آشنایی با گیاه گرگ تیغ
گیاه گرگ تیغ یا دیو خار درختچه ای خاردار به بلندی ۳ متر می باشد. شاخه های جوان این گیاه سفید یا زردکاهی است و شاخههای اصلی فقط با خارهای محکم که متشکل از شاخههای کوتاه برگدار، برگهای سبز روشن، جام گل ارغوانی، قرمز، بنفش کمرنگ و کروی به رنگ سرخ مایل به زرد می باشد. گرگ تیغ در دشتهای بیابانی و کویری، تپهماهورها، درههای کوهستانی و استپهای اقلیم خشک دیده میشود و همچنین می توان این گیاه را در دامنه کوهستانها و تپه ماهورهای اقلیم نیمهخشک نیز به طور پراکنده مشاهده نمود. گرگ تیغ به طور کلی گیاهی مقاوم به شوری است و در خاکهای عمیق تا نیمهعمیق شور و یا فاقد شوری که دارای بافت سبک تا سنگین رشد میکند. این گونه در آفریقای شمالی، لیبی، مصر، صحرای سینا، اردن، عربستان، کویت و جنوب ایران انتشار دارد.
نام محلی آن در خوزستان سریم، در بلوچستان زیررک و در لار لفاتربک می باشد و همچنین در کتب طب سنتی با نامهای آسه و فیل زهرج آمده است. عصاره این گیاه را که در طب سنتی به عنوان دارو به کار می برند با نامهای حضض، حضض مکی، حضض یمانی، خولان و کحل خولان معروف است.
خواص درمانی گیاه گرگ تیغ
طبع گیاه گرگ تیغ سرد و خشک می باشد.
- قابض، مدر، محلل و خنک کننده
- رفع ورمهای داخلی
- درمان اسهال
- قطع سیلان رطوبتها و عرق
- بند آوردن خونریزی
- رفع اخلاط سینه
- تسکین سرفه
- درمان درد کبد
- باز کننده عادت ماهیانه
- درمان بواسیر
- رفع حرارت کلیه
- درمان زخم مجاری ادرار
- درمان التهاب و تشنگی
- بند آوردن جریان رطوبت و چرک از گوش : از قطره آن برای بند آوردن جریان رطوبت و چرک از گوش استفاده گردد.
- تقویت لثه سست
- درمان ورم حلق : از غرغره آن استفاده گردد.
- درمان ضعف بینایی : مالیدن آن به چشم برای درمان ضعف بینایی مفید می باشد.
- رفع خارش پلک و درد چشم
- قطع نزول آب از چشم
- رفع سیاه سرفه و تسکین سرفه : از دم کرده این گیاه در یک فنجان آب بتدریج در ۲۴ ساعت میل شود.
- تقویت نیروی جنسی : در هند از میوه ی گیاه گرگ تیغ به منظور تقویت نیروی جنسی استفاده می گردد.
خواص درمانی برگ های گیاه گرگ تیغ
- متعادل کننده دستگاه عصبی پاراسمپاتیک
- ضد اسپاسم و سرفه های ناشی از اسپاسم مثل سیاه سرفه
- برطرف کننده تحریکات حلق در سخنرانان
- برطرف کننده انقباضات شدید معده
- درمان تعریق ناشی از سل
- درمان قاعدگی دردناک
- مفید جهت ناراحتی های پروستات
ترکیبات شیمیایی موجود در گیاه گرگ تیغ
میوه ی گیاه گرگ تیغ دارای ویتامین های آ ،ث و ای ،ترکیبات آنتی اکسیدان و منبع مناسبی از اسیدهای چرب می باشد .
موارد احتیاطی و منع مصرف
گیاه تیغ گرگ برای طحال مضر بوده و به همین علت باید با انیسون خورده شود.
نکات بیشتر درباره گیاه گرگ تیغ
در کشور عربستان ریشه، تخم و ساقه گیاه را گرفته خرد کرده در حوضی می خیسانند و پس از دو سه روز خیساندن خوب لگد می کنند و بعد آن را صاف کرده می گذارند که درد قسمت صاف شده ته نشین شود و سپس مایع زلال روی آن را گرفته می جوشانند، آن تا خمیری شود و بعد آن را برداشته و در خیکهایی ریخته، حمل و توزیع می نمایند، این نوع عصاره را خولان می نامند. در نوع دیگری روش تهیه آن است که ریشکها و زواید را گرفته و سپس می پزند و عصاره خمیری را به شکل گلوله درمی آورند، این نوع را حضض نامند. علامت اینکه خولان خالص است و باسایر گیاهان اختلاطی ندارد این است که رنگ بیرون آن زرد مایل به سیاهی و رنگ داخل آن سرخ باشد وقتی در آب حل شود کف آن به رنگ خون درمی آید و طعم آن کمی گس و تلخ است و اگر در آتش بیندازند شعله ور می گردد.
نکته قابل توجه : گیاهان دارویی همواره در سلامتی انسان نقش بسیاری داشته اند اما مصرف بیش از حد آن ممکن است خطرات و عوارض جبران ناپذیری به همراه داشته باشد. ذکر این نکته ضروری است که مطالب درج شده در این بخش از سایت نماگرد صرفا جنبه ی اطلاع رسانی و بالا بردن آگاهی نسبت به گیاهان دارویی داشته و بهتر است قبل از استفاده از هرگونه گیاهان دارویی حتما با پزشک مربوطه مشورت گردد.
گرد آوری و تنظیم : نماگرد