دانستنی های سلامتشناخت داروهاطب سنتی و داروهای گیاهی

خواص ترخون چیست؟ | ۴۲ خاصیت درمانی و مضرات سبزی ترخون

4/5 - (4 امتیاز)
[ type=”blue”]گیاه ترخون گیاه پر خاصیتی است که در لیست گیاهان دارویی جا دارد. این گیاه علاوه بر مصارف خوراکی و استفاده ی آن در آشپزی جنبه ی درمانی نیز داشته که عبارت است از : تقویت اعصاب، کاهش وزن و همچنین مفید برای پوست و مو.

خواص ترخون چیست؟ | 42 خاصیت درمانی و مضرات سبزی ترخون
خواص ترخون چیست؟ | 42 خاصیت درمانی و مضرات سبزی ترخون

آشنایی با گیاه ترخون

گیاه ترخون در فارسى به اسم ترخانى بوده و در عربی ترخون و طرخون می باشد. همچنین نام گونه این گیاه (دراکونکولوس) از کلمه دراگون به معنای اژدها گرفته شده و این به معنای اثر شفابخش و موثر آن به عنوان پادزهر در درمان سم مارگزیدگی مارها و حیوانات سمی میباشد. این گیاه ازخانواده کاسنی، علفی و چند ساله می باشد که ارتفاعی تا 1 متر دارد. گل‌های این گیاه زرد رنگ بوده و به صورت گل آذین خوشه در انتهای ساقه اصلی قرار گرفته برگهایش بسیار باریک و بلند وبه رنگ سبز روشن براق است. در زمان های گذشته از گیاه ترخون جهت بی‏ حس‏ کنندگی در دهان استفاده می شده همان طور که یونانیان باستان از آن در جهت تسکین درد دندان استفاده می کرده اند. هم اکنون این گیاه در مصارف پزشکی، آشپزی و صنایع غذایی مثل کنسروسازی به کاربرده می شود.همچنین گیاه ترخون می‌تواند به عنوان یک روبنده و از بین برنده رادیکال‌های آزاد در بدن را از بین ببرد.

انواع ترخون

بطور کلی دو نوع ترخون وجود دارد:

  1. ترخون فرانسوی: این نوع از ترخون دارای عطر و بوی قوی تری است و بیشتر برای آشپزی استفاده می شود.
  2. ترخون روسی: این نوع ترخون دارای عطر و بوی ملایم تری است و از آن برای تهیه چای و دمنوش ترخون، روغن ترخون و عرق ترخون استفاده می شود.

ترخون در آشپزی

ترخون  (به انگلیسی : Tarragon و با نام علمی : Artemisia dracunculus ) با برگهای صاف و رنگ سبز و زیبایش و گلهای زرد رنگش یکی از معطرترین سبزیجات است که بدلیل عطر آن در آشپزی زیاد مورد استفاده قرار میگیرد. ترخون یکی از پرطرفدار ترین سبزیجات معطر در آشپزی فرانسوی می باشد. از ترخون تازه و خشک برای تهیه انواع شور و ترشیجات، سس سالاد، آش و سوپ ترخون، ترخون پلو، کوفته ترخون و عرق و شربت ترخون استفاده می شود.

خواص ترخون چیست؟ | 42 خاصیت درمانی و مضرات سبزی ترخون
خواص ترخون چیست؟ | 42 خاصیت درمانی و مضرات سبزی ترخون

خواص درمانی گیاه ترخون

طبع گیاه ترخون گرم و خشک است.

