چگونگی وضوی جبیره و احکام آن
جبیره در فقه به معنای بستن هرچیزی بر روی زخم شکستگی سوختگی یا عضو درد مند مانند چسب نوار پنبه گچ می گویند . وضو گرفتن با این موانع در روی پوست را وضوی جبیره می گویند .
مادر این پست موارد جبیره و آموزش تصویری وضوی حبیره و احکام آن رادبرای شما بازگو می کنیم .
جبیره چیست ؟
جبیره به چیزی گفته می شود که با آن زخم و شکستگی را می بندند و دوایی که روی زخم و مانند آن می گذارند.
اقسام جبیره:
جبیره به اعتبار وضو و غسل و تیمم به سه دسته تقسیم می شود:
وضوی جبیره
غسل جبیره
تیمم جبیره
هر گاه یکی از اعضای وضو(صورت و دستها و جلوی سر و روی پاها)زخم یا شکستگی است؛ اگر روی آن باز است یا اگر بسته است ولی برداشتن جبیره بدون مشقت ممکن است یا اگر امکان برداشتن نیست به فرو بردن در آب و مانند آن می توان آب را از بالا به پائین به پوست رساند به شرطی که عضو یا جبیره نجس نباشد ویا اگر عضو یا جبیره نجس است می توان در هنگام وضو آن را آب کشید و آب را به پوست رساند و در هر چهار صورت آب هم ضرر ندارد ،باید آب را به پوست رساند و به طور معمول وضو گرفت
تیمم
مواردی که باید بین وضوی جبیره و تیمم جمع کرد:
1- موردی که شکستگی در صورت و دستها است و روی آن باز است و آب ریختن روی آن ضرر دارد خواه دست تر کشیدن ضرر داشته باشد یا نه و خواه گذاشتن پارچه ممکن باشد یا نه.
2- موردی که زخم یا شکستگی در صورت و دستها است و روی آن بسته است طوری که نمی توان آن را باز کرد و آب برای زخم یا شکستگی ضرر ندارد ولی رساندن آب بر روی آن ممکن نیست یا زخم نجس است و نمی توان آن را آب کشید.
3- موردی که زخم یا شکستگی در جلوی سر یا روی پاها است و روی آن باز است ولی نمی توان آن را مسح کرد.
4- موردی که جبیره بیشتر اعضای وضو را گرفته باشد .
تیمم جبیره:
معنای تیمم جبیره:
به تیممی که در آن به جای مسح کردن محل زخم و شکستگی بر جبیره روی آن مسح می کنند “تیمم جبیره” می گویند.
کیفیت تیمم جبیره:
تیمم جبیره مانند وضوی جبیره است یعنی کسی که وظیفه ی او تیمم است اگر در بعضی از اعضای تیمم، زخم یا شکستگی باشد باید به کیفیت وضوی جبیره تیمم جبیره کند.
غسل جبیره:
معنای غسل جبیره:
به غسلی که در آن به جای شستن محل زخم و شکستگی بر جبیره ی روی آن مسح می کنند غسل جبیره می گویند.
کیفیت غسل جبیره :
“غسل جبیره” مانند وضوی جبیره است یعنی کسی که وظیفه ی او غسل است اگر در بعضی از اعضای غسل زخم یا شکستگی باشد باید به کیفیت وضوی جبیره غسل جبیره کند.
وضوی جبیره حالت اول
اگر در یکی از اعضای وضو زخم با دمل و یا شکستگی باشد و آب برای آن ضرر نداشته باشد باید به طور معمول وضو گرفت.
چنانچه باز کردن روی زخم یا دمل یا شکستگی ممکن است و آب برای آن ضرر ندارد چه زخم و مانند آن در صورت باشد یا در دستها یا جلوی سر و روی پاها باید روی آن را باز نمود و وضو گرفت.
اگر نمی شود روی زخم را باز کرد ولی زخم و چیزی که روی آن گذاشته پاک است و رسانیدن آب به زخم ممکن است و ضرر ندارد باید آب را بر روی زخم برساند.
