خوردن کدام ماهیهای دریای حلال است ؟
کدامیک از ماهیهای دریایی حلال گوشت هستند .از نظر ائمه مصومین و مراجع تقلید ماهیهای دارای فلس یا همان پولک هستند حلال و قابل خوردن هستند .هرچند که امروزه عدهای خوردن چرجنگ را نیز حلال می دانند .اما نظر مراجع بر این است که خوردن خرچنگ و لاک پشت نیز حرام است .
نظر کلی مراجع در مورد خوردن آبزیان دریایی
اگر ماهی فلس دار را زنده از آب بگیرند و بیرون از آب جان دهد، پاک و خوردن آن حلال است و چنانچه در آب بمیرد، پاک است. ولی خوردن آن حرام است ولی ماهی بی فلس را اگر چه زنده از آب بگیرند و بیرون آب جان دهد حرام است.
آبزیان دریایی آیا ماهی شیر حلال است
امام خمینی:
اگر ماهی فلس دار را زنده از آب بگیرند و بیرون آب جان دهد، پاک و خوردن آن حلال است و چنانچه در آب بمیرد پاک است ولی خوردن آن حرام می باشد و ماهی بی فلس را اگرچه زنده از آب بگیرند و بیرون آب جان دهد حرام است.
آیت الله سیستانی:
اگر ماهی فلس دار باشد حلال گوشت است.
آیت‌الله مکارم شیرازی:
از غذاهای دریایی تنها ماهیان فلس دار و میگو حلال است و گیاهان دریایی نیز مانعی ندارد. ماهی های فلس دار اگر در آب مرده باشند حرام است (اگر در تور بمیرد اشکالی ندارد).
فلس چیست؟
پولک ریز و درشت روی پوست ماهی که بدون چشم مسلح، مثل ذره بین دیده شود را فلس می گویند.
فلس دار بودن به این است که فلس در اصل خلقت ماهی باشد و لو همیشه نباشد. در طرف سر ماهی یا دم ماهی باشد و لو زیاد باشد یا کم باشد. کوچک باشد یا درشت باشد. سفت باشد یا سست باشد، به گونه ای که در دام بریزد یا در اثر ساییدن ماهی به جایی ریخته شود. راه تشخیص فلس دار بودن ماهی این است که آدم خودش بداند و یا دو نفر شاهد عادل یا متخصص (اهل فن)، شهادت دهند که ماهی فلس دارد.
آبزیان دریایی حرام گوشت از نظر آیت الله خامنه ای:
خوردن خرچنگ گرد، نهنگ، صدف دریایی، عروس دریایی، قورباغه و ماهی مرکب حرام می باشد.
خوردن ماهیان بدون فلس مانند جری، مارماهی، سقنقور، زمیر، اشلمبو، سفره ماهی، گربه ماهی، اره ماهی، زمین کن و سوس ماهی حرام می باشد.
فرآوری و عرضه خاویار ماهیان بدون فلس و ماهیانی که در آب مرده اند حرام است.
تمساح و کروکودیل حرام گوشت اند.
آبزیان حرام گوشت از نظر آیت الله سیستانی:
خوردن صدف دریایی جایز نیست.
سقنقور که حیوانی است از جنس خزندگان و ماهی نیست، و به هر حال استفاده از آن اگر برای خوردن نباشد اشکال ندارد و اگر برای خوردن باشد در غیر موارد ضرورت جایز نیست.
آبزیان حرام گوشت از آیت‌الله مکارم شیرازی:
ماهی مرکب، هشت پا و مانند آن، خرچنگ و لاک پشت حرام گوشت هستند.
آیا ماهی ازون برون حلال است؟
در صورتی که ماهی ازون برون، هیچ گونه فلسی نداشته باشد، برای مداوا کردن مریض به شرط آن که پزشک حاذق بگوید: تنها راه علاج و مداوای بیماری، خوردن آن است در این صورت از باب اضطرار حلال می شود.
ماهی ازون برون، غیر از این که، اگر حلال باشد، غذای آدمی است، می تواند به صورت پودر در آید و غذای ماهیان حلال گوشت و یا حیوانات حلال گوشت دیگر باشد.
امام خمینی:
اگر ماهی خاویار (ازون برون) از ماهی های باشد که دارای فلس است، یا مشتبه است در این که فلس دارد یا نه، خوردنش حلال است و الا خوردنش جایز نیست.