  •  درمان آکنه و جوش  و پاک سازی صورتترخون دارای مقادیر زیادی از پتاسیم است و به همین دلیل خاصیت ضد باکتریایی و ضد عفونی کننده قوی دارد و این ویژگی باعث شده که مصرف آن باعث کاهش باکتری های پوست صورت به درمان آکنه و جوش صورت شود. گیاه دیگری که در درمان آکنه بسیار موثر است، تاج خروس نام دارد پس برای درمان قطعی جوش‌های چرکین، شاخه‌های جوان و سبز گیاه تاج خروس را کوبیده و به صورت ضماد استفاده نمایید.
  • تقویت و افزایش رشد مو و احیای موهای خشکترخون به بهبود گردش خون در بدن و پوست سر کمک کرده و با تقویت فولیکول های مو باعث افزایش رشد مو می شود. ترخون به دلیل خواص ضد عفونی کننده و مرطوب کننده که دارد، عمدتا برای احیای موهای خشک و آسیب دیده استفاده می شود.
  • تمیز کردن پوست صورت ترخون بدلیل داشتن آنتی اکسیدان های به مقدار قابل توجه که در برگهای تازه ترخون موجد است، در پاکسازی پوست صورت از سلولهای مرده و نیز آلودگی های روی پوست صورت میتواند موثر باشد. برای این منظور بخور با آب حاوی برگ های ترخون تازه بر روی پوست صورت مالیده شود.
  • لاغری شکم و کاهش وزنترخون حاوی مواد معدنی و ویتامین ها در مقادیر قابل توجه است که به سم زدایی و پاک سازی بدن و روده کمک کرده و با کاهش جذب چربی از روده به لاغری شکم کمک می کند. همچنین مقادیر بالای فیبر موجود در ترخون باعث کاهش اشتها شده و با پیشگیری از پرخوری به لاغری و کاهش وزن افراد کمک می کند.
  • تنظیم قند خون و مناسب برای دیابتترخون به دلیل مقادیر بالای ویتامین ها و مواد معدنی که دارد، در طب سنتی برای درمان بی اشتهایی، سکسکه، سو هاضمه، ناراحتی معده و سندرم روده تحریک پذیر استفاده می شود.
  • جلوگیری از سکته قلبی و سکته مغزی
    ترخون حاوی نمک طبیعی بوده بنابراین مصرف آن برای بیماران قلبی مفید است؛ مصرف سبزی جعفری همراه با ترخون چربی و سموم را از مویرگ‌ها و عروق خونی دفع می‌کند.
  • درمان فشار خون بالا: میتوان از این گیاه بعنوان نمک در غذا استفاده گردد. سبزی ترخون دارای سطوح بالایی پتاسیم هستند که باعث کاهش فشار خون بالا شده و خطر ابتلا به بیماری های قلبی و عروقی را کاهش می دهد. ترخون دارای خواص ضد التهابی است که خطر لخته شدن خون در رگ ها و مغز را کاهش داده و از سکته قلبی و سکته مغزی جلوگیری می کند. علاوه بر این گیاه می توان از خواص درمانی گیاه خارخسک فشار خون را کاهش داد.
  • درمان سرماخوردگیترخون به دلیل مقادیر بالای آنتی اکسیدان هایی که دارد، باعث تقویت سیستم ایمنی بدن شده و احتمال ابتلا به سرماخوردگی را کاهش می دهد.مطالعات در سال 2012 نشان داده که ترخون دارای خواص ضد باکتریایی قوی به ویژه در برابر استافیلوکوکوس اورئوس (علت عفونت استاف) و اشرشیاکلی (E.coli) است و از ابتلا به بیماری های تنفسی و پنومونی جلوگیری می کند.
  • کاهش خطر ابتلا به سرطان ترخون غنی از آنتی اکسیدان هاست که رادیکال های آزاد در بدن را از بین برده و خطر ابتلا به سرطان را کاهش می دهند.
  •  درمان کم خونیمقادیر بالای آهن موجود در ترخون به تولید گلبول های قرمز خون کمک کرده و کم خونی را درمان می کند. همچنین ویتامین C موجود در ترخون جذب آهن از مواد غذایی را بهبود می بخشد و از کم خونی پیشگیری می کند.
  • رفع بوی بد دهان و کاهش درد دندان و لثهبرای کاهش درد دندان و لثه توصیه شده است که مقداری برگ تازه ترخون را بجوید. در طب سنتی از ترخون تازه برای درمان دندان درد استفاده می شود، گفته می شود که مقادیر بالای اوژنول موجود در ترخون مانند یک داروی بی حسی عمل کرده و دندان درد را کاهش می دهد. توصیه شده که برای درمان سریع دندان درد مقداری برگ تازه ترخون را بجوید.ترخون به دلیل خواص ضد باکتریایی که دارد، باعث کاهش پلاک بر روی دندان ها شده و احتمال پوسیدگی و سوراخ شدن دندان ها را کاهش می دهد.ترخون دارای خواص ضد عفونی کننده قوی است که به کاهش باکتری ها در دهان کمک کرده و باعث رفع بوی بد دهان می شود.
  • تقویت بیناییویتامین A موجود در ترخون، به تقویت بینایی کمک کرده و احتمال ابتلا به آب مروارید و دژنراسیون ماکولا را کاهش می دهد.
  • تقویت حافظهویتامین B6 موجود در ترخون نقش مهمی در بهبود عملکرد شناختی مغز دارد. مصرف ترخون تازه و خشک از زوال عقل و آلزایمر پیشگیری می کند.
  • بهبود عضله سازیتحقیقات در سال 2014 نشان داده که ترخون روسی، باعث افزایش جذب کراتین در ماهیچه ها شده و عضله سازی در زنان و مردان را بهبود می بخشد.این درست مانند زمانی است که فرد مقدار زیادی کربوهیدرات مصرف کند. اگر تحقیقات کامل تری در این زمینه انجام شود شاید افراد برای عضله سازی و کاهش چربی بدن بتوانند از ترخون استفاده کنند.
خواص ترخون چیست؟ | 42 خاصیت درمانی و مضرات سبزی ترخون
خواص ترخون چیست؟ | 42 خاصیت درمانی و مضرات سبزی ترخون

