اولین نفری باشید که امتیاز میدهد.

احکام نیابت در حج تمتع وعمره

افرادی هستند که به علت کهولت سن یا ضعف در قدرت جسمانی یا فوت کردن نمی توانند که اعمال حج را به جا بیاورند .بنابراین برای این افراد نایب گرفته می شود تا حج را به جای آنها انجام دهند . حال این افراد باید شرایطی داشته باشند که ما در اینجا به آن اشاره می کنیم .دیگر احکام مربوط به حج (آداب و احکام حج ) را می توانید در سایت ما مطالعه کنید

سرایط نیابت در حج

شرائط نیابت در حج چیست و آیا فردی که خود به حج نرفته، می تواند نایب قرار گیرد؟

مراجع عظام تقلید برای شخصی که نایب در اعمال حج واجب یا عمره‌ی مستحبی می‌شود، امورى را شرط کرده‌اند:

1ـ بلوغ؛ (بنابر احتیاط واجب‌)

2ـ عقل؛

3ـ ایمان؛ (یعنى اعتقاد به امامت دوازده امام داشته باشد).

4ـ فردی ثقه و قابل اعتماد باشد؛ به طوری‌که از انجام عمل توسط او اطمینان حاصل شود. اما بعد از عمل، اطمینان به صحت عمل او لازم نیست.

5ـ آشنایى نایب با اعمال و احکام حج؛ هرچند با فراگیرى در حال عمل و با راهنمایی شخصی دیگر باشد.

6ـ در آن سال حج واجب دیگری [چه از طرف خود و یا شخصی دیگر] بر گردن نایب نباشد.

7ـ نایب در ترک بعضی از افعال حج معذور نباشد؛ ولى عذرهایى که در خود حج پیش مى‌آید مانعى ندارد. مثل اینکه نایب، زنی باشد که قبل از احرام، خون حیض ببیند و این امر موجب تغییراتی در اعمال او شود.

توجه به این نکته نیز ضروری است که اگر نایب، خود به حج نرفته باشد، این موضوع مانع از صحت نیابت او نبوده و هر فردی که دارای شرایط فوق باشد می‌تواند نایب در حج واجب یا عمره مفرده شود.

اگر زنی مهریه‌اش را از شوهر خود وصول نماید آیا حج بر او واجب می‌شود؟ البته ناگفته نماند که شوهر استطاعت بر پرداخت مهریه را دارد.

بلی در این صورت زن مستطیع است.

رجوع به کفایت در مسأله حج به چه معنا است؟

یعنی پس از برگشتن از حج بتواند زندگی خود را به طور معمول اداره کند و دچار قرض و مشکل مالی نشود.

اگر شخصی از نظر مالی استطاعت دارد، ولی مجبور به ثبت نام می‌باشد و شاید مدتی در نوبت بماند اگر قبل از اینکه نوبتش برسد پولش را در راه دیگری خرج کند باز مستطیع می‌باشد؟

اگر قبل از استقرار حج بر او، پول را در مصارف شرعی خرج کند و از استطاعت خارج شود حج بر او واجب نیست.

اگر شخصی برای ادای حج ثبت نام کند و قبل از رسیدن نوبت او از دنیا برود آیا واجب است به نیابت او حج بجا آورده شود؟

اگر قبلاً حج بر او مستقر نشده است انجام حج نیابتی برای او واجب نیست.

اگر کسی مستطیع شود و به مکه نرود و بعد در اثر فقر هم نتواند حج خود را ادا کند چه حکمی متوجه اوست؟

اگر کسی مستطیع شود و مکه نرود و فقیر شود، باید اگر چه به زحمت باشد بعداً حج کند.

سوال: اگر کسی حج واجب بر ذمه اش باشد و الان که نوبت رفتنش رسیده مریض است و سکته کرده آیا می شود این حج واجب را تبدیل به عمره کرد و چند نفر بروند یا نه؟ آیا باید فرزند بزرگتر برود به حج واجب تا حجه الاسلام ساقط شود؟

هر مکلف عاقل و بالغ پس از اینکه برای رفتن به حج، مستطیع (اعم از استطاعت مالی (خرج سفر را داشته باشد) و بدنی (توانایی جسمی داشته باشد) و طریقی (راه باز باشد) شد، حج بر او مستقر می شود. یعنی باید مقدمات سفر حج را فراهم نماید. مثلا اگر رفتن به حج با ثبت نام امکان پذیر است باید در اولین فرصت ثبت نام نماید.

اما سوال فوق از دفاتر مراجع عظام تقلید استفتاء شد که پاسخ ایشان به این شرح می باشد:

دفتر حضرت آیه الله العظمی خامنه ای (مد ظله العالی):

اگر قبلاً حج بر او مستقر بوده، چنانچه نمی‌تواند حج را خودش انجام دهد و امید خوب شدن هم نداشته باشد، باید نائب بگیرد تا براى او حج انجام دهند ولى اگر قبلاً حج بر او مستقر نشده در فرض مرقوم حج بر او واجب نیست و اختیار مال با خود اوست.

دفتر حضرت آیه الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی):

نیابت در حج واجب از طرف انسان زنده صحیح نیست مگر در صورتی که شخص از جهت پیری یا بیماری به حج نرود و از توانایی و خوب شدن وی تا آخر عمرش مایوس باشد.

دفتر حضرت آیه الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی):

اگر استطاعت مالی دارد اما استطاعت بدنی ندارد بنا بر احتیاط واجب باید نایب بگیرد تا از طرف او حج انجام دهد و لازم نیست نایب پسر بزرگ باشد.

دفتر حضرت آیه الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی):

چنانچه از نظر بدنى مستطیع نباشد و از حصول استطاعت تا آخر عمر مأیوس باشد، باید نایب بگیرد.

نیابت در حج مستحب

نایب گرفتن در حج استحبابی، خواه برای مرده یا برای زنده مستحب است.

نیابت در حج واجب

نایب گرفتن در حج واجب برای مرده‏ای که حج بر او استقرار یافته، بر ورثه واجب است و نیز بنا بر مشهور، برای زنده‏ای که حج بر او استقرار یافته، لیکن به دلیل بیماری یا پیری و مانند آن، توانایی جسمی خود را برای همیشه از دست داده، واجب است؛ بلکه بنا بر قول برخی، در صورت استطاعت و عدم استقرار نیز، به شرط متمکن بودن برای نایب گرفتن، حکم چنین است.