود.

 

 نکته قابل توجه : گیاهان دارویی همواره در سلامتی انسان نقش بسیاری داشته اند اما مصرف بیش از حد آن ممکن است خطرات و عوارض جبران ناپذیری به همراه داشته باشد. ذکر این نکته ضروری است که مطالب درج شده در این بخش از سایت نماگرد صرفا جنبه ی اطلاع رسانی و بالا بردن آگاهی نسبت به گیاهان دارویی داشته و بهتر است قبل از استفاده از هرگونه گیاهان دارویی حتما با پزشک مربوطه مشورت گردد.

 

[ type=”green”] در این مطلب ممکن است تمامی خواص گیاه چای کوهی ذکر نشده نباشد، در صورتی که در خانواده شما یا محل زندگی شما از این گیاه برای موارد دیگری استفاده می شود آن مورد را در بخش نظرات با ما در میان بگذارید تا پس از بررسی به مطلب اضافه شود.

 گرد آوری و تنظیم : نماگرد