دگزامتازون چیست؟ فواید و عوارض آن
در این قسمت از سایت نماگرد می خواهیم اطلاعات مفیدی در مورد دگزامتازون و عوارض جانبی آن در اختیار شما همراهان همیشگی سایت قرار دهیم.
دگزامتازون از جمله دارو هایی است که تاپیرات درمانی آن به زودی قابل مشاهده است ولی متاسفانه عوارض جانبی زیادی برای بدن دارد.
کورتیکواستروئیدها و از آن جمله داروی دگزامتازون ، پردنیزولون ، بتامتازون و … داروهایی هستند که عملشان مشابه با عمل هورمونهای مترشحه از قشر فوق کلیوی انسان است و اغلب در مواردی استفاده می شود که بدن اتسان قادر به ساخت کافی این هورمونها نمی باشد .
همچنین این داروها در موارد التهاب ( تورم ، قرمزی ، درد) درمان فرم های خاص آرتزیتیس ( بیماری التهابی مفاصل ) بیماریهای پوستی ، خونی ، کلیوی ، چشم ، تیروئید ، روده ای ، آلرژی ( حساسیت ) شدید و آسم استفاده می شود .
این دارو در درمان انواع ویژه سرطانها نیز کاربرد دارد .
دگزامتازون چیست؟
دگزامتازون یا آنطور که رایج است دگزا، یکی از داروهایی است که در اشکال مختلف خود (شربت، قرص، قطره، آمپول، پماد و محلول‌ها) وجود دارد و یکی از پرکاربردترین داروهاست. دگزامتازون، قویترین دارو و یکی از طولانی‌اثرترین انواع کورتون است که در کنار انواع آنتی بیوتیک‌ها، داروی آشنای ما ایرانی‌هاست. همچنین این دارو از دسته کورتیکواستروئیدها (کورتون‌ها) است که داراری اثرات گسترده‌ای در قسمت‌های مختلف بدن هستند که این اثرات گسترده همانطور که می‌توانند در درمان طیف زیادی از بیماری‌ها مفید باشند، می‌توانند عوارض جانبی زیادی هم به جا بگذارند. درمان حمله آسم، درمان حساسیت شدید، کنترل التهاب در بیماریهای روماتیسمی و خودایمنی و کنترل صدها بیماری حاد و مزمن دیگر از جمله کاربردهای این داروهاست.
آیا دگزامتازون درمان سرماخوردگی است؟
متاسفانه تزریق آمپول دگزامتازون برای بیمار، هنگام بروز سرماخوردگی در کشور ما بسیار شایع است، در سرماخوردگی‌های همراه با عفونت باکتریایی (مثلا انواع تب دار یا همراه با گلودرد چرکی) با سرکوب ایمنی بدن، برای باکتری‌ها فرصتی را برای سازماندهی نیروها و تکثیر فراهم می‌کند و در نتیجه ممکن است چند روز بعد منجر به شعله‌ور شدن بیماری و حتی ایجاد عفونت‌های شدید تنفسی شود در حالیکه شاید در ظاهر با تزریق این آمپول، علائم سرماخوردگی به سرعت از بین برود، اما به علت اثراتی که این دارو بر تضعیف سیستم ایمنی بدن می‌گذارد، خطر ابتلا به بیماریهای عفونی نیز در بیمار افزایش می‌یابد. به همین علت، بیمار باید در چنین شرایطی هر نوع علامت ساده همچون تب و بی‌حالی را جدی بگیرد و به پزشک مراجعه کند. زیرا ممکن است در معرض ابتلا به یک بیماری جدی عفونی قرار داشته باشد.
آیا می‌توان در دوران حاملگی این دارو را مصرف کرد؟
دوران بارداری یکی از حساس‌ترین زمان‌ها در مصرف داروهاست. بخاطر سلامت جنین بهتر است هیچ دارویی خودسرانه مصرف نگردد و برای درمان سرماخوردگی و یا آنفولانزا در دوران بارداری مشورت با پزشک مربوطه ضروریست. دگزامتازون از نظر مصرف در حاملگی جزو گروه c است. یعنی نه جزو داروهای بی‌خطر است و نه جزو داروهای خطرناک. در صورت صلاح‌دید پزشک در برخی موارد می‌توان با قبول برخی عوارض جانبی از این دارو استفاده کرد. مصرف خودسرانه به‌ویژه در حاملگی کاملا ممنوع است. زیرا ممکن است باعث سرکوب غده فوق کلیه در جنین شود.
تاثیر و عوارض دگزامتازون در افزایش اشتها و چاقی
افرادی که به دنبال روش‌های سریع برای چاق‌شدن می‌گردند حتما اسم این دارو هم به گوششان خورده است. دگزامتازون اشتها را زیاد می‌کند. علاوه بر آن از طریق ایجاد تورم در بدن شما را چاق می‌کند. در حقیقت یکی از عوارض استفاده زیاد از کورتون ها ایجاد تورم تدریجی در بدن و افزایش میزان چربی است که باعث پف‌کردن فرد شده و یا باعث ایجاد علامتی که اصطلاحا به آن ماه رخ می‌گویند (یعنی گرد و پف کرده شدن صورت) می‌شود. در نتیجه بیمار احساس می‌کند که چاق و قوی بنیه شده است. اما حقیقت این است که تمام کورتون‌ها در استفاده مکرر باعث تحلیل رفتن عضلات و پوکی استخوان می‌شوند. در حقیقت این دارو بدن شما را رسما به یک پفک تبدیل می‌کند.
عوارض جانبی دارو :
داروی دگزامتازون می توان باعث عوارض جانبی نیز بشود که در صورت طولانی شدن ویا از بین رفتن هر گونه ازاین علائم باید پزشک را مطلع ساخت عوارض جانبی شامل :
۱- تحریک پذیری و ناراحتی معده
۲- استفراغ
۳- سردرد
۴- گیجی
۵- بی خوابی
۶- بی قراری
۷- افسردگی
۸- اضطراب
۹- آکنه و جوش
۱۰- افزایش رشد مو
۱۱- بدن به آسانی کبود و کوفته می شود .
۱۲- دوره های قاعدگی نامنظم یا غایب خواهد شد .
در صورت رویت هر یک از علائم زیر پزشک را فوری مطلع سازید :
۱ – راش پوستی ۲- تورم در صورت ، اندام های انتهایی قوزک پا ۳- اشکال و اختلال در بینایی ۴- سرماخوردگی یا عفونتی که برای مدت طولانی ادامه دار است . ۵- ضعف عضلات ۶- مدفوع سیاه یا قیری رنگ
سایرعوارض کورتیکواستروییدها :
پوکی استخوان ، چاقی ، اختلال حافظه ، قرمزی پوست ، افزایش میزان چربی که باعث پف کردن فرد و علامتی به نام صورت ماه شکل ( صورت گرد ) و تنه بوفالو ( تجمع چربی در نقاطی مانند سینه و پهلو ) افزایش تحلیل پروتئینی بافتی و اختلال ضربان قلب می گردد .
منبع: ستاره
گردآوری: سایت تفریحی نماگرد
