آشنایی با گیاه کاجیره
کاجیره یا گلرنگ گیاهی است یکساله با ارتفاع ساقه ۶۰-۸۰ سانتیمتر که دارای ریشه قوی و عمیق می باشد. برگهای این گیاه بدون دمبرگ پهن و موجدار با دندانه های منتهی به خارهای ظریف بوده و رگبرگها در سطح زیرین برگ برجسته و نمایان می باشد. گلهای آن به خارخسک شبیه بوده و در یک طبق کوچک لوله ای و زرد رنگ مایل به قرمز در انتهای شاخه گلدار ظاهر می گردد. میوه ی این گیاه سفید رنگ بوده و در قسمت بالای آن دسته ای تار نازک وجود دارد. کاجیره از نواحی عربستان بوده و به طور وسیع در هند، چین و بخش های دیگری از آسیا، مصر و جنوب اروپا کشت می شود. تکثیر گلرنگ از طریق کاشت دانه صورت می گیرد که این امر در چین بسیار رایج است و از اواخر فروردین تا خرداد ماه که گلرنگ شروع به گل دادن می کند و رنگ گلبرگ ها از نارنجی به قرمز تبدیل می شود ،گلبرگ ها با احتیاط و دقت تمام چیده شده و در آفتاب و یا در سایه خشک می نمایند.
از گل این گیاه برای تهیه رنگ استفاده می شود و وجود خواص روغن اشباع نشده در این گیاه برای کاهش کلسترول بسیار مفید می باشد. این روغن فاقد طعم و بو است و در آشپزی، تهیه سالاد و تولید مارگارین به کار برده می شود.
دیسقوریدوس (پزشک و داروساز گیاهی یونانی) می گوید :این گیاه برگش دراز و خم شده و زبر و خاردار است . ساقه اش تقریباً به بلندی دو ذرع و بی خار است و بر سر ساق ها تاج هایی شبیه دانه زیتون های بزرگ است .گلش زعفرانی و سفید وقسمتی به سرخ رنگی مایل است و در خوراک مصرف می شود.
نام های دیگر گیاه کاجیره : کازیره، کاجیره، کافشه می باشد.
خواص درمانی گیاه کاجیره
طبع گیاه کاجیره گرم و خشک است.
- تسریع جریان گردش خون : گیاه کاجیره به علت داشتن طبع گرم جریان خون را در زنانی که عادت ماهیانه یشان بدون دلیل قطع شده است و یا زنانی که جنین مرده در رحم دارند و یا در مورد آنهایی که ترشحات رحمی بعد از زایمان آنها ادامه دارد و همچنین برای بیمارانی که خون قی می کنند تجویز می گردد.
- درمان فلج و سستی اعضاء : در هند و چین از گلهای گلرنگ به این منظور استفاده می گردد.
- میلن و مسهل : 20 گرم از تخم گلرنگ را کوبیده که شیره ی آن خارج شود و سپس با شکر سرخ یا عسل و گون میل شود و یا 40 گرم کوبیده ی آن را در 250 گرم آب جوشانیده وپس از صاف نمودن با 40 گرم شکر سرخ میل شود.
- استسقا و اغما و فلجهای ناگهانی حاصله از خونریزی مغزی یا آپوپلکسی
- درمان یرقان : از گلهای خشک این گیاه استفاده گردد.
- شست و شوی چشم : به این منظور از آب خیس کرده گلها استفاده گردد.
- خارج نمودن بلغم رقیق و اخلاط سوخته و تحلیل بادها : این گیاه را در داخل آش ماش یا آش نخود ریخته و میل شود. یا می توان از خواص دانه های خربق سیاه استفاده نمود.
- باز کننده ی صدا و صافی سینه : شیره تخم گلرنگ را گرفته سپس با آبی که در آن انجیر خیسانده ،مخلوط و با شکر و یا عسل میل شود. همچنین می توان از جوشانده ی گیاه قدومه و عناب همراه با کمی نبات استفاده نمود.
- ازدیاد نیروی جنسی و زیاد کننده اسپرم
- درخشان کننده رنگ رخسار
- درمان استسقای عمومی یا خیز عمومی : 40 گرم شیره آن را با قند و شکر سرخ و یا عسل مخلوط نموده و میل نمایید.
- ازدیاد ترشح ادرار : اضافه نمودن نمک هندی (نمک هندی که دربازار به همین نام عرضه می شود،در هندوستان از خاکستر برگ تعدادی از گیاهان نظیر کهار ،تربو توتون،موز نخود و…می گید مقدار خوراک 6-5 گرم است.)