 

  •  جلوگیری از خونریزی لثه  التیام زخمهای دهان
  • درمان درد مفاصل : ترخون را به  همراه غذا میل نموده و یا کوبیده ی آن زا بهصورت ضماد استفاده کنید.
  • قاعدهآور و درمان کننده درد های قاعدگی و پریودیترخون یکی از سبزیجات قاعده آور طبیعی است که به تنظیم چرخه ی قاعدگی و درمان قاعدگی نامنظم در زنان کمک می کند. مقادیر بالای منیزیم موجود در ترخون، گرفتگی عضلات را رفع کرده و به درمان کمر درد و دل درد پریود کمک می کند.
  •  تسکین دل درد و دردهای معده
  • دفع نفخ و باد شکم
    ابن‌سینا و زکریای رازی پزشکان دانشمند ایرانی قبل از اروپائیان به خواص درمانی ترخون پی بردند و در کتاب‌های طبی خود این دو پزشک دانشمند می‌نویسند که ترخون نفخ را برطرف کرده و هوای آلوده از طاعون را ضدعفونی و پاک می‌کند.
  • افزایش سیستم قدرت دفاعی بدن
  •  تقویت اعصاب : از دمکرده ی آن  استفاده شود.
  • رفع خستگی و بی خوابیبرگ های ترخون دارای یک اثر آرام بخش قوی هستند که می تواند استرس و اضطراب را کاهش داده و به درمان بی خوابی شبانه کمک کند.
  • درمان زود انزال و سستی کمر : ترخون خشک را با زرده تخممرغ مخلوط نموده و به کمر بمالید همچنین از ریشه ترخون هم میتوان استفاده نمود.
  • پیشگیری از تصلب شرائین و بیماری‌های عروقی: برگهای ترخون را جویده و میل کنید.
  • جلوگیری از پوکی استخوان و درمان نقرس، دردهای روماتیسمی : برای درمان دردهای استخوانی، ۱۰ گرم از گیاه ترخون را در ۳۰۰ سیسی آب جوشانده و دومنوش ترخون را روزی ۳ فنجان میل کنید. ترخون به دلیل مقادیر بالای آنتی اکسیدان های موجود در آن دارای خواص ضد التهابی قوی است و با بهبود جریان خون در بدن به دفع بیشتر اسید اوریک کمک کرده و خطر ابتلا به روماتیسم و آرتروز را کاهش می دهد. همچنین کلسیم و فسفر موجود در ترخون برای تقویت و تشکیل استخوان ها مفید است و احتمال ابتلا به پوکی استخوان را کاهش می دهد. مقادیر بالای منیزیم موجود در ترخون می تواند به عنوان یک آرامب خش عضلانی عمل کند و کمر درد را بهبود بخشد.
  • درمان مارگزیدگیاین گیاه همچنین در قرون وسطی به عنوان یک پادزهر برای درمان سم مارگزیدگی استفاده می ‏شد
  • کمک به هضم و گوارش غذا و درمان یبوست
    مقادیر بالای فیبر موجود در ترخون به بهبود هضم غذا کمک کرده و با بهبود حرکات روده به پیشگیری و درمان یبوست و سلامت دستگاه گوارش کمک می کند.
  • برطرف کردن سکسکه : از ریشه ی این گیاه استفاده گردد.

