عوارض آنتی هیستامین
در این قسمت از سایت نماگرد مطالب مفیدی در مورد آنتی هیستامین در اختیار شما دوستان عزیز قرار خواهیم داد.
آنتی هیستامین در دسته دارو های پر مصرف قرار دارند و انواع مختلفی دارند در ادامه توضیحات مفصلی برای شما ارائه خواهیم داد.
هیستامین یکی از مهم‌ترین واسطه‌های شیمیایی آزاد شده در بدن از سلول‌ها است که عملکردهای متفاوت و مهمی دارد. مثلاً هیستامین در حساسیت‌ها، التهاب و بیماری‌های ساده مانند سرماخوردگی آزاد می‌شود. هیستامین در معده با تحریک گیرنده نوع دو هیستامین موجب تحریک ترشح اسید معده می‌شود. داروهای بلوک کننده این نوع گیرنده مانند سایمتیدین، رانیتیدین و… می‌باشند.
معمولاً منظور از آنتی‌هیستامین‌ها بلوک کننده‌های گیرنده نوع یک می‌باشند. این داروها مانند کلرفنیرامین، دیفن هیدرامین، پرومتازین، ترفنادین، کلماستین، فکسوفنادین، ستریزین و… در حساسیت، التهاب و اثرات گرد و خاک و ریزگردها وبیماری‌های ویروسی تنفسی مانند سرماخوردگی به کار می‌روند. آنتی‌هیستامین‌های غیراختصاصی عوارضی چون خواب آلودگی و عوارض آنتی کولینرژیک مانند خشکی دهان دارند. نسل‌های جدیدتر آنتی هیستامینها مانند لوراتادین و فکسوفنادین چون از سد خونی مغزی عبور نمی‌کنند معمولاً خواب‌آور نیستند.
به دلیل اثرات مختلف هیستامین در بدن داروهای آنتی هیستامینی نیز کاربردهای متفاوتی دارند مثلاً پرومتازین در درمان سرگیجه و تهوع کاربرد دارد یا سیپروهپتادین اشتهاآور است.
انواع آنتی هیستامینها
بلوک کننده‌های گیرنده نوع یک هیستامین به شش گروه تقسیم می‌شوند:
۱. آلکیلامینها مانند کلرفنیرامین
۲. آمینوآلکیل اترها مانند دیفن هیدرامین و کلماستین
۳. اتیلن دی آمینها مانند پیریلامین
۴. فنوتیازینها مانند پرومتازین
۵. پیپرازینها مانند سیتیریزین، سیناریزین و هیدروکسی زین
۶. پیپریدیینها مانند لوراتادین، سیپروهپتادین و ترفنادین
آنتی هیستامینهای نوع دو مانند رانیتیدین، فاموتیدین و… نیز داریم. همچنین اخیراً آنتی هیستامینهای نوع سه و چهار نیز در حال بررسی هستند.
آنتی‌هیستامین‌ها چگونه در بدن عمل می‌کنند؟
آنتی‌هیستامین‌ها همان‌طور که از اسمشان پیداست، نقش خود را در مقابله با تاثیر هیستامین ایفا می‌کنند. هیستامین، پروتئینی است که در بیشتر واکنش‌های آلرژیک بدن نقش دارد و علائمی مانند عطسه، آبریزش بینی، خارش پوست و… از آن ناشی می‌شود.
تفاوت بین آنتی‌هیستامین‌های نسل اول و دوم چیست؟
آنتی‌هیستامین‌های نسل اول از 50 سال قبل به بازار آمده و شامل داروهایی مانند دیفن‌هیدرامین، کلماستین و کلرفنیرامین است. با وجودی که این داروها برای مقابله با حساسیت و واکنش‌های آلرژیک مؤثرند، اما تاثیر کوتاه‌مدتی دارند و در عین حال باعث خواب‌آلودگی می‌شوند، اما این مساله در خصوص آنتی‌هیستامین‌های نسل دوم مثل فکسوفنادین، لوراتادین و سیتریزن صدق نمی‌کند.
کدامیک از نسل آنتی‌هیستامین‌ها تاثیر بیشتری دارند؟
معروفترین و پرکاربردترین آنتی‌هیستامین‌ها جزو نسل دوم هستند که به صورت روزانه یک عدد قرص مصرف می‌شوند و تاثیر آنها حدود 24 ساعت است.
بهترین روش مصرف برای افزایش تاثیر‌گذاری این داروها چیست؟
برخلاف داروهای دیگر، بهتر است آنتی‌هیستامین‌ها خارج از وعده‌های غذایی و فقط با آب مصرف شوند. البته مصرف این داروها در بین غذا بلامانع است، اما این کار باعث می‌شود دارو بعد از حدود یک ساعت تاثیر خود را نشان دهد. بهتر است زمان مصرف دارو مطابق دستور پزشک باشد.
آیا موارد منع مصرفی برای آنتی‌هیستامین‌ها وجود دارد؟
موارد منع مصرف آنتی‌هیستامین‌ها زیاد نیست، اما برای خانم‌های باردار و شیرده توصیه نمی‌شود، چراکه هنوز مطالعات کافی در خصوص عوارض جانبی آنها در دوران بارداری انجام نشده است. افرادی که دچار بیماری‌های جدی کلیوی و هپاتیت هستند، نیز بهتر است قبل از مصرف با پزشک مشورت کنند.