- کاهش تب بلغمی : خوردن شیر ه تخم گلرنگ که فلوس خیار شنبر و ناترک در آن حل شده باشد برای کاهش تب بلغمی بسیار مفید است.
- اعتدال دهنده اخلاط : این گیاه اخلاط منجمد را گداخته و اخلاط رقیق را غلیظ می کند .
- پاد زهر نیش کژدم : از برگ یا میوه ی آن استفاده گردد.
- رفع لکه های سیاه و لک و پیس
- درمان زخم : گیاه را با سرکه مخلوط نموده و بصورت ضماد استفاده گردد.
- درمان زخم دهان : کاجیره را با عسل مخلوط نموده و در دهان بچه بگذارید.
- کاهش بیماری های قلبی و سرطان : وجود ویتامین E در این گیاه باعث از بین بردن رادیکال های بدن شده و خطر ابتلا به بیماری های مذکور را کاهش می دهد.
- سلامت قلب : گیاه کاجیره سرشار از چربی های اشباع نشده و میزان کم چربی اشباع شده می باشد که برای سلامت قلب مفید است.
- کمک به سوزاندن چربی بدن : اسید چرب امگا ۶ موجود در گیاه به سوزاندن چربی ها کمک می کند.
- کنترل انقباضی عضله و تعادل فشار خون : این گیاه حاوی اسید چربی ها پروستاگلاندین (یکی از واسطه های شیمیایی که بر گیرنده های سلولی تاثیر می گذارد) است که می تواند به کنترل انقباضی عضله و تعادل فشار خون کمک فراوانی کند.
- حفظ سیستم ایمنی
- شادابی مو
- کاهش التهابات پوستی، چین و چروک، اگزما
- درمان پیچ خوردگی و روماتیسم : از روغن این گیاه استفاده گردد.
- تسکین دهنده سرفه و خلط آور : از دمنوش این گیاه استفاده گردد. دمنوش گیاه خوشاریزه نیز تسکین دهنده سرفه و خلط آور می باشد.
کاربرد های دیگر گیاه کاجیره
- گلبرگ های گیاه کاجیره در تهیه رنگ و مواد آرایشی استفاده می گردد.
- از گلهای خشک گلرنگ بعنوان رنگ کننده مواد غذایی استفاده می شود که این گلها گاهی بعنوان تقلب در زعفران بکار می روند.
ترکیبات شیمیایی گیاه کاجیره
در گلهای کاجیره دو ماده رنگی زرد ( سافران زرد) و قرمز ( سافران قرمز یا کارتامین) وجود دارد و ماده رنگی زرد در آب و کار تامین در چربی و مواد قلیایی محلول هستند. همچنین در میوه کاجیره حدود ۳۰ درصد روغن و به همین مقدار پروتئین وجود دارد.
موارد احتیاطی و منع مصرف
- این گیاه تا حدودی برای معده مضر است و از این نظر باید با انیسون و شیرینی خورده شود.
- خوردن بیش از 40-20 تخم کاجیره مضر می باشد.
نکات بیشتر درباره گیاه کاجیره
روغن تخم کاجیره از نظر خواص شبیه روغن گزنه بوده و کمی ضعیف تر از آن می باشد و همچنین شیر را منعقد نموده و به اصطلاح می برد، (به همین دلیل نباید آن بعد از شیر گاو یا گوشفند خورد زیرا آن را منجمد و منعقد می سازد ) آب را جدا می سازد و روغن نوع اهلی تابستانی آن مسهل می باشد.
[ type=”green”]این مطلب ممکن است دربردارنده ی تمامی خواص گیاه کاجیره نباشد، در صورتی که در خانواده شما یا محل زندگی شما از این گیاه برای موارد دیگری استفاده می شود آن مورد را در بخش نظرات با ما در میان بگذارید تا پس از بررسی به مطلب اضافه شود.نکته قابل توجه : گیاهان دارویی همواره در سلامتی انسان نقش بسیاری داشته اند اما مصرف بیش از حد آن ممکن است خطرات و عوارض جبران ناپذیری به همراه داشته باشد. ذکر این نکته ضروری است که مطالب درج شده در این بخش از سایت نماگرد صرفا جنبه ی اطلاع رسانی و بالا بردن آگاهی نسبت به گیاهان دارویی داشته و بهتر است قبل از استفاده از هرگونه گیاهان دارویی حتما با پزشک مربوطه مشورت گردد.
گرد آوری و تنظیم : نماگرد
