خواص درمانی ارزن برای سلامتی و پوست | مضرات ارزن

[ type=”blue”]ارزن یک نوع دانه ی گیاهی می باشد که در لیست گیاهان دارویی ایران قرار دارد. از خواص درمانی ارزن می توان به تنظیم دیابت، سلامتی پوست، کاهش وزن، تقویت سیستم ایمنی و … اشاره نمود.

آشنایی با ارزن

ارزن نوعی از غلات است و همچنین یک دانه باستانی محسوب می‌ شود و در نواحی خشک به ویژه در آسیا و آفریقا به خوبی رشد می‌کند. اندازه ی این دانه کوچک بوده و شکل آن گردی است و در رنگ‌های سفید، زرد کم رنگ، قهوه‌ای، خاکستری یا بنفش دیده می‌شود. این گیاه با دانه‌ای کوچک، عمدتا در هند تولید و هر ساله بیش از ۸ میلیون تن از آن کشت می‌ گردد. پس از هند، تعدادی از کشورهای بزرگتر آفریقایی و چین آن را تولید می کنند.  ارزن از نظر طعم، شیرینی ملایمی داشته و حاوی هزاران ماده مغذی مفید است و بیش از یک سوم جمعیت جهان از آن تغذیه می‌کنند.

انواع مختلف ارزن عبارتند از : مرواریدی و انگشتی که ارزن انگشتی از معروف‌ ترین آن‌ ها می‌باشد. گرچه ارزن اغلب به عنوان غذای پرندگان محسوب می‌ گردد اما فقط مخصوص آن‌ ها نبوده و به عنوان یکی از غلات خوشمزه جهت تهیه انواع متنوعی از غذاها در بسیاری از کشورها به ویژه چین، آفریقا و هند کاربرد دارد.

 

خواص درمانی ارزن

• سلامت قلب : فیبر بالای ارزن به جدا شدن کلسترول بد (LDL) از عروق کمک نموده و همچنین  کلسترول بد را از بدن خارج می نماید و به این ترتیب به سلامت قلب کمک می کند.
• پاکسازی بدن :آنتی اکسیدان‌های بسیاری در ارزن وجود دارند که علاوه بر تاثیر مفیدشان در خنثی کردن رادیکال‌های آزاد (که می‌توانند باعث سرطان شوند) می‌توانند سموم دیگر را نیز از بدن دفع کنند، مانند سمومی که در کلیه و کبد هستند. کورستین، کورکومین و اسید الاژیک و دیگر ترکیبات مفید می‌توانند از طریق افزایش دفع مناسب و بی اثر کردن فعالیت آنزیمی در آن اندامها، بدن شما را از هرگونه عوامل خارجی و سموم پاکسازی کنند.
• بهبود حرکات روده : یبوست، اسهال و درد از نشانه‌ های ناراحتی‌ های دستگاه گوارش هستند که وجود فیبر بالا در ارزن و همچنین تامین ۴۴٪ نیاز روزانه بدن با آن به بهبود وضعیت دستگاه گوارش کمک نموده و باعث بهبود حرکات روده می گردد.
• استحکام استخوان‌ ها : ضعف استخوان مانع از لذت بردن از کوچک‌ ترین فعالیت‌ها شده و بدترین قسمت این مسئله وابسته شدن به داروهای قوی می باشد. منیزیم موجود در ارزن کلسیم در بدن را بالا برده و به بازسازی و استحکام استخوان و بافت آن کمک می‌کند.علاوه بر این گیاه می توان از خواص درمانی دارچین در جهت تقویت و استحکام استخوان ها استفاده نمود.

 