حکم تخم هر ماهى تابع حکم خود آن ماهى است در نتیجه تخم ماهى حلال، حلال است هرچند که نرم باشد و تخم ماهى حرام، حرام است هرچند که زبر باشد و در حال اشتباه، احتیاط نخوردن نرم آن است. اما در جائى که مشتبه باشد در این که آیا از ماهى حلال است یا از ماهى حرام و جنس آن زبر باشد و یا زبر بودنش هم مشتبه باشد خوردنش حلال است.
آیت الله خامنه ای:
تاس ماهیان (اوزون برون، شیب و فیل ماهی) که به شهادت اهل خبره دارای فلس می باشند، حلال اند.
خوردن خاویار و تخم ماهی فلس داری که تذکیه شده، اشکال ندارد.
آیت الله سیستانی:
خوردن خاویار که تخم نوعی ماهی است که فلس ندارد جایز نیست.
حکم خورن میگو چیست؟
امام خمینی:
میگو از آبزیان دریایی است که در زبان مردم امروز روبیان خوانده مى شود از جنس ماهیان داراى پولک است و خوردنش جائز است.
آیت الله خامنه ای:
تمام اقسام میگو و ماهی های فلس دار حلال است و در موارد شبهه در فلس دار بودن بعضی اقسام ماهی ها، نظر متخصصین مورد اعتماد، معتبر است و عمل بر طبق آن نمایند.
حکم خوردن شاه میگو (لابستر)
آیت الله خامنه ای:
بنا به نظر اهل خبره، شاه میگو (لابستر) و خرچنگ آب شیرین جزء دسته میگوها محسوب شده و حلال اند.
حکم خوردن کوسه ماهی
آیت الله خامنه ای:
در مورد کوسه ماهی، نظر دو نوع از عرف (عام و خاص) کفایت می کند و در این گونه موارد نظر متخصصین مورد اعتماد یا همان اهل خبره، نظر عرف محسوب می‌شود و عمل به قول آنان در این باره مانع ندارد.
طبق نظر متخصصین، کوسه ماهی هم مانند ماهیان دیگر دارای فلس و قشر است و با دست کشیدن روی پوستش محسوس است و از نوع ماهیان غضروفی است.
آیت الله سیستانی:
خوردن گوشت کوسه ماهی جایز نیست.
آیت‌الله مکارم شیرازی:
در مورد کوسه ماهی ها اگر به تصدیق اهل اطلاع داراى فلس باشند حلال اند و الا حرام مى باشند.
حکم خوردن گیاهان دریایی
آیت الله خامنه ای:
خوردن گیاهان دریایی اشکال ندارد.
حکم خوردن خرچنگ آیت الله خامنه ای:
از حیوانات دریایی آنچه بر آن خرچنگ صدق می کند عرفاً خوردنش حرام است چه فلس داشته باشد چه نداشته باشد.
خوردن آبزیان دریایی در روایات
بر اساس منابع دینی، معیار حلال گوشت و حرام گوشت بودن آبزیان دریایی این است که دارای پولک (فلس) باشند.
پیامبر اسلام (ص) تنها آبزیان پولک دار و میگو را حلال اعلام کرده‌اند.
در کتاب «وسائل الشیعه» به نقل از امام صادق (ع) آمده است که «ماهی هایی را بخورید که پولک‌دار هستند».
در روایتی محمد بن مسلم از امام باقر (ع) می پرسد: برای ما ماهی که دارای قشر (پولک) نیست می آورند. امام فرمودند: «هر ماهی که دارای قشر است بخور و هرچه که قشر ندارد نخور».
حضرت علی (ع) به بازار ماهی‌فروشان می‌رفت و می‌فرمود: «آگاه باشید از گوشت ماهی‌ای که پولک ندارد نه بخورید و نه آن را بفروشید ».
محمد بن سلام از امام باقر (ع) سؤال کرد: ای پسر پیامبر! رحمت خدا بر شما باد. برای ما ماهی آورده اند که پولک ندارد (حکمش چگونه است؟) حضرت فرمود: «آن دسته از ماهیانی که دارای پولک هستند بخورید و آن دسته از ماهیانی که پولک ندارند، نخورید».
حنان بن سدیر نقل می کند که در محضر امام صادق (ع) بودم که شخصی به نام فیض بن مختار مقداری میگو خدمت حضرتش آورد و در رابطه با حلال بودن آن سؤال کرد. حضرت در پاسخ وی فرمود: «این میگو دارای پولک است» و آن حضرت خود آن را تناول فرمود و ما همه ناظر بر تناول کردن حضرت بودیم.