اگر برداشتن جبیره ممکن است باید جبیره را بردارد پس اگر زخم در صورت و دستهاست اطراف آن را بشوید و اگر در سر یا روی پاهاست اطراف آن را مسح کند و برای جای زخم به دستور جبیره عمل نماید.
وضوی جبیره حالت دوم
اگر زخم یا دمل یا شکستگی در صورت و دستهاست و روی آن باز و ریختن آب روی آن نیز ضرر دارد، چنانچه کشیدن دست تر به آن ضرر ندارد بنا بر احتیاط واجب دست تر بر آن بکشد.
اگر زخم یا دمل یا شکستگی در صورت یا دستها باشد و بشود روی آن را باز کرد چنانچه ریختن آب روی آن ضرر دارد و کشیدن دست تر ضرر ندارد باید دست تر روی آن بکشد و بنا بر احتیاط مستحب پارچه پاکی روی آن بگذارد و روی پارچه را نیز دست بکشد.
وضوی جبیره حالت سوم
اگر دست تر کشیدن بر روی زخم ضرر داشت و یا زخم نجس است و نمی شود آن را آب کشید باید اطراف زخم را از بالا به پائین بشوید و بنا بر احتیاط واجب پارچه پاکی روی زخم بگذارد و دست تر روی آن بکشد و اگر گذاشتن پارچه ممکن نیست باید اطراف زخم را بشوید و بنا بر احتیاط مستحب تیمم نیز بنماید.
هر گاه زخم یا چیزی که روی آن گذاشته نجس باشد برای وضو گرفتن چنانچه آب کشیدن آن و رساندن آب به روی زخم ممکن باشد باید آن را آب بکشد و هنگام وضو آب را به زخم برساند.
در صورتی که آب برای زخم ضرر دارد یا رساندن آب به روی زخم ممکن نیست و یا زخم نجس است و نمی شود آن را آب کشید باید اطراف زخم را بشوید و اگر جبیره پاک است روی آن را مسح کند.
اگر جبیره نجس است یا نمی شود روی آن دست تر کشید مثلاً دوایی است که به دست می چسبد، پارچه پاکی را روی آن بگذارد و دست تر روی آن بکشد و اگر این نیز ممکن نباشد بنا بر احتیاط واجب وضو بگیرد و تیمم نیز بنماید.
وضوی جبیره حالت چهارم
وقتی که زخم دمل یا شکستگی در جلوی سر یا روی پاها باشد و روی آن باز و نتواند مسح انجام دهد باید پارچه پاکی روی آن بگذارد و روی پارچه را با تری آب وضو که در دست مانده مسح کند.
وضوی جبیره حالت پنجم
اگر زخم یا دمل یا شکستگی در جلوی سر یا روی پا طوری باشد که گذاشتن پارچه نیز ممکن نباشد در این صورت مسح لازم نیست و بنا بر احتیاط باید بعد از وضو تیمم نیز بنماید.
اگر جبیره تمام پهنای پا را گرفته ولی مقداری از طرف انگشتان و مقداری از طرف بالای پا باز است باید جاهایی که باز است روی پا را و جایی که جبیره است، روی جبیره را مسح کند.
سایر احکام وضو جبیره
اگر جبیره تمام صورت یا تمام یکی از دستها یا تمام هر دو دست را گرفته باشد باید وضوی جبیره ای بگیرد و بنا بر احتیاط واجب تیمم نیز بنماید.
اگر جبیره تمام اعضای وضو را گرفته باشد بنا بر احتیاط واجب باید وضوی جبیره ای بگیرد و تیمم نیز بنماید.
اگر جبیره بیشتر از معمول اطراف زخم را گرفته و برداشتن آن ممکن نیست باید به دستور جبیره عمل کند و بنا بر احتیاط واجب تیمم نیز بنماید.
اگر در صورت یا دستها چند جبیره باشد باید بین آنها را بشوید و اگر جبیره ها در سر یا روی پاها باشد باید بین آنها را مسح کند و در جاهایی که جبیره است باید به دستور جبیره عمل نماید.