• تنظیم دیابت : ارزن حاوی تانن می باشد که به جلوگیری از تولید آنزیم‌ های جذب کننده نشاسته کمک می‌کند و همچنین به تنظیم انسولین کمک کرده و سطح قند خون را متعادل می‌کند. در طب سنتی از ریشه گیاه کهورک به منظور تنظیم دیابت نیز استفاده می شود.
• جلوگیری از سرطان پوست : ارزن به پاکسازی پوست از سموم کمک کرده و پوست را سالم و مرطوب می‌کند و همچنین از تولید سلول‌ های ملانوما که عامل سرطان پوست هستند کمک می نماید. بدین منظور ارزن را کوبیده و از آن خمیری درست نموده و بر روی پوست صورت بگذارید.
• درخشان شدن مو : لیزین موجود در ارزن به رفع وزی مو کمک نموده و باعث درخشان شدن آن می‌شود.بدین منظور خمیر ارزن را با ماست مخلوط کرده و به مدت نیم ساعت بر موها گذاشته و سپس آبکشی کنید.
• ازدیاد انرژی بدن : فیبر موجود در ارزن، به حفظ سطح مناسب انرژی کمک نموده و همچنین دارای  نیاسین است که نوعی ویتامین B محسوب می‌شود و انرژی بدن را بالا می برد که در این صورت بدن کمتر دچار بی‌حالی و کرختی می شود.
• درمان بیماری سلیاک : ارزن، غلاتی است که تقریبا با گندم برابری می‌کند و بدون گلوتن است و در نتیجه به درمان بیماری سلیاک می پردازد.

 

• تقویت سیستم ایمنی : ویتامین C موجود در ارزن، سیستم ایمنی را تقویت نموده و تولید سلول‌های سفید خونی که برای سیستم ایمنی ضروری هستند را افزایش می‌دهد.
• کاهش وزن : فیبر موجود در ارزن باعث جلوگیری از پرخوری شده و در نتیجه کاهش وزن را بدنبال دارد.
• سلامت چشم : ویتامین A موجود در ارزن باعث جلوگیری از آب مروارید چشم شده و همچنین به سلامت چشم کمک می‌کند. ارزن حاوی بتاکاروتن است که از چشم‌ها محافظت کرده و مانع از بروز آب مروارید می‌شود. مطالعات نشان می‌دهند که این ماده از آسیب ناحیه ماکولا جلوگیری می‌کند.
• گردش خون : مواد معدنی، ویتامین و فیبر زیادی در ارزن وجود  دارد که به گردش خون سالم در بدن کمک می‌کند. گردش خون، مواد مغذی را به اندام‌های حیاتی  بدن می‌‌رساند و سلامت آن‌ها را حفظ می‌کند.
• درمان کم‌خونی : ارزن، مقدار مناسبی آهن نیز دارد که به رفع مشکلات مربوط به درمان کم‌خونی کمک می کند و همچنین ارزن به دلیل خواص آنتی اکسیدانی که دارد برای متابولیسم نیز مفید است. این نوع از غلات، در هند، ایالات متحده آمریکا و چین بسیار شناخته شده است.
• آرامش‌ بخشی و بی‌خوابی : استاندارد توصیه مصرف ارزن در هر وعده غذایی ۱۲۰ گرم است. در این مقدار ارزن آمینواسیدی به نام تریپتوفان وجود دارد. این آمینو اسید برای ترشح هورمون سروتونین مورد نیاز است تا حال روحی شما خوب باشد و افسرده نباشید. در ۱۲۰ گرم ارزن  ۴۲ درصد از نیاز روزانه بدن به تریپتوفان تامین می شود. این آمینواسید کیفیت خواب را هم بهبود می بخشد. در عین حال از خواص ارزن این است که باعث می شود صبح سرحال تر باشید. تریپتوفان همچنین عملکردهای شناختی مغز را بهتر کرده، حافظه و یادگیری تان هم بهتر و سریع تر می شود.

 

[ type=”red”]گیاهان دیگری که دارای خواص آرام بخش و بی خوابی هستند، عبارتند از: زیرفون، گل گاو زبان، مریم گلی  و … 

 