در موارد زیر از روغن گیاه ترخون استفاده می گردد: (توجه داشته باشید روغن‏ این گیاه  به صورت موضعی و خارج از بدن استفاده می گردد و بدلیل سمی بودن به صورت خوراکی توصیه نمی شود. )

خواص ترخون چیست؟ | 42 خاصیت درمانی و مضرات سبزی ترخون
خواص ترخون چیست؟ | 42 خاصیت درمانی و مضرات سبزی ترخون

 

  • اشتها آور

ترخون در ابتدا و به مقدار کم با توجه به داشتن رایحه خوب و محرک معده بودن باعث افزایش اشتها می شود ولی ادامه مصرف آن با توجه به مقادیر بالای فیبر آن باعث کاهش اشتباه و کاهش انرژی غذا و نهایتا کاهش وزن میشود.

  • کمک به بهبود گردش خون
  • دفع کرم روده 
  •  کاهش علائم نوروپاتی
  •  ادرارآور طبیعی
  • بهبود  قدرت باروری زنان 
  • رفع بوی بد بدن
  • مقوی دستگاه‌ هاضمه : روغن ترخون را به همراه روغن رازیانه و عسل میل نمایید.

 

طریقه ی تهیه دم نوش گیاه ترخون

به این منظور یک فنجان آب جوش تهیه کنید و  سپس یک قاشق غذاخوری از ساقه و برگ خشک شده ترخون را درون آن ریخته و و 10 دقیقه صبر کنید تا دم بکشد، سپس آن را میل کنید.

خواص ترخون چیست؟ | 42 خاصیت درمانی و مضرات سبزی ترخون
خواص ترخون چیست؟ | 42 خاصیت درمانی و مضرات سبزی ترخون

 

ترکیبات شیمیایی گیاه ترخون

  • ترکیبات شیمیایی موجود در گیاه ترخون: ترخون حاوی مقادیر زیادی پروتئین، اسید های چرب امگا 3 و امگا 6، نیاسین، ریبوفلاوین، ویتامین A و ویتامین C، کلسیم، آهن، پتاسیم، منیزیم، منگنز و تانن می ‏باشد.
  • همچنین روغن‏ ترخون حاوی سینئول، استراگول، اوسیمن و فلاندرن می ‏باشد.