کسی که در کف دست و انگشتهایش جبیره دارد و در موقع وضو دست تر روی آن کشیده است باید سر و پا را با همان رطوبت مسح کند.
اگر در جای وضو زخم جراحت و شکستگی نیست ولی به جهت دیگری آب برای آن ضرر دارد باید تیمم کند و بنا بر احتیاط مستحب وضوی جبیره ای نیز بگیرد.
اگر در جایی وضو یا غسل چیزی چسبیده است که برداشتن آن ممکن نیست یا به قدری مشقت دارد که نمی شود تحمل کرد باید به دستور جبیره عمل کند و بنا بر احتیاط مستحب تیمم نیز بنماید.
کسی که وظیفه اش تیمم است اگر در بعضی از اعضای تیمم او زخم یا دمل باشد باید مانند وضو جبیره، تیمم جبیره ای بنماید.
کسی که باید با وضو یا غسل جبیره ای نماز بخواند چنانچه بداند تا آخر وقت عذر او برطرف نمی شود می تواند در اول وقت نماز بخواند ولی اگر امید دارد تا آخر وقت عذر او برطرف شود بنا بر احتیاط
اجب باید صبر کند و اگر عذر او برطرف نشد در آخر وقت نماز را با وضو یا غسل جبیره ای بجا آورد.
اگر انسان برای مرضی که در چشم اوست روی چشم خود را بچسباند باید وضو جبیره انجام دهد و بنا بر احتیاط مستحب تیمم نیز بنماید.
کسی که نمی داند وظیفه اش تیمم یا وضوی جبیره است بنا بر احتیاط واجب باید هر دو را بجا آورد.
استفتائات وضوی جبیره
- اگر در یکی از اعضای وضو زخم با دمل و یا شکستگی باشد و آب برای آن ضرر داشته باشد چه وظیفه ای داریم؟
چنانچه روی آن باز و آب برای آن ضرر ندارد باید به طور معمول وضو گرفت.
- اگر زخم یا دمل یا شکستگی در صورت و دستهاست و روی آن باز و ریختن آب روی آن نیز ضرر دارد چگونه باید وضو گرفت؟
ـ چنانچه کشیدن دست تر به آن ضرر ندارد بنا بر احتیاط واجب دست تر بر آن بکشد.
- گر دست تر کشیدن بر روی زخم ضرر داشت و یا زخم نجس است و نمی شود آن را آب کشید چه وظیفه ای داریم؟
باید اطراف زخم را از بالا به پائین بشوید و بنا بر احتیاط واجب پارچه پاکی روی زخم بگذارد و دست تر روی آن بکشد و اگر گذاشتن پارچه ممکن نیست باید اطراف زخم را بشوید و بنا بر احتیاط مستحب تیمم نیز بنماید.
- وقتی که زخم دمل یا شکستگی در جلوی سر یا روی پاها می باشد و روی آن باز و مسح نیز نتوانیم انجام داد چه وظیفه ای داریم؟
باید پارچه پاکی روی آن بگذارد و روی پارچه را با تری آب وضو که در دست مانده مسح کند.
- اگر زخم یا دمل یا شکستگی در جلوی سر یا روی پا طوری باشد که گذاشتن پارچه نیز ممکن نباشد چگونه باید عمل نمود؟
اگر گذاشتن پارچه ممکن نباشد مسح لازم نیست و بنا بر احتیاط باید بعد از وضو تیمم نیز بنماید.
- در چه صورت لازم است روی زخم یا دمل یا شکستگی را باز نمود و وضو گرفت؟
چنانچه باز کردن آن ممکن است و آب برای آن ضرر ندارد چه زخم و مانند آن در صورت باشد یا در دستها یا جلوی سر و روی پاها.
- اگر باز کردن روی زخم ممکن باشد ولی آب برای او ضرر داشته باشد تکلیف چیست؟
اگر زخم یا دمل یا شکستگی در صورت یا دستها باشد و بشود روی آن را باز کرد چنانچه ریختن آب روی آن ضرر دارد و کشیدن دست تر ضرر ندارد باید دست تر روی آن بکشد و بنا بر احتیاط مستحب پارچه پاکی روی آن بگذارد و روی پارچه را نیز دست بکشد.