• کاهش سنگ کیسه صفرا : فرادی که فیبر کافی مصرف نمی کنند یا سیگاری هستند و چربی خون دارند بیشتر در معرض ابتلا به سنگ کیسه صفرا قرار می گیرند. استفاده از ارزن ۱۷ درصد بروز سنگ کیسه صفرا را کاهش می دهد. به همین دلیل در افرادی که از ارزن در رژیم غذایی خود استفاده می کنند معمولا سنگ کیسه صفرا دیده نمی شود.
• کاهش شدت تنگی نفس : تحقیقات حاکی است که ارزن می‌تواند بطور قابل توجهی کیفیت زندگی افرادی که از کودکی مبتلا به آسم بوده‌اند را بهبود بخشد و همچنین از گسترش آن جلوگیری کند. اگرچه برخی از شواهد بحث برانگیز است اما نشان می‌دهد که میزان خس خس سینه و حملات آسم در کودکانی که مقدار زیادی غلات مانند ارزن مصرف می‌کردند، بطور قابل توجهی کمتر شده است.
• کاهش کلسترول : ترکیباتی همچون اسیدهای چرب غیراشباع (PUFA)، الیگوساکاریدها، استرول‌های گیاهی و استانول‌ها و ویتامین B3 موجود در ارزن باعث کاهش کلسترول می‌شوند.
• درمان خونریزی قاعدگی : بدین منظور با آرد ارزن حلوا پخته و میل شود.
• التیام زخم‎ها : یک قاشق مرباخوری ارزن را با یک لیوان آب جوشانده میل شود.
• رفع ویار و تهوع بامدادی : استفاده منظم از سوپ آن برای رفع ویار و تهوع بامدادی مفید می باشد.

• ضد افسردگی
• ضد قارچ
• دافع بلغم چربی خون
• رفع اخلاط سینه
• درمان کننده اسهال صفراوی
• تنظیم حرارت بدن
• رفع استفراغ و سوءهاضمه
• نرم کننده اخلاط ریه
• ضدبلغم
• ضد دل‎درد
• ضدچربی خون
• تب‎بر
• ادرارآور

ترکیبات شیمیایی موجود در ارزن

مواد مغذی ارزن شامل 15 درصد پروتئین، مقادیر بالای فیبر، ویتامین‌های B کمپلکس (نیاسین، فولاسین و ریبوفلاوین)، مواد معدنی آهن، منیزیم، فسفر، منگنز، پتاسیم، کلسیم و روی، آمینواسیدهای ضروری متیونین، لسیتین و ویتامین A و غنی از فیتوکمیکال‌هایی مثل اسید فیتیک می‌باشد.

موارد احتیاطی و منع مصرف

• مصرف ارزن برای زنان آبستن مجاز نمی باشند زیرا ممکن است موجب سقط جنین شود.
• مصرف بیش از حد ارزن مجاز نمی باشد زیرا موجب ازدیاد اسید اوریک، سنگ مثانه، ناراحتی معده و ضعف قوه باء می شود.چافراد مبتلا به کلسترول ، نقرس، تصلب شرائین، گرفتگی و احتقان مثانه و آترومی مجاز به مصرف ارزن نمی باشند.
• در مصرف ارزن باید احتیاط را در نظر گرفت چون دارای یک گلوکزید سمی و آلکالوئید روغنی می‎باشد البته بعضی از آلکالوئیدها سمی می‎باشند.

نکات بیشتر درباره ارزن

این نوع از غلات، استفاده‌های زیادی دارد: به فرآیند تولید روغن‌های خوراکی و گلوکز کمک می‌کند. همچنین در فهرست پنج محصول کشاورزی برتر دنیا قرار می‌گیرد. ارزن برای تولید اتانول به کار می‌رود. دانه آن در بسیاری از بازارها از جمله بازار مربوط به دام، بازار مواد خوراکی و بازار غلات مورد استفاده قرار می‌گیرد. بزرگ‌ ترین بازار برای ارزن، بازار محصولات دامی است.

نکته قابل توجه : گیاهان دارویی همواره در سلامتی انسان نقش بسیاری داشته اند اما مصرف بیش از حد آن ممکن است خطرات و عوارض جبران ناپذیری به همراه داشته باشد. ذکر این نکته ضروری است که مطالب درج شده در این بخش از سایت نماگرد صرفا جنبه ی اطلاع رسانی و بالا بردن آگاهی نسبت به گیاهان دارویی داشته و بهتر است قبل از استفاده از هرگونه گیاهان دارویی حتما با پزشک مربوطه مشورت گردد.

[ type=”green”] این مطلب ممکن است حاوی تمامی خواص ارزن نباشد، در صورتی که در خانواده شما یا محل زندگی شما از این گیاه برای موارد دیگری استفاده می شود آن مورد را در بخش نظرات با ما در میان بگذارید تا پس از بررسی به مطلب اضافه شود.

 

 گرد آوری و تنظیم : نماگرد