 

تفاوت ترخون و مرزه چیست؟

ترخون از نظر طبیعت، خیلی گرم و خشک است و نوع وحشی آن خیلی گرمتر و خشکتر از نوع مزروع و کاشته شده ی آن است. دارای قوه ی تخدیر می باشد. خواص برگها و سرشاخه های گلدار آن آن که مورد استفاده است معطر و اشتها آور و مقوی معده و محرّک و کمی ضد انگل است. تلخ و کمی مخدر است. ضد اسکوربوت استبرای جلوگیری از خونریزی لثه و التیام زخمهای دهان نافع است. بادها و گازها و اخلاط لزج را تحلیل می برد. انسداد مجاری زا باز می کند. خشک کننده ی رطوبتها می باشد.

اما مرزه طبیعت آن نسبتاً گرم و خشک است. ( خواص مرزه ) ضد نفخ و اشتها آور است و برای تقویت نیروی جنسی موثر می باشد. برای تسکین درد دندان از آن استفاده می شود. برای سرفه و تنگی نفس و درخشانی رنگ رخسار اثر مفید دارد. برای رفع ترشی غذای فاسد شده در معده و جلوگیری از استفراغ و درد قلب مفید است. برای معالجه اسهال بسیار موثر است

موارد احتیاطی و منع مصرف

  • در دوران بارداری و نیز شیردهی مصرف آن توصیه نمی گردد. ترخون به دلیل خواص قاعده آور که دارد، خطر سقط جنین در زنان باردار را افزایش می دهد.
  • مصرف آن برای کودکان زیر 4 سال ممنوع است
  • مصرف گیاه ترخون برای افراد گرم مزاج توصیه نمی گردد. همچنین ترخون در برخی افراد ممکن است باعث بروز واکنش های آلرژیک و حساسیت شود.
  • مصرف این گیاه سبب خشونت سینه میشود، پس بهتر است با عسل میل شود.
  • مصرف بیش از حد آن باعث شده شهوت کم شده و خون را تیره کند.
  • مصرف آن دربازه زمانی ممکن است سرطان ایجاد کند و این به دلیل استراگول موجود در آن است.

 

نکات بیشتر در مورد گیاه ترخون

  • قطره ترخون شامل اسانس برگ ترخون در بازار دارویی می باشد و به دلیل اینکه این قطره حداقل 13 میلی‌گرم میتیل چاویکول در هر میلی‌لیتر از فرآورده استاندارد شده است به‌صورت خوراکی روزانه 20-10 قطره به‌عنوان محرک اشتها همراه مقداری مایعات پیش از غذا استفاده می گردد.
  • ترخون به دلیل افزایش ترشح اسید معده و خاصیت اشتها آوری به عنوان ادویه مخصوص گوشت مورداستفاده قرار می گرفته است.
  • گیاه ترخون را می توان به صورت تازه 10 تا 14 روز در یخچال و در فریزر 4 تا 6 ماه قابل نگهداری نمود.
  •  برای خشک کردن ترخون، ابتدا آن را پاک نموده و بشویید و سپس در یک محل تاریک و گرم قرار داده تا وقتی که خشک شدند آن ها را درون شیشه‏ ی تمیز بریزید و در جای خنک و تاریک نگه داری کنید.

 

 نکته قابل توجه : گیاهان دارویی همواره در سلامتی انسان نقش بسیاری داشته اند اما مصرف بیش از حد آن ممکن است خطرات و عوارض جبران ناپذیری به همراه داشته باشد. ذکر این نکته ضروری است که مطالب درج شده در این بخش از سایت نماگرد صرفا جنبه ی اطلاع رسانی و بالا بردن آگاهی نسبت به گیاهان دارویی داشته و بهتر است قبل از استفاده از هرگونه گیاهان دارویی حتما با پزشک مربوطه مشورت گردد.

 

[ type=”green”] در این مطلب ممکن است تمامی خواص ترخون ذکر نشده نباشد، در صورتی که در خانواده شما یا محل زندگی شما از این گیاه برای موارد دیگری استفاده می شود آن مورد را در بخش نظرات با ما در میان بگذارید تا پس از بررسی به مطلب اضافه شود.

 گرد آوری و تنظیم : نماگرد

 

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا