تیمم چیست و چگونه تیمم کنیم؟
تیمم یک عمل است که در مواردی می توان به جای غسل و وضو از آن استفاده کرد .در هفت مورد می توان به جای وضو از تیمم استفاده کرد که در ذیل به آنها اشاره شده است .
دو آیه از قرآن (آیه ۶ سوره مائده و آیه ۴۳ سوره نسا) به تیمم اشاره شده‌است. روایات متعدد نیز می توان از تیمم و شرایط آن بدست آورد .در پستهای بعدی ما با موارد و شرایط تیمم آشنا شد
تیمم
تَیَمُّم عملی عبادی است که در مواردی به جای وضو یا غسل واجب می‌شود.
مراحل آن عبارتند از: زدن کف دو دست بر خاک و کشیدن آن بر پیشانی و پشت دستها. طهارت ناشی از تیمم مانند وضو و غسل است .
و تا زمان باقی بودن عذر تیمم، تفاوتی با طهارت ناشی از آنها ندارد.
دو آیه در قرآن و بیش از ۲۲۰ روایت در جوامع حدیثی به موارد وجوب و شرایط آن پرداخته‌اند.
مفهوم واژه تیمم
تیمم در لغت از ریشه «ی م م» یا «ام م» به معنی «قصد کردن» و در اصطلاح فقهی به معنی مسح پیشانی و پشت دستها با خاک است.
به تیممْ طهارت «تُرابیه» یا «اضطراری»، و به وضو و غُسل «طهارت مائیه» نیز گفته می‌شود.
تیمم بدل از وضو یا غسل
کسی که نمی‌تواند وضو بگیرد برای انجام کارهای مشروط به وضو باید «تیمم بدل از وضو» انجام دهد .
و کسی که نمی‌تواند غسل کند برای انجام کارهای مشروط به غسل، لازم است «تیمم بدل از غسل» انجام دهد.
این دو تیمم در نیت تفاوت دارند و برخی فقها معتقدند در تیمم به جای غسل دو بار باید دستها را بر خاک زد، یکبار در ابتدا و یکبار قبل از مسح پشت دستها.
برخی معتقدند در صورت انجام تیمم بدل از غسل جنابت، وضو یا «تیمم بدل از وضو» نیز برای نماز و سایر کارهای مشروط به طهارت لازم است
مواردی که میتوان به جاى وضو و غسل تیمم کنیم
1 – پیدا نکردن آب
2 – مشقت بیش از حد
3 – ترس از ضرر
4 – نیاز به آب براى حفظ جان
5 – نیاز به آب براى تطهیر
6 – نداشتن آب مباح
7 – نداشتن وقت براى وضو یا غسل
تیمم برچه چیزهای صحیح است
ترابیه به خاک ، ریگ ، کلوخ و سنگ ، اگر پاک باشند، صحیح است .
به آجر و کوزه قبل از پخته شدن نیز صحیح است . ترابیه بر سنگ گچ و سنگ و سنگ آهک قبل از پخته شدن ، صحیح است .
تیمم بر چه چیزهایی مکروه است؟
تیمم بر روی ماسه و زمین شوره زار مکروه است.
ترابیه بر چه چیزهایی باطل است؟
ترابیه بر یخ، زمین نجس، زمین غصبی، زمینی که نمک روی آن را گرفته باشد، خاکی که با چیز دیگری مخلوط شده باشد،
خاکستر گیاه، سنگ عقیق و فیروزه و طلا و نقره باطل است.
دستور تیمم
در ترابیه چهار چیز واجب است :
اول :نیت
دوم :زدن تمام کف دو دست ، با هم ، بر چیزى که ترابیه به آن صحیح است و بنابر احتیاط واجب ،
همراه با ضربه باشد و گذاشتن دو دست بر زمین کافى نیست
سوم : کشیدن کف هر دو دست به تمام پیشانى و دو طرف آن ، از جایى که موى سر مى روید
تا ابروها و بالاى بینى و بنابراحتیاط واجب باید دستها روى ابروها هم کشیده شود
چهارم :
کشیدن کف دست چپ به تمام پشت دست راست و بعد از آن کشیدن کف دست راست به تمام پشت دست چپ .
احکام تیمم
انسان باید براى ترابیه ، انگشتر را از دست بیرون آورد و اگر در پیشانى یا پشت دستها یا در کف دستها،
مانعى باشد، مثلاً چیزى به آنها چسبیده باشد، باید بر طرف کند.
اگر کسی به دلیل خجالتی بودن نتواند غسل جنابت کند، نمی‌تواند در اول وقت تیمم کرده و نماز بخواند!
چنین شخصی باید بدن خود را آب بکشد (قسمت هایی را که نجس شده است.) و صبر کند .
تا آخر وقت یعنی زمانی که فقط به اندازه تیمم و خواندن نماز (به صورت مختصر و اکتفاء به واجبات نماز) وقت داشته باشد.
و در آن موقع ترابیه کرده و با تیمم نماز بخواند.
البته به خاطر این که عمداً نماز خود را به تأخیر انداخته و فرصت غسل کردن را از خود سلب کرده است،
مرتکب کار حرامی شده و معصیت کرده است. ولی نماز او صحیح است.
چیزهایى که وضو را باطل مى‌کند، ترابیه بدل از وضو را هم باطل مى‌کند و چیزهایى که غسل را باطل مى‌نماید،
ترابیه بدل از غسل را هم باطل مى‌نماید.
چیزى که بر آن ترابیه مى کند، بنابر احتیاط لازم باید گردى داشته باشد که به دست بماند .
و بعد از زدن دست بر آن نباید دست را به شدت بتکاند که همه گرد آن بریزد.
اگـر مختصرى هم از پیشانى یا پشت دستها را مسح نکند ترابیه باطل است، چه عمدا مسح نکند،
ا مساله را نداند یا فراموش کرده باشد ولى دقت زیاد هم لازم نیست .
و همین قدر که بگویند تمام پیشانى و پشت دستها مسح شده کافى است.
پیشانى و پشت دستها را بنابر احتیاط باید از بالا به پایین مسح نماید
و کارهاى آن را باید پشت سر هم بجا آورد.
و اگر بین آنها به قدرى فاصله دهد که نگویند ترابیه مى کند باطل است.
منبع :ویکی پدیا
گردآوری :نماگرد