- اگر نمی شود روی زخم را باز کرد و رساندن آب به زخم ممکن است و ضرر ندارد چه وظیفه ای داریم؟
اگر نمی شود روی زخم را باز کرد ولی زخم و چیزی که روی آن گذاشته پاک است و رسانیدن آب به زخم ممکن است و ضرر ندارد باید آب را بر روی زخم برساند.
- هر گاه زخم یا چیزی که روی آن گذاشته نجس باشد برای وضو گرفتن چه تکلیفی داریم؟
چنانچه آب کشیدن آن و رساندن آب به روی زخم ممکن باشد باید آن را آب بکشد و هنگام وضو آب را به زخم برساند.
- در صورتی که آب برای زخم ضرر دارد یا رساندن آب به روی زخم ممکن نیست چه عملی باید انجام داد؟
در صورتی که آب برای زخم ضرر دارد یا رساندن آب به روی زخم ممکن نیست و یا زخم نجس است و نمی شود آن را آب کشید باید اطراف زخم را بشوید و اگر جبیره پاک است روی آن را مسح کند.
- اگر جبیره نجس بود یا نمی شد روی آن دست تر کشید چه وظیفه ای داریم؟
اگر جبیره نجس است یا نمی شود روی آن دست تر کشید مثلاً دوایی است که به دست می چسبد، پارچه پاکی را روی آن بگذارد و دست تر روی آن بکشد و اگر این نیز ممکن نباشد بنا بر احتیاط واجب وضو بگیرد و تیمم نیز بنماید.
- اگر جبیره تمام صورت یا تمام یکی از دستها یا تمام هر دو دست را گرفته باشد چه وظیفه ای داریم؟
باید وضوی جبیره ای بگیرد و بنا بر احتیاط واجب تیمم نیز بنماید.
- اگر جبیره تمام اعضای وضو را گرفته باشد چگونه باید وضو گرفت؟
بنا بر احتیاط واجب باید وضوی جبیره ای بگیرد و تیمم نیز بنماید.
- کسی که در کف دست و انگشتها جبیره دارد چگونه باید عمل نماید؟
کسی که در کف دست و انگشتها جبیره دارد و در موقع وضو دست تر روی آن کشیده است باید سر و پا را با همان رطوبت مسح کند.
- اگر جبیره تمام پهنای پا را گرفته باشد ولی مقداری باز باشد چه تکلیفی داریم؟
اگر جبیره تمام پهنای پا را گرفته ولی مقداری از طرف انگشتان و مقداری از طرف بالای پا باز است باید جاهایی که باز است روی پا را و جایی که جبیره است ، روی جبیره را مسح کند.
- اگر در صورت یا دستها چند جبیره باشد چه وظیفه ای داریم؟
باید بین آنها را بشوید و اگر جبیره ها در سر یا روی پاها باشد باید بین آنها را مسح کند و در جاهایی که جبیره است باید به دستور جبیره عمل نماید.
- اگر جبیره بیشتر از معمول بود چه تکلیفی متوجه ما می باشد؟
اگر جبیره بیشتر از معمول اطراف زخم را گرفته و برداشتن آن ممکن نیست باید به دستور جبیره عمل کند و بنا بر احتیاط واجب تیمم نیز بنماید.
- اگر برداشتن جبیره ممکن بود آیا باید آن را برداشت؟
اگر برداشتن جبیره ممکن است باید جبیره را بردارد پس اگر زخم در صورت و دستهاست اطراف آن رابشوید و اگر در سر یا روی پاهاست اطراف آن را مسح کند و برای جای زخم به دستور جبیره عمل نماید.
- اگر در جای وضو زخم جراحت و شکستگی نیست ولی به جهت دیگری آب برای آن ضرر دارد چه وظیفه ای داریم؟
باید تیمم کند و بنا بر احتیاط مستحب وضوی جبیره ای نیز بگیرد.
گردآوری:گروه مذهبی نسم فان