از امام کاظم (ع) نقل شده است که فرمود: «میگو نیز نوعی از ماهی است».
استفتائات آیت‌الله سیستانی در مورد ابزیان دریایی:
پرسش: آیا از روغن ماهی که از ماهیهای حرام گوشت تهیه می‌شود و مرغان دریایی در خوراکیها و جز آنها می‌توان استفاده کرد؟
پاسخ: خوردن آنها جایز نیست لیکن در غیر موارد خوردن می‌توان از آنها استفاده کرد.
پرسش: خوردن صدف دریایی حلال است ؟
پاسخ: جایز نیست .
پرسش: چگونه تشخیص دهیم که ماهی حلال گوشت است؟
پاسخ: ماهی اگر فلس دار باشد.
پرسش: استفاده از ماهی دریائی بنام سقنقور برای خوردن و مداوا چه حکمی دارد ؟
پاسخ: سقنقور حیوانی است از جنس خزندگان و ماهی نیست، و بهر حال استفاده از آن اگر برای خوردن نباشد اشکال ندارد و اگر برای خوردن باشد در غیر مورد ضرورت جایز نیست.
پرسش: آیا خوردن خاویار حلال است؟
پاسخ: خوردن تخم ماهی که فلس ندارد جایز نیست.
استفتائات آیت‌الله مکارم شیرازی در مورد آبزیان در یایی:
پرسش: خوردن گوشت کدامیک از جانوران زیر حلال است؟
صدف، حلزون، هشت پا، ماهی مرکب، جت ماهی و خیار دریایی .
لازم به ذکر است که این غذا ها در کشورهای جنوب شرقی آسیا جزو غذاهای روز و معروف هستند.
پاسخ: از غذاهای دریایی تنها ماهیان فلس دار و میگو حلال است و گیاهان دریایی نیز مانعی ندارد.
پرسش: آیا هشت پا (ماهی مرکب) حلال گوشت است؟
پاسخ: ماهی مرکب، هشت پا و مانند آن، حرام گوشت هستند.
پرسش: با توجه به اینکه ما در کشور ژاپن زندگی میکنیم عنایت فرموده حکم خوردن غذاهای دریائی مانند ماهی و میگو و یا سیب زمینی که با روغن حیوانی مانند روغن گاو و یا گوسفند به جز خوک پخته و سرخ می شوند را در رستوران غیر اسلامی بفرمائید که آیا حلال است یا خیر؟
پاسخ: استفاده از ماهی فلس دار و میگو و همچنین روغن هایی که از شیر حیوان حلال گوشت گرفته باشند اشکال ندارد.
پرسش: آیا خرچنگ و لاک پشت دریایى حلال گوشت هستند؟
پاسخ: خرچنگ و لاک پشت حرام گوشت هستند ولى میگو اشکالى ندارد.
پرسش: من در کانادا زندگی می کنم. اولا می خواستم بدانم می توانم همه ماهی های فلس دار را بخورم با اینکه نحوه مردن آنها مشخص نست. ثانیا کدام یک از حیوانات دریایی حلال و کدامیک حرام است؟
پاسخ: ماهی های فلس دار عموماً حلال است مگر اینکه در آب مرده باشند. (اگر در تور بمیرد اشکالی ندارد). از حیوانات دریا فقط دو چیز حلال است ماهی فلس دار و میگو.
پرسش: آیا خوردن ماهی کولی که هم به صورت فیله و هم به صورت ماهی در فروشگاهها عرضه می شود اشکال دارد یا خیر؟
پاسخ: در صورتی که جزو ماهی ان فلس دار باشد اشکالی ندارد و اگر نمی دانید چگونه است ماهی هایی که از بازار مسلمین می گیرید و صید اسلامی است حلال است.
پرسش: خوردن کدامیک از جانوران و موجودات دریایی حلال است؟
پاسخ: از غذاهای دریایی تنها ماهی ان فلس دار و میگو حلال است و گیاهان دریایی نیز مانعی ندارد.
پرسش: آیا کوسه ماهی ها حلال گوشت مى باشند؟
پاسخ: اگر به تصدیق اهل اطّلاع داراى فلس باشند حلالند و الاّ حرام مى باشند
اگر تمایل داشتید می توانید از دیگر احکام دینی ما بازدید کنید
گردآوری :گروه مذهبی نماگرد