عوارض آنتی‌هیستامین‌ها چیست؟ آیا مصرف این داروها در طولانی‌مدت خطری برای بدن ایجاد می‌کند؟
آنتی‌هیستامین‌ها جزو داروهای کم خطر هستند و مسمومیت اندکی ایجاد می‌کنند چون به سرعت از بدن دفع می‌شوند و عوارض داورهای نسل دوم هم به‌مراتب کمتر است، اما با این حال مصرف زیاد هر دارویی در طولانی‌مدت عوارض و خطرات خود را دارد که به ترتیب اشاره می‌کنیم:
احتمال خواب آلودگی: به گزارش آکادمی پزشکان آمریکا، آنتی‌هیستامین‌ها باعث ایجاد خواب آلودگی می‌شوند. بدون شک این مساله برای رانندگان و صاحبان مشاغلی که کارشان نیاز به هشیاری کامل دارد، خطرساز است. سرگیجه نیز جزو عوارض مصرف زیاد آنتی‌هیستامین‌هاست. در برخی موارد افرادی که به طور مرتب آنتی‌هیستامین مصرف می‌کنند، در فکرکردن و تصمیم‌گیری دچار مشکل می‌شوند.
بروز دردهای شکمی: بعضی از آنتی‌هیستامین‌ها در برخی افراد باعث ایجاد دردهای شکمی می‌شود. حالت تهوع و اختلالات گوارشی نیز جزو مشکلاتی است که برخی افراد با مصرف آنتی‌هیستامین تجربه می‌کنند.
مشکل عدم تمرکز و حتی تشنج: مصرف بیش از حد و خودسرانه آنتی‌هیستامین خطرناک است و احتمال بروز تشنج و حملات صرع را افزایش می‌دهد. توهم‌های دیداری و شنیداری هم درصورت مصرف بیش از حد و دز بالای این داروها وجود دارد. قرمز شدن صورت و تنگی‌نفس نیز جزو علائم دیگر مصرف خودسرانه آنتی‌هیستامین‌هاست. در برخی موارد اختلالات خواب و احساس بی‌قراری ناشی از مصرف این دارو هم گزارش شده است.
مصرف آنتی‌هیستامین گاهی باعث افزایش اشتها و چاقی می‌شود. آیا خطرات دیگری هم دارد؟
بله، مصرف طولانی‌مدت این دارو ممکن است، باعث افزایش اشتها و به دنبال آن چاقی شود. افزایش و ضخیم شدن مخاط و احساس احتقان و سردرد هم از جمله عوارض دیگر مصرف زیاد آنتی‌هیستامین‌هاست. توجه داشته باشید که مصرف خودسرانه آنتی‌هیستامین‌ها به هیچ وجه توصیه نمی‌شود چراکه باعث ایجاد اختلالات چشمی می‌شوند.
آکادمی پزشکان خانواده آمریکا گزارش داده است که خشکی دهان، بینی و گلو هم از عوارض جانبی مصرف آنتی‌هیستامین‌هاست. افزایش حساسیت پوست نسبت به نور خورشید، ضربان قلب بالا و تند و گرفتگی صدا هم در انتظار افرادی خواهد بود که بدون تجویز پزشک و بی‌رویه از آنتی‌هیستامین‌ها استفاده می‌کنند. توصیه می‌شود اگر از حساسیت رنج می‌برید، قبل از اقدام به مصرف هر نوع آنتی‌هیستامینی به پزشک مراجعه و طبق دستور، مصرف دارو را شروع کنید.
موارد منع مصرف آنتی هیستامین
نوزادان، آسم حاد، حساسیت نسبت به خودآنتی هیستامین.
موارد احتیاط
آسم، بزرگی پروستات، گلوکوم (بالا بودن غیر طبیعی فشار چشم)، احتباس ادرار، دیابت (بیماری قند)، پرکاری تیروئید، بیماری‌های کلیوی، قلبی عروقی و اطفال زیر شش سال.
عوارض جانبی آنتی هیستامین
شایــع‌تــریـن عــوارض، گــیجی و خواب‌آلودگی، خشکی دهان حلق و بینی و حالت تهوع است.
درصورت بروز چه باید کرد؟
مصرف دارو را باید ادامه داد؛ اما در ویزیت بعدی موضوع را با پزشک در میان گذاشت.
عارضه غیرشایع: تغییرات بینایی، بثورات جلدی
قطع مصرف دارو و تماس فوری با پزشک
مصرف در بارداری: فقط با تجویز پزشک
مصرف در شیردهی: به دلیل ترشح دارو در شیر و امکان بروز تحریک‌پذیری و تشنج در نوزاد و نیز مهار ترشح شیر، توصیه نمی‌شود.
نکات قبل از مصرف دارو
در هنگام مصرف این داروها از رانندگی و کارهایی که نیاز به هوشیاری کامل دارند، بپرهیزید. در صورتی که آسپرین و مشتقات آن را مصرف می‌کنید، قبل از مصرف آنتی‌هیستامین‌ها حتماً با پزشک مشورت نمایید؛ زیرا این داروها می‌توانند سمیت شنوایی ناشی از مصرف مشتقات آسپرین را بپوشانند. در صورت بروز خشکی بینی، می‌توان از محلول‌های شستشو دهنده نظیر قطره کلرید‌سدیم و یا سرم شستشو استفاده کرد.
برای برطرف کردن خشکی دهان و گلو، مکیدن آب نبات و یا یخ و نیز جویدن آدامس می‌تواند مؤثر باشد. باید توجه داشت که اثر خواب‌آلودگی این داروها در مصرف هم‌زمان با خواب‌آورها، آرامبخش‌ها، ضد افسردگی‌ها، ضد اضطراب‌ها و برخی مسکن‌ها، شدت می‌یابد، بنابراین از مصرف خود سرانه آنها اجتناب کنید؛ زیرا می‌تواند عوارض جبران ناپذیری به همراه داشته باشد.
منبع: ویکی پدیا
گردآوری: سایت تفریحی نماگرد